Усевалад Фальскі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
 
Радок 1:
{{Дзяржаўны дзяяч}}
'''Усевалад Фальскі''' ({{ДННарадзіўся|7|3|1886}}, або [[8 сакавіка]] [[1887]] — пасьля 1925) — беларускі грамадзка-палітычны, дзяржаўны і культурны дзяяч, актор, адзін са стваральнікаў беларускага прафэсійнага тэатру.
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў вёсцы [[Лошыцкае прадмесьце|Лошыца]] [[Менскі павет (Менская губэрня)|Менскага павету]] [[Менская губэрня|Менскай губэрні]] (цяпер у межах [[Менск]]у)<ref name="МаракРЛт3к2">''Маракоў Л. У.'' Рэпрэсаваныя літаратары… Т.3., кн.2.</ref>. Скончыў тры курсы Ляснога інстытуту ў [[Санкт-Пецярбург]]у. У 1906 годзе далучыўся да беларускага руху. На працягу 1915—1918 гадоў удзельнічаў у арганізацыі і быў старшынёйстаршынём [[Першае таварыства беларускае драмы і камэдыі|Першага таварыства беларускае драмы і камэдыі]], Менскага таварыства працаўнікоў мастацтва. Быў жанаты<ref name="МаракРЛт3к2"/>.
 
Выканаўца вядучых роляў у спэктаклях «[[Паўлінка (п’еса)|Паўлінка]]» [[Янка Купала|Янкі Купалы]], «Пашыліся ў дурні» [[Марка Крапіўніцкі|Марка Крапіўніцкага]], «Модны шляхцюк» [[Карусь Каганец|Каруся Каганца]], «Бязвінная кроў» [[Уладзіслаў Галубок|Уладзіслава Галубка]] і інш. Быў членамчальцом Менскага аддзелу Беларускага таварыства дапамогі пацярпелым ад вайны, намесьнікам старшыні [[Беларускі нацыянальны камітэт (Менск)|Беларускага нацыянальнага камітэту]] ў [[Менск]]у, прадстаўніком Беларускай рады на Дэмакратычнай нарадзе [[1917 год]]у на [[Першы Ўсебеларускі кангрэс|Першым Ўсебеларускім кангрэсе]] адзін ззь лідараўлідэраў фракцыі левай плыні. Са жніўня [[1918 год]]у ў [[Масква|Маскве]], удзельнічаў у стварэньні маскоўскай беларускай секцыі РКП(б). Узначальваў Камісарыят па замежных справах [[Часовы рабоча-сялянскі ўрад ССРБ|Часовага рабоча-сялянскага ўраду Беларусі]] (студзень [[1919]]). У 1919 годзе двойчы арыштаваны савецкімі ўладамі, у тым ліку летам 1919 году быў сярод расстрэльных заложнікаў, якіх чэкісты вывезлівывезьлі ў [[Смаленск]] пры адступленьні бальшавікоў ззь Беларусі<ref name="МаракРЛт2">''Маракоў Л. У.'' Рэпрэсаваныя літаратары… Т.2.</ref>.
 
Быў вызвалены са Смаленскай катаржнай турмы 7 траўня 1919 году, перайшоў фронт і вярнуўся ў заняты польскімі войскамі Менск. У часе польскай акупацыі Беларусі (1919—1920) быў намесьнікам начальніка раёнараёну эксплуатацыіэксплюатацыі лясоў. Пасьля стварэньня ў кастрычніку 1919 году [[Беларуская вайсковая камісія|Беларускай вайсковай камісіі]] працаваў там перакладчыкам<ref>[http://nn.by/?c=ar&i=169974 Ролі Усевалада Фальскага: лёс народнага камісара замежных спраў у першым урадзе савецкай Беларусі]</ref>.
 
У 1921 годзе быў намесьнікам загадчыка аддзелу мастацтваў, вучоным сакратаром Акадэмічнага цэнтру Наркамата асветыасьветы [[БССР]]. Арыштаваны 3 верасьня 1921 году ў Менску і асуджаны паводле пастановы калегіі АДПУ СССР ад 23.9.1921 за «дапамогу ў шпіянажы»<ref name="МаракРЛт3к2"/> да расстрэлу, замененага на 5 гадоў зняволеньнязьняволеньня, якія адбываў у смаленскай катаржнай турме<ref name="МаракРЛт2"/>. Вызвалены 30 траўня 1923 году<ref name="МаракРЛт3к2"/>, працаваў справаводам рабфака пры Смаленскім універсітэцеунівэрсытэце. Са сьнежня 1925 году жыў у [[Кіеў|Кіеве]]<ref name="МаракРЛт2"/>, працаваў дырэктарам драматычнага тэатру імя Марыі Занькавецкай, перапісваўся з [[Інбелкульт]]ам.
 
Неаднаразова хадайнічаў перад урадам Беларусі, каб дазволілі вярнуцца дамоў. Апошняе вядомае дакументальнаедакумэнтальнае сведчаньнесьведчаньне пра У. Фальскага датуецца 26 студзеня 1926 году. Далейшы лёс невядомы<ref name="МаракРЛт2"/>.
 
Рэабілітаваны Ваеннай пракуратурай Рэспублікі Беларусь 6 жніўня 1996 году. Асабовая справа У. Фальскага № 20479-с захоўваецца ў архіве [[КДБ Беларусі]]<ref name="МаракРЛт3к2"/>.