Сёдэртэлье: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
д афармленьне |
||
Радок 27:
|Вышыня =
|Унутраны падзел =
|Колькасьць насельніцтва =
|Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва=
|Год падліку колькасьці = 2015
Радок 66:
|Сайт = [http://www.sodertalje.se www.sodertalje.se]
}}
'''Сёдэртэлье''' ({{Мова-sv|Södertälje}}) — горад у [[Швэцыя|Швэцыі]], на паўднёвы захад ад [[Стакгольм]]у (фактычна адно зь яго аддаленых прадмесьцяў). Цэнтар [[Сёдэртэлье (камуна)|аднайменнай камуны]] ў лэне [[Стакгольм (лэн)|Стакгольм]]. Насельніцтва
== Гісторыя ==
[[Файл:Rysshärjningarna_1719.JPG|міні|250пкс|Барэльеф, які нагадвае аб злачынствах расейцаў у Швэцыі ў 1719
Горад упершыню згадваецца ў хроніцы [[Адам Брэмэнскі|Адама Брэмэнскага]] ў 1070 годзе (спачатку ён называўся ''Тэлье'', ''Tælgia'' у тагачаснай артаграфіі; пазьней {{Мова-sv|Telge}}) — у гэты час гэта быў ужо важны царкоўны горад. У XVII стагодзьдзі, дзякуючы герцагу Сёдэрманляндзкаму Карлу (будучыму каралю [[Карл IX (кароль Швэцыі)|Карлу IX]]), Тэлье становіцца важным гандлёвым і партовым цэнтрам. У 1622, у сувязі з узьнікненьнем на паўночны ўсход ад [[Стакгольм]]у гораду [[Нартэлье]] ({{Мова-sv|Norrtälje}}, даслоўна ''Паўночнае Тэлье''), да назвы гораду было дададзена ''Söder'', т. б. ''Паўднёвае Тэлье''. У пачатку XVIII стагодзьдзя горад закранула эпідэмія чумы, а ў 1719 трэцяя частка гораду была спаленая [[Расея|расейцамі]] (але шэраг важных будынкаў, у т. л. царква [[Рагнгільда Швэдзкая|Сьвятой Рагнгільды]], ацалелі). Пасьля гэтых падзеяў насельніцтва Сёдэртэлье істотна скарацілася і не дасягала й 200 чалавек, але пасьля зьяўленьня ў горадзе ў 1740-х шэрагу мануфактураў, яно ўжо складала больш за 1000 чалавек. У 1806—1819 гадох быў пабудаваны [[Сёдэртэльскі канал]], які злучаў возера [[Мэлярэн]] з [[Балтыйскае мора|Балтыйскім морам]], а ў 1860 чыгунка злучыла Сёдэртэлье са Стакгольмам. Прыкладна ў гэты самы час Сёдэртэлье становіцца папулярным курортам. У пачатку XX стагодзьдзя ў горадзе разьмесьціліся буйныя фабрыкі і заводы, у т.л. машынабудаўнічыя. У 1950-я гады стары драўляны цэнтар гораду быў зьнесены. Пачынаючы з 1970-х, у сувязі з прамысловым ростам, гораду была патрэбная працоўная сіла, якую пачынаюць вэрбаваць спачатку ў [[Норлянд]]зе, а потым — у [[Фінляндыя|Фінляндыі]], [[Грэцыя|Грэцыі]], [[Італія|Італіі]], [[Югаславія|Югаславіі]]. Пазьней да іх дадаліся ўцекачы з [[Сырыя|Сырыі]] й [[Ірак]]у, і напачатку XXI стагодзьдзя 39% сёдэртэльцаў мелі замежнае паходжаньне.
== Славутасьці ==
* [[Царква Сьвятой Рагнгільды]] (XII ст.)
* Этнаграфічны музэй Турэчэльбэргет ({{Мова-sv|Torekällbergets Museum}})
Радок 80:
* [[S/S Ejdern]] — адзін з найстарэйшых у сьвеце [[параход]]аў
== Асобы ==
* [[Б’ёрн Борг]] — тэнісіст
* [[Ян Гію]] — журналіст і пісьменьнік
Радок 87:
== Галерэя ==
<gallery>
</gallery>
| |||