Аляксандар Дажбог Сапега: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →‎Біяграфія: артаграфія
д афармленьне
 
Радок 6:
|Партрэт = Alaksandar Dažboh Sapieha. Аляксандар Дажбог Сапега (1709).jpg
|Шырыня партрэту =
|Подпіс партрэту = Аляксандар Дажбог Сапега. Партрэт з [[Кодань|Коданскай]] галерэі, [[1709]] год
|Герб = Herb Sapiehów.PNG
|Шырыня гербу =
Радок 29:
|Колер загалоўку =
}}
'''Аляксандар Дажбог Сапега'''{{заўвага|Імя ''Дажбог'' утварылася ад словазлучэньня «дадзены Богам», таксама сустракаюцца іншыя формы гэтага імя: [[Лацінская мова|лацінская]] ''Тэадат'' і [[Славянскія мовы|славянская]] ''Багдан''}} ([[1585]] — студзень [[1635]]) — дзяржаўны і вайсковы дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Кашталян віцебскі]] ([[1613]]—[[1615]]1613—1615; адмовіўся ад пасады), [[чашнік вялікі літоўскі]] ([[1631]]—[[1632]]1631—1632)<ref>[[Анатоль Грыцкевіч|Грыцкевіч А.]] Сапегі // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 548.</ref>.
 
Быў старостам [[Аршанскае староства|аршанскім]] (з [[1610]] году), [[Прапойскае староства|прапойскім]], [[Чачэрскае староства|чачэрскім]] (абодва з [[1622]] году) і [[Крычаўскае староства|крычаўскім]] (з [[1631]] году). Валодаў мястэчкам [[Астроўна]] ў [[Віцебскі павет|Віцебскім павеце]].
 
== Біяграфія ==
Прадстаўнік [[Чарэя|чарэйска]]-[[ружаны|ружанскай]] лініі магнацкага роду [[Сапегі|Сапегаў]] гербу «[[Ліс (герб)|Ліс]]», сын [[Рыгор Сапега|Рыгора]] (пам. у [[1600]] годзе), падкаморага аршанскага, і Соф’і з Стравінскіх (пам. да [[1611]] году). Меў малодшага брата [[Крыштап Стэфан Сапега|Крыштапа Стэфана]], пляменьнік [[Канцлер вялікі літоўскі|канцлера]] [[Леў Сапега]].
 
Ахрышчаны ў кальвінізьме, па сьмерці бацькоў перайшоў пад апеку дзядзькі. Навучаўся ў езуіцкім калегіюме ў Брунсбэргу (Браневе), дзе перайшоў у каталіцтва. Працягаў адукацыю ў [[Кракаў|Кракаве]]. У [[1606]] годзе атрымаў [[Урад (Вялікае Княства Літоўскае)|урад]] падкаморага віцебскага. У [[1607]] годзе абіраўся [[Пасол соймавы|паслом]] на сойм.
 
Удзельнічаў у баях за [[Смаленск]] у вайну з [[Маскоўская дзяржава|Маскоўскай дзяржавай]] ([[1609]]—[[1611]]1609—1611). У [[1613]] годзе атрымаў урад кашталяна віцебскага, паўторна абіраўся паслом на сойм. У [[1614]] годзе надаў значную дамапогудапамогу абаронцам Смаленску ў час маскоўскай аблогі. У [[1615]] годзе адмовіўся ад віцебскай пасады.
 
Браў удзел у [[Хоцінская бітва 1621 году|Хоцінскай бітве]] ([[1621]]) з турэцкім войскам, у час якой па сьмерці [[Гетман вялікі літоўскі|гетмана вялікага]] [[Ян Караль Хадкевіч|Яна Караля Хадкевіча]] ачоліў войска [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. У [[1625]] годзе знаходзіўся ў [[Італія|Італіі]]. Удельнічаў у вайне з [[Швэцыя]]й, у [[1627]] годзе прыбыў на часе ўласнага войска ў [[Інфлянты]].
 
У [[1628]] годзе разам з стрыечным братам [[Ян Станіслаў Сапега|Янам Станіславам Сапегам]] выехаў да водаў у [[Вугоршчына|Вугоршчыну]]. У [[1631]] годзе атрымаў урад чашніка вялікага літоўскага, але з прычыны кепскага стану здароўсяздароўя адмовіўся ад яго ў [[1632]] годзе.
 
Заснаваў у мястэчку [[Астроўна]] касьцёл і кляштар дамініканаў, дзе яго пахавалі<ref>{{Літаратура/Дом Сапежынскі|2к}} S. 52.</ref>.
 
Ажаніўся з Альжбетай, дачкой [[Кашталяны віленскія|кашталяна віленскага]] [[Геранім Хадкевіч (сын Юрыя)|Гераніма Хадкевіча]]. У шлюбе нарадзіліся дзеці:
* Ганна, якая выйшла за пісара вялікага літоўскага [[Станіслаў Нарушэвіч (сын Крыштапа)|Станіслава Нарушэвіча]];
* Крыстына Канстанцыя (пам. да [[1650]] году), жонка падстолія вялікага літоўскага [[Ян Самуэль Пац|Яна Самуэля Паца]].
 
== Заўвагі ==
{{заўвагіЗаўвагі}}
 
== Крыніцы ==
Радок 61:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Aleksander Dadźbóg Sapieha}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Сапега, Аляксандар Дажбог}}