Ліпнішкі: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне, стыль, выява |
шаблён, дапаўненьне |
||
Радок 1:
{{Іншыя значэньні
{{Населены пункт/Беларусь
|
|Статус = вёска
|Назва
|Трансьлітараваная назва = Lіpnіškі
|
| Магдэбурскае права = [[6 чэрвеня]] [[1633]]▼
|Сьцяг =
| Колькасьць насельніцтва = 1450▼
|Гімн =
| Год падліку насельніцтва = 2006▼
|Дата заснаваньня =
| Шчыльнасьць насельніцтва =▼
|Першыя згадкі =
| Колькасьць двароў = ▼
|Статус з =
| Паштовы індэкс = 231335▼
|Былая назва =
|Мясцовая
| Апісаньне выявы = Касьцёл Сьвятога Казімера▼
|Раён = [[Іўеўскі раён|Іўеўскі]]
▲| Назва адміністрацыйнай адзінкі = [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенская]]
|Гарадзкі савет =
|Старшыня гарвыканкаму =
|Пасада кіраўніка =
▲| Сельсавет = [[Ліпнішкаўскі сельсавет|Ліпнішкаўскі]]
|Кіраўнік =
|Плошча =
|Крыніца плошчы =
|Вышыня =
| Шырата сэкундаў = 30▼
|Унутраны падзел =
| Даўгата сэкундаў = 27▼
|Этнічны склад насельніцтва =
|Год падліку этнічнага складу =
|Нацыянальны склад насельніцтва =
|Год падліку нацыянальнага складу =
|Год падліку колькасьці двароў =
|Крыніца колькасьці двароў =
|СААТА =
|Выява = Ліпнішкі (09.2012).jpg
|Шырата градусаў = 54
|Шырата хвілінаў = 0
|Даўгата градусаў = 25
|Даўгата хвілінаў = 36
|Пазыцыя подпісу на мапе =
|Водступ подпісу на мапе =
|Сайт =
}}
'''Лі́пнішкі'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гарадзенская вобласьць}} С. 230</ref> — [[аграгарадок|вёска]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на рацэ [[Аліта (рака)|Аліце]]. Цэнтар [[Ліпнішкаўскі сельсавет|сельсавету]] [[Іўеўскі раён|Іўеўскага раёну]] [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]]. Насельніцтва
Ліпнішкі — даўняе [[Магдэбурскае права|магдэбурскае]] [[мястэчка]] [[Ашмянскі павет|гістарычнай Ашмяншчыны]] (частка [[Віленскае ваяводзтва|Віленшчыны]]).
Радок 37 ⟶ 55:
== Гісторыя ==
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
Упершыню Ліпнішкі ўпамінаюцца ў [[15 стагодзьдзе|XV ст.]] як ўладаньне вялікіх князёў. У
[[Файл:Lipniški, Pahonia. Ліпнішкі, Пагоня (1792).jpg|міні|160пкс|[[Герб Ліпнішак|Местачковы герб]],
У [[16 стагодзьдзе|XVI ст.]] Ліпнішкі атрымалі статус мястэчка і ўвайшлі ў склад [[Ашмянскі павет|Ашмянскага павету]] [[Віленскае ваяводзтва|Віленскага ваяводзтва]]. З [[17 стагодзьдзе|XVII ст.]] маёнтак знаходзіўся ў валоданьні [[Пацы|Пацаў]]. Адначасна з [[Геранёны|Геранёнамі]] (
6 чэрвеня 1633 году [[Сьпіс каралёў польскіх|кароль]] і [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Уладзіслаў Ваза]] надаў Ліпнішкам [[Магдэбурскае права]] і герб: «''у чырвоным полі вершнік зь дзідай у руцэ''»<ref>{{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў|к}}</ref>.
▲У [[16 стагодзьдзе|XVI ст.]] Ліпнішкі атрымалі статус мястэчка і ўвайшлі ў склад [[Ашмянскі павет|Ашмянскага павету]] [[Віленскае ваяводзтва|Віленскага ваяводзтва]]. З [[17 стагодзьдзе|XVII ст.]] маёнтак знаходзіўся ў валоданьні [[Пацы|Пацаў]]. Адначасна з [[Геранёны|Геранёнамі]] ([[1670]]) Ліпнішкі перадалі на разьмяшчэньне артылерыі. Пазьней мястэчка перайшло да [[Сапегі|Сапегаў]], Бяганскіх.
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
У выніку [[трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] (
У
У
▲У [[1856]] расейскі Сэнат адхіліў прашэньне жыхароў Ліпнішак аб зацьвярджэньні іх у мяшчанскім званьні, на што местачкоўцы адмовіліся выконваць паншчыну. Арганізатараў выступленьня кінулі ў вязьніцу. У [[1861]] і [[1862]] адбыліся сялянскія хваляваньні, жорстка здушаныя расейскімі карнымі войскамі<ref>{{Літаратура/ЭГБ|4к}} С. 370.</ref>.
▲У [[1860-я]], дзякуючы сваёй мураванай забудове, Ліпнішкі рэзка адрозьніваліся ад іншых мястэчак Віленшчыны. У гэты час тут было 105 будынкаў. На [[1886]] у Ліпнішках штогод праводзілася 5 кірмашоў, існавала 12 крамаў, вадзяны млын і бровар. У [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну]] мястэчка занялі нямецкія войскі. [[17 красавіка]] [[1919]] у Ліпнішках адбылася сутычка паміж польскім 7-ы Палком люблінскіх уланаў пад камандаю маёра [[Януш Глухоўскі|Януша Глухоўскага]] і аддзеламі Чырвонай Арміі, якія адыходзілі зь [[Ліда|Ліды]] па паразе ў бітве. Польская кавалерыя