Клімавічы: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д пунктуацыя |
абнаўленьне зьвестак |
||
Радок 25:
|Вышыня =
|Унутраны падзел =
|Колькасьць насельніцтва =
|Год падліку колькасьці =
|Крыніца колькасьці насельніцтва = <ref name="
|Этнічны склад насельніцтва =
|Год падліку этнічнага складу =
Радок 40:
|Апісаньне выявы = Старажытныя каменныя крыжы
|Шырата градусаў = 53
|Шырата хвілінаў =
|Шырата сэкундаў = 32
|Даўгата градусаў = 31
|Даўгата хвілінаў = 57
|Даўгата сэкундаў = 40
|Пазыцыя подпісу на мапе = зьлева
|Водступ подпісу на мапе =
|Сайт =
}}
'''Клі́мавічы''' — [[горад|места]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на рацэ [[Калініца|Калініцы]]. Адміністрацыйны цэнтар [[Клімавіцкі раён|Клімавіцкага раёну]] [[Магілёўская вобласьць|Магілёўскай вобласьці]]. Насельніцтва на
Клімавічы — даўняе [[мястэчка]] [[Амсьціслаўскае ваяводзтва|гістарычнай Амсьціслаўшчыны]]. Да нашага часу тут захавалася збудаваная ў стылі [[клясыцызм]]у царква Сьвятога Міхала Арханёла, помнік архітэктуры XIX ст. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаліся касьцёл і кляштар дамініканаў ([[барока]], XVII ст.), [[Сьпіс помнікаў архітэктуры Вялікага Княства Літоўскага, зруйнаваных уладамі Расейскай імпэрыі|зруйнаваныя расейскімі ўладамі]], і царква Сьвятога Яна Прадцечы (клясыцызм, XIX ст.), [[Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных уладамі СССР|зруйнаваная савецкімі ўладамі]].
Радок 57:
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
[[Файл:Klimavičy. Клімавічы (1839).jpg|міні|зьлева|Плян места, 1839 г.]]
Упершыню Клімавічы ўпамінаюцца ў [[14 стагодзьдзе|XIV ст.]]<ref>{{Літаратура/Турыстычная энцыкляпэдыя Беларусі}}</ref> у дакумэнце, зьвязаным з родам [[Асмалоўскія|Асмалоўскіх]]. Пад 1581 годам паселішча значыцца як вёска ў [[Амсьціслаўскае ваяводзтва|Амсьціслаўскім ваяводзтве]]<ref name="evkl">{{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 109.</ref>, уладаньне [[Мацей Глінскі|Мацея Глінскага]]. У [[17 стагодзьдзе|XVІІ]]—[[18 стагодзьдзе|XVІІІ]] стагодзьдзях Клімавічы ўваходзілі ў склад [[Крычаўскае староства|Крычаўскага староства]], аднак увесь час знаходзілася ў пасэсіі ў розных шляхецкіх родаў<ref name="evkl"/>.
Радок 64 ⟶ 63:
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
[[Файл:Klimavičy. Клімавічы (1913).jpg|значак|Плян места, 1913 г.]]
У выніку першага падзелу [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] (1772 год) Клімавічы апынуліся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе ў 1777 годзе атрымалі статус [[места]] і сталі цэнтрам павету [[Беларуская губэрня|Беларускай]], потым [[Магілёўская губэрня|Магілёўскай губэрні]]. 16 жніўня 1781 году места атрымала ўласны герб: «''у блакітным полі залатая пчала''»<ref>{{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў|к}} С. 170.</ref>. У канцы [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]] у Клімавічах было 198 будынкаў. У 1804 годзе тут знайшлі буйны скарб антычных манэтаў (імаверна, II ст. н. э.). У 1837 годзе ў месьце адкрылася мужчынская прыходзская вучэльня.
Радок 74 ⟶ 72:
У выніку катастрофы на [[Чарнобыльская катастрофа|Чарнобыльскай атамнай станцыі]] (1986 год) значная частка тэрыторыі Клімавіцкага раёну была забруджаная радыеактыўнымі выкідамі. 28 лютага 2001 году афіцыйна зацьвердзілі мескія герб і сьцяг<ref>[http://www.klimovichi.mogilev-region.by/ru/region/geraldika Геральдика], [http://www.klimovichi.mogilev-region.by Климовичский районный исполнительный комитет]</ref>.
