Казімер Шафнагель: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →Беларускі рух: выпраўленьне спасылкі, пунктуацыя |
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
||
Радок 4:
Род Баронаў Шафнагляў паходзіць з Валыні. У сьпісе дыплёмаў Рыскай палітэхнічнай вучэльні маецца выдадзены ў сакавіку 1881 дыплём інжынэра-хіміка нейкаму Казімеру Шафнгалю з Варшавы<ref>[http://earchive-estlatrus.eu/ru/collections?p_p_id=earchivecatalog_WAR_earchiveportlet&p_p_lifecycle=0&p_p_state=exclusive&p_p_mode=view&p_p_col_id=column-1&p_p_col_pos=1&p_p_col_count=2&p_r_p_-714710835_view=imagenavigator&_earchivecatalog_WAR_earchiveportlet_documentId=5883 Сьпіс дыплёмаў Рыскай палітэхнічнай вучэльні. (1879-1882)], с. 116, Латвійскі дзяржаўны гістарычны архіў</ref>.
Казімер патрапіў у Беларусь пад час будаўніцтва [[Лібава-Роменская чыгунка|Лібава-Роменскай чыгункі]], дзе прымаў удзел у будаўніцтве чыгуначнага мосту каля вёскі [[Солы]] праз раку [[Ашмянка|Ашмянку]]. Кватаруючы ў сядзібе Сулістроўскіх, якія былі
=== Навуковая дзейнасьць ===
З 1906 году
Дасьледваў ваколіцы Ашмян, Смаргоні, Краснага, поймы рэк Вілія, Ашмянка, Сікуня, Уша, Бярэзіна, Пціч, ваколіцы азер Вішнеўскае, Сьвір, Нарач, занарачанскія балоты. Таксама была
У 1917 годзе жыў у Ашмянскім павеце, у [[Кушляны|Кушлянах]], дзе апошнія два гады свайго жыцьця правёў [[Францішак Багушэвіч]]. Па ідэйных перакананьнях належаў да [[Краёўцы|краёўцаў]], якія выступалі за ўтварэньне новай "нацыі ліцьвінаў" (літоўскіх палякаў). Гэта плынь дамінавала тады ў польскім руху на беларускіх і летувіскіх землях.
Радок 18:
Напрыканцы 1915 году адбылося арганізацыйнае афармленьне першай правай беларускай партыі — [[Беларуская хрысьціянская злучнасьць|Хрысьціянскай злучнасьці]]. Злучнасьць узначалілі лідары беларускай правіцы — барон [[Эдвард фон Роп|Роп]], князь [[Вінцэнт Сьвятаполк-Мірскі|Сьвятаполк-Мірскі]], барон Шафнагель, [[Вінцэнт Гадлеўскі]], [[А. Астрамовіч]] (А. Зязюля)<ref>[http://nmnby.eu/news/analytics/3066.html Партыйная сыстэма Беларусі. Нарыс палітычнай гісторыі ў сьвятле гэнэзысу і эвалюцыі шматпартыйнасьці]</ref>.
Пасьля рэвалюцыі падтрымаў беларускае адраджэньне. Ёсьць меркаваньне, што яму прапанавалі ўвайсьці ў Сумесную Летувіскую Тарыбу, як аднаму з прадстаўнікоў беларускай інтэлігенцыі, бо беларусам не хапала годных кадраў. У лістападзе 1917 году, у №№ 86 (28 кастрычніка 1917 г.) і 87 (30 кастрычніка 1917 г.) віленскага “[[Гоман
Казімер Шафнагель сьцьвярджаў, што беларускі народ атрымаў рэальны шанец пабудовы ўласнай дзяржавы, аднак без дапамогі інтэлігенцыі ён ня будзе выкарыстаны. На думку аўтара, далучэньне да беларускага руху
Публікацыя працягу звароту ў №№ 90 (9 лістапада 1917 г.) і 91 (13 лістапада 1917 г.) “Гомана” хутчэй за ўсё была выклікана даволі крытычным стаўленьнем большасьці мясцовай “спольшчанай інтэлігенцыі” да многіх тэзісаў Шафнагеля. Аналіз пазьнейшай часткі звароту дазваляе казаць пра адносіны гэтай большасьці да краёвай ідэі і да беларускага руху напрыканцы 1917
У пэрыяд 1917—1918 гг. настроі большасьці мясцовай польскай грамадзкасьці і яе стаўленьне да звароту Шафнагеля добра перадаюць запісы дзёньніка вядомага віленскага прадпрымальніка і грамадзкага дзеяча [[Аляксандар Шкленьнік|Аляксандра Шкленьніка]], які тлумачыў ператварэньне “паляка” Шафнагеля ў беларускага дзеяча выключна кар’ернымі меркаваньнямі. Аўтар дзёньніка даволі крытычна і іранічна ацэньвае намаганьні Казімера Шафнагеля. У той жа час запісы Шкленьніка сьведчаць пра вельмі актыўную дзейнасьць земяніна з Кушлянаў. Шафнагель не абмежаваўся публікацыяй. Польскамоўную вэрсію свайго звароту ён рассылаў па пошце вядомым прадстаўнікам віленскай інтэлігенцыі, асабіста размаўляў
Пазыцыю Шафнагеля цалкам прыняў [[Вінцэнт Сьвятаполк-Мірскі]], які таксама парапіў пад пэўны астракізм з боку “вярхушкі” мясцовай польскай грамадзкасьці. Казімер Шафнагель і Вінцэнт Сьвятаполк-Мірскі ўвайшлі ў арганізацыйны камітэт па падрыхтоўцы і правядзеньні “агульнабеларускай нацыянальнай канфэрэнцыі з усіх акупаваных земляў”<ref>“Гоман” № 91 ад 13 лістапада 1917 г</ref>. Канфэрэнцыя адбылася ў студзені 1918 г. і спрыяла кансалідацыі дзейнасьці беларускіх
=== Адыход ад палітыкі ===
Вядома, што ў 1919 годзе Казімер Шафнагель зьехаў у Польшчу і жыў у [[Варшава|Варшаве]]. Вярнуўся
У Кушлянах, у цэнтры якіх знаходзілася сядзіба Шафнагеляў, засталіся прыступкі былога палацу і рэшткі гаспадарчых пабудоваў<ref name="Ясевіч"/>.
|