Езяросы: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
шаблён, афармленьне
Радок 1:
{{Населены пункт/Летува
{{Мястэчка
| Назва = Езяросы
|Статус Сайт = горад
| Назва ў родным склоне = Езяросаў
|Назва Няпэўная назва ў родным склоне = Езяросаў
|Назва Арыгінальнаялетувіскай назвамовай = Zarasai
|Герб Краіны = ЛетувыCoat of arms of Zarasai.svg
|Сьцяг Герб = Coat of arms of= Zarasai.svg
|Гімн Сьцяг =
|Дата Гімн заснаваньня =
| Першыя згадкі =
| ГорадСтатус з =
| Магдэбурскае права =
| Былыя назвы =
| БылаяМясцовая назва =
|Павет Мясцовая назва = [[Уцянскі павет|Уцянскі]]
|Раён Плошча =
| Адміністрацыйная адзінка = [[Павет]]
|Староства Вышыня =
| Назва адміністрацыйнай адзінкі = [[Уцянскі павет|Уцянскі]]
|Мэр Commons = Category:Zarasai
| Адміністрацыйная адзінка2 =
|Плошча =
| Назва адміністрацыйнай адзінкі2 =
|Крыніца плошчы =
| Адміністрацыйная адзінка3 =
|Вышыня =
| Назва адміністрацыйнай адзінкі3 =
|Унутраны Сельсавет падзел =
|Колькасьць Пасялковы савет насельніцтва = 6458
|Год Кіраўнік падліку колькасьці = 2017
|Тэндэнцыя Шчыльнасьцьколькасьці насельніцтва =
| Імя кіраўніка =
|Крыніца Колькасьцьколькасьці насельніцтва = 7571
| Плошча =
|Этнічны Год падлікусклад насельніцтва = 2010
| Вышыня =
|Год падліку этнічнага складу =
| Колькасьць насельніцтва = 7571
|Колькасьць двароў =
| Год падліку насельніцтва = 2010
|Год падліку колькасьці двароў =
| Шчыльнасьць насельніцтва =
|Тэлефонны код Колькасьць двароў =
|Паштовыя Часавы пас індэксы = +2
|Аўтамабільны Летні час нумарны знак = +3
|Выява Тэлефонны код = Zarasai.jpg
|Апісаньне выявы Паштовы індэкс = Панарама места
|Шырата градусаў Аўтамабільны код = 55
|Шырата Выява хвілінаў = Zarasai.jpg44
|Шырата Апісаньнесэкундаў выявы = Панарама места=
|Даўгата градусаў Шырата паўшар'е = паўночнае26
|Даўгата хвілінаў Шырата градусаў = 5515
|Даўгата сэкундаў Шырата хвілінаў = 44
|Назва мапы Шырата сэкундаў =
|Варыянт мапы Даўгата паўшар'е = усходняе
|Альтэрнатыўная мапа Даўгата градусаў = 26
|Пазыцыя Даўгата хвілінаўподпісу на мапе = 15
|Водступ Даўгата сэкундаўподпісу на мапе =
|Сайт =
| Пазыцыя подпісу на мапе = зьлева
| Водступ подпісу на мапе =
| Commons = Category:Zarasai
| Сайт =
| Колер = {{Колер|Летува}}
}}
'''Езяро́сы''' ({{Мова-lt|Zarasai|скарочана}}, {{Мова-pl|Jeziorosy|скарочана}}) — [[горад|места]] ў [[Летува|Летуве]], паміж азёрамі Оса і Асіда. Адміністрацыйны цэнтар [[Езёрскі раён|Езяроскага раёну]] [[Уцянскі павет|Уцянскага павету]]. Насельніцтва 7571на чал.2017 ([[2010]])год — 6458 чал. Знаходзяцца за 49 км ад [[Уцяна|Уцяны]], за 18 км ад чыгуначнай станцыі [[Турмонты]]; на шашы [[Коўна]] — [[Дзьвінск]].
 
Езяросы — даўняе [[мястэчка]] [[Браслаўскі павет|гістарычнай Браслаўшчыны]] (частка [[Віленскае ваяводзтва|Віленшчыны]]).
 
== Гісторыя ==
Першы пісьмовы ўспамін пра Езяросы як уладаньне Віленскага біскупства датуецца [[1522]] годам, калі пры мясцовым касьцёле заснавалі алтарыю. У [[1530]] годзе біскуп віленскі [[Ян з князёў літоўскіх]] дадаткова дараваў плябаніі ў Езяросах зямлю і сялянаў. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]1565—1566) мясьціна ўвайшла ў склад [[Браслаўскі павет|Браслаўскага павету]] [[Віленскае ваяводзтва|Віленскага ваяводзтва]].
 