Klimavičy, Rynak. Клімавічы, Рынак (1901-18).jpg|Рынак. Царква Сьвятога Міхала Арханёла, да 1918 г.
Klimavičy, Rynak. Клімавічы, Рынак (1941-43).jpg|Царква Сьвятога Міхала Арханёла, 1941—43 гг.
Klimavičy, Rynak. Клімавічы, Рынак (1901-18) (2).jpg|Рынак. Царква Сьвятога Яна Прадцечы, да 1918 г.
Klimavičy, Michajłaŭskaja. Клімавічы, Міхайлаўская (1901-18).jpg|Вуліца Міхайлаўская. Гімназія жаночая, да 1918 г.
</gallery><gallery caption="Места на старых здымках" widths=150 heights=150 class="center">
Klimavičy, Michajłaŭskaja. Клімавічы, Міхайлаўская (1901-18) (2).jpg|Вуліца Міхайлаўская. Гімназія мужчынская, да 1918 г.
Klimavičy, Ivanaŭski. Клімавічы, Іванаўскі (1901-18) (2).jpg|Пляц Іванаўскі. Альтанка, да 1918 г.
Klimavičy, Ivanaŭski. Клімавічы, Іванаўскі (1901-18).jpg|Пляц Іванаўскі. Бульвар, бібліятэка, да 1918 г.
Klimavičy. Клімавічы (1901-18).jpg|Вуліца, да 1918 г.
</gallery
== Насельніцтва ==
Радок 89 ⟶ 88:
=== Дэмаграфія ===
<div style="float:right;margin:0 0 .5em 1em;" class="toccolours">
ImageSize = width:auto height:170 barincrement:29
PlotArea = left:50 bottom:20 top:15 right:15
Радок 118 ⟶ 117:
bar:1997 from:0 till:17300
bar:2004 from:0 till:16000
bar:
bar:
TextData=
fontsize:10px pos:(20,195)
text:
</timeline
</div>
* '''XIX стагодзьдзе''': 1812 год — 1,2 тыс. чал.; 1825 год — 1 тыс. чал.; 1863 год — 1819 чал.; да 1883 году — 2870 чал.<ref>{{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|4к}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IV/152 152]—153.</ref>; 1883 год — 3241 чал.<ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|6-2к}} С. 72.</ref>; 1897 год — 4714 чал., зь іх 50,2% праваслаўных, 1,5% каталікоў, 47,9% юдэяў
* '''XX стагодзьдзе''': 1913 год — 7,1 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|6-2к}} С. 74.</ref>; 1926 год — 7,6 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|6-2к}} С. 75.</ref>; 1939 год — 9,6 тыс. чал.; 1959 год — 11,6 тыс. чал.; 1970 год — 12,7 тыс. чал.; 1991 год — 16,5 тыс. чал.; 1997 год — 17,3 тыс. чал.<ref>[[Уладзімер Філякоў|Філякоў У.]] Клімавічы // {{Літаратура/ЭГБ|4к}} С. 199.</ref>; 1998 год — 17,1 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/БелЭн|8к}} С. 338.</ref>
* '''XXI стагодзьдзе''': 2004 год — 16,0 тыс. чал.; 2006 год — 15,1 тыс. чал.; 2007 год — 14,7 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|6-2к}} С. 70.</ref>; 2008 год — 14,6 тыс. чал.; 2009 год — 17 064 чал.<ref name="belstat">[http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/1.2-7.pdf Перепись населения — 2009. Могилевская область]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref> (перапіс); 2016 год — 16 445 чал.<ref name="belstat2016">[http://www.belstat.gov.by/upload/iblock/567/567f8a4ac45cd80a949bb7bd7a839ca7.zip Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref>; 2017 год — 16 346 чал.<ref name="belstat2017">[http://www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/publications/izdania/public_bulletin/index_7192/ Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref>
=== Адукацыя ===
Радок 180 ⟶ 179:
=== Інфраструктура ===
[[Файл:Климовичи калиница.jpg|міні|Рэчка Калініца ў месьце]]
Дзейнічае Клімавіцкі краязнаўчы музэй. З 2001 году ў месьце праводзіцца Міжнародны фэстываль дзіцячай творчасьці «Залатая пчолка». Спыніцца можна ў мескай гасьцініцы.
=== Славутасьці ===
* Забудова гістарычная (канец ХІХ — пачатак ХХ ст.; фрагмэнты)
* Могілкі юдэйскія
| |||