Вікіпэдыя

Высоцак: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
13 333 праўкі
д Рэдагаваньні 82.209.219.50 (гутаркі) скасаваныя да папярэдняй вэрсіі Knedlik-Pod
дапаўненьне, стыль
Радок 33:
| Колер = {{Колер|Украіна}}
}}
'''Высоцак''' ({{мова-uk|Висоцьк|скарочана}}) — [[вёска]] ўва [[Украіна|Ўкраіне]], на рацэ [[Гарынь|Гарыні]]. Цэнтар [[Высоцкая сельская рада|сельскай рады]] [[Дубровіцкі раён|Дубровіцкага раёну]] [[Ровенская вобласьць|Ровенскай вобласьці]]. Насельніцтва на 2001 год — 2235 чалчалавек. (Знаходзіцца за 21 км на поўнач ад [[2001Дубровіца|Дубровіцы]]).
 
Высоцак — даўняе [[мястэчка]] [[Пінскі павет|гістарычнай Піншчыны]] (частка [[Берасьцейскае ваяводзтва|Берасьцейшчыны]]), на захадзе [[Палесьсе|Палесься]]), старажытны замак [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]].
 
== Назва ==
Радок 41:
 
== Гісторыя ==
=== Раньняе Сярэднявечча ===
Першы пісьмовы ўспамін пра Высоцак датуецца [[1005]] годам, калі ён знаходзіўся ў валоданьні [[Дубровіцкае княства|дубровіцкіх князёў]]. У Кіеўска-Пячэрскім [[патэрык]]у рэдакцыі [[Ёсіф Трызна|Ёсіфа Трызны]] значыцца:
{{Цытата|…третіе богомоліе епископию постави(хъ) и придахъ к ней городиъ съ погостиъ в послушаніе и священне и благословенне держати себъ въ туровской епископіи : Пинскъ,.. Дубровица, Виъсочко… и поставихъ перваго епископа Фъому…}}
 
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) Высоцак увайшоў у склад [[Пінскі павет|Пінскага павету]] [[Берасьцейскае ваяводзтва|Берасьцейскага ваяводзтва]]. У розныя часы мясьціна знаходзілася ў валоданьні [[Гальшанскія|Гальшанскіх]], [[Саламярэцкія|Саламярэцкіх]], [[Кашоўскія|Кашоўскіх]], [[Гедройцы|Гедройцаў]] і іншых. У [[1593]] і [[1613]] мястэчка спустошылі казацкія загоны Налівайкі. У [[1639]] Ян Уладзіслаў Саламярэцкі разам з маці фундаваў у ім грэка-каталіцкую царкву. У гэты час Высоцак быў цэнтрам ключа, тут існаваў замак. У [[1654]] мястэчка зруйнавалі татары. З [[1668]] паселішча знаходзілася ў валоданьні [[Пінскі езуіцкі калегіюм|Пінскага езуіцкага калегіюму]]. За езуітамі Высоцак ўпарадкавалі, а побач з замкам узьвялі касьцёл. Паводле люстрацыі [[20 студзеня]] [[1774]], у мястэчку было 83 будынкі, аточаны ровам замак, касьцёл і царква з званіцай.▼
У 1340-я гады Высоцак далучыўся да Вялікага Княства Літоўскага. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў ён увайшоў у склад [[Пінскі павет|Пінскага павету]] [[Берасьцейскае ваяводзтва|Берасьцейскага ваяводзтва]]. У розныя часы маёнтак знаходзіўся ў валоданьні [[Гальшанскія|Гальшанскіх]], [[Саламярэцкія|Саламярэцкіх]], [[Кашоўскія|Кашоўскіх]], [[Гедройцы|Гедройцаў]] і іншых.
 
▲Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) Высоцак увайшоў у склад [[Пінскі павет|Пінскага павету]] [[Берасьцейскае ваяводзтва|Берасьцейскага ваяводзтва]]. У розныя часы мясьціна знаходзілася ў валоданьні [[Гальшанскія|Гальшанскіх]], [[Саламярэцкія|Саламярэцкіх]], [[Кашоўскія|Кашоўскіх]], [[Гедройцы|Гедройцаў]] і іншых. У [[1593]] і [[1613]] мястэчкагадох Высоцак спустошылі казацкія загоны Налівайкі. У [[1639]] годзе Ян Уладзіслаў Саламярэцкі разам з маці фундаваў у ім грэка-каталіцкую царкву. У гэты час Высоцак быў цэнтрам ключа, тут існаваў замак. У [[1654]] годзе мястэчка зруйнавалі татары. З [[1668]] паселішчагоду Высоцак знаходзіласязнаходзіўся ў валоданьні [[Пінскі езуіцкі калегіюм|Пінскага езуіцкага калегіюму]]. За езуітамі Высоцакмястэчка ўпарадкавалі, а побач з замкам узьвялі касьцёл. Паводле люстрацыі [[20 студзеня]] [[1774]] году, у мястэчкутут было 83 будынкі, аточаны ровам замак, касьцёл і царква з званіцай.
[[Файл:Vysocak. Высоцак (XIX).jpg|міні|Сядзіба паводле [[медзярыт]]у [[XIX стагодзьдзе|XIX ст.]]]]▼
 