[[Файл:Jeziarosy. Езяросы (1864).jpg|міні|зьлева|Краявід Езяросаў, [[1864]] год]]
 
У [[1610]] годзе коштам [[Сьпіс каралёў польскіх|караля]] і [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікага князя]] [[Жыгімонт Ваза|Жыгімонта Вазы]] ў Езяросах збудавалі новы драўляны касьцёл. На Радзівілаўскай мапе ([[1613]]) паселішча значыцца як [[мястэчка]]. Станам на [[1631]] год тут было 22 [[Дым (адзінка падаткаабкладаньня)|дымы]]. У [[Вайна 1654—1667 гадоў|Трынаццацігадовую вайну]] ([[1654]]—[[1667]]1654—1667) мястэчка разбурылі [[Маскоўская дзяржава|маскоўскія]] захопнікі (у [[1674]] годзе адноўлены касьцёл). На [[1669]] год у Езяросах было 34 дымы, карчма, 5 вуліцаў. За часамі [[Вялікая Паўночная вайна|Вялікай Паўночнай вайны]] мястэчка зноў значна пацярпела.
 
3З пач.пачатку [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]стагодзьдзя уў ваколіцах Езяросаў пачалі сяліцца стараверы з Маскоўскай дзяржавы. У 2-й пал.палове [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]стагодзьдзя уў мястэчку адкрылася школа. Станам на [[1721]] і [[1739]] угады ў Езяросах было 17 дымоў, на [[1772]] год — 21 дым, на [[1790]] год — 47 дымоў<ref>Езяросы // {{Літаратура/ЭВКЛ|3к}} С. 213.</ref>.
 
У выніку [[трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1795]]) Езяросы апынуліся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]. Па адкрыцьці шашы [[Коўна]] — [[Дзьвінск]] ([[1836]]) расейскія ўлады зьмянілі назву места на ''Новааляксандраўск'', сюды перанесьлі адміністрацыйны цэнтар [[Браслаўскі павет (Расейская імпэрыя)|Браслаўскага павету]]. У [[1842]] утварыўсягодзе ўтварыўся асобны [[Нова-Аляксандраўскі павет]] у складзе [[Ковенская губэрня|Ковенскай губэрні]]. СтанамНа на1857 [[1857]]год у месьце было 8 мураваных і 155 драўляных будынкаў.
 
Згодна з [[Рыская мірная дамова 1921 году|Рыскай мірнай дамовай]] ([[1921]]) Езяросы апынуліся ў складзе [[Летува|Летувы]]. Новыя ўлады палічылі традыцыйную назву паселішча за [[палянізм]] і сканструявалі новую — {{мова-lt|Ežerėnai|скарочана}} (''Эжэрэнай''; ад {{мова-lt|ežeras|скарочана}} — возера), якую аднак па працяглых дыскусіях у [[1929]] годзе зьмянілі на {{мова-lt|Zarasai|скарочана}} (''Зарасай'').
 
[[2 жніўня]] [[1946]] году Езяросы атрымалі статус места. У [[1996]] годзе адбылося зацьверджаньне мескага гербу.
 
== Насельніцтва ==
* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1857]] год — 3459 чал. (1838 муж. і 1631 жан.), зь іх 2030 каталікоў, 404 праваслаўныя, 119 старавераў, 7 эвангелістаў, 909 юдэяў<ref>Nowoaleksandrowsk // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|7}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/240 240].</ref>; [[1865]] год — 4770 чал.; [[1896]] год — 7556 чал. (3761 муж. і 3792 жан.), зь іх паводле веры: 2322 каталікі, 512 праваслаўных, 323 стараверы, 28 пратэстантаў, 4277 юдэяў, 44 магамэтаніны, 50 іншай веры; паводле стану: 272 шляхты, 36 духоўнікаў, 64 ганаровых грамадзянаў і купцоў, 6796 мяшчанаў, 265 вайскоўцаў, 82 сялянаў, 41 іншага стану<ref>[http://gatchina3000.ru/brockhaus-and-efron-encyclopedic-dictionary/072/72421.htm Новоалександровск] // {{Літаратура/ЭСБЕ}}</ref>; [[1897]] год — 6,3 тыс. чал.
* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1923]] год — 3785 чал.; [[1939]] год — 4,5 тыс. чал.; [[1959]] год — 4,7 тыс. чал.; [[1970]] год — 6624 чал.; ; [[1976]] год — 7,4 тыс. чал.; [[1979]] год — 7250 чал.; [[1989]] год — 8916 чал.
* '''[[XXI стагодзьдзе]]''': [[2001]] год — 8365 чал.; [[2010]] год — 7571 чал.
 
== Турыстычная інфармацыя ==
 
=== Славутасьці ===
=== Выдатныя мясьціны ===
* Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (1878)
* Малельня стараверская
Радок 83 ⟶ 79:
 
== Галерэя ==
<center><gallery caption="Краявіды Езяросаў" widths=150 heights=150 perrowclass="4center">
Файл:Zarasai church.jpg|Касьцёл
Файл:Dusetų bažnyčios varpinė.jpg|Касьцёл, званіца
Файл:Zarasu kc1.jpg|Царква
Файл:Zarasu cerkve.jpg|Малельня
</gallery></center>
 
== Крыніцы ==
Радок 98 ⟶ 94:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Zarasai}}
 
{{Гарады Летувы}}