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
У выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1793]]) Высоцак апынуўся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], у Пінскім павеце [[Менская губэрня|Менскай губэрні]]. У [[1805]] разам з колішнім Дубровіцкім графствам мястэчка перавялі ў склад Ровенскага павету Валынскай губэрні. Станам на [[1845]] у Высоцку было 90 двароў, на [[1891]] — 187, на [[1907]] — 234, на [[1912]] — 344 (разам зь вёскай Рэчыца).▼
▲[[Файл:Vysocak. Высоцак (XIX).jpg|міні|Сядзіба паводле, [[медзярыт]]у [[XIX стагодзьдзе|XIX ст.]]]]
 
▲У выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1793]] год) Высоцак апынуўся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], у Пінскім павеце [[Менская губэрня|Менскай губэрні]]. У [[1805]] годзе разам з колішнім Дубровіцкім графствам мястэчка перавялі ў склад Ровенскага павету Валынскай губэрні. Станам на [[1845]] у Высоцку было 90 двароў, на [[1891]] — 187, на [[1907]] — 234, на [[1912]] — 344 (разам зь вёскай Рэчыца).
Згодна з [[Рыская мірная дамова 1921 году|Рыскай мірнай дамовай]] ([[1921]]) Высоцак апынуўся ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]], сьпярша ў [[Сарненскі павет|Сарненскім]], а з [[1 студзеня]] [[1923]] году — у [[Столінскі павет|Столінскім павеце]] [[Палескае ваяводзтва|Палескага ваяводзтва]].▼
 
На 1845 год у Высоцку было 90 двароў, на 1891 год — 187, на 1907 год — 234, на 1912 год — 344 (разам зь вёскай Рэчыцай).
У [[1939]] улады СССР перадалі Высоцак у склад [[УССР]]. Статус паселішча панізілі да вёскі.▼
 
=== Найноўшы час ===
▲Згодна з [[Рыская мірная дамова 1921 году|Рыскай мірнай дамовай]] ([[1921 году]]) Высоцак апынуўся ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]], сьпярша ў [[Сарненскі павет|Сарненскім]], а з [[1 студзеня]] [[1923]] году — у [[Столінскі павет|Столінскім павеце]] [[Палескае ваяводзтва|Палескага ваяводзтва]].
 
▲У [[1939]] уладыгодзе ўлады СССР перадалі Высоцак у склад [[УССР]]. Статус паселішча панізілі да вёскі.
 
== Насельніцтва ==
=== Дэмаграфія ===
* '''[[XVIII стагодзьдзе]]''': [[1774]] — 265 чал., зь іх 7 юдэяў
* '''[[XVIII стагодзьдзе''': 1774 год — 265 чал., зь іх 7 юдэяў
* '''XIX стагодзьдзе]]''': [[1850]]  год — 234 чал. (130 муж. і 104 жан.); [[1891]]  год — 1482 чал., зь іх сялянаў 620 муж. і 596 жан., вайскоўцаў 129 муж. і 137 жан.; [[1895]]  год — 1815 чал., зь іх 1702 праваслаўныя, 13 каталікоў, да 100 пратэстантаў<ref>Wysock // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|1414к}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XIV/111 111].</ref>
* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1907]]  год — 2038 чал., зь іх мяшчанаў 21 муж. і 29 жан., сялянаў 951 муж. і 940 жан., вайскоўцаў 48 муж. і 49 жан.; [[1912]]  год — 2776 чал. (разам зь вёскай РэчыцаРэчыцай)
* '''[[XXI стагодзьдзе]]''': [[2001]]  год — 2235 чал.
 
=== Адукацыя ===
У Высоцку працуе дашкольная ўстанова, сярэдняя і музычная школы.
 
=== Культура ===
Дзейнічаюць бібліятэка, дом культуры.
 
== Турыстычная інфармацыя ==
=== Інфрастуктура ===
[[Файл:Vysocak. Высоцак (XX).jpg|міні|Царква на здымку, да [[1915]] г.]]
 
У Высоцку дзейнічае народны музэй гісторыі мястэчка
Радок 69 ⟶ 85:
* Касьцёл (XVII ст.)
* Сядзіба (XVIII ст.)
* Царква (XVII ст.; [[Кіеўская, галіцкая і ўсяе Русі мітраполія (уніяцкая)|Сьвяты Пасад]])
* Царква (XVII ст.; грэка-каталіцкая)
 
== Асобы ==
* [[Уладзімер Касьцюк]] (нар. 1955) — доктар вэтэрынарных навук, прафэсар
 
== Крыніцы ==
Радок 75 ⟶ 94:
 
== Літаратура ==
* Wysock // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|14}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XIV/111 111]—119.
* Висоцьк: із глибини віків до сьогодення / Г. Яцута. — Рівне: Волинські обереги, 2009.{{nowrap|  — 231 с. {{ISBN |978-966-416-196-8}}.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Высоцак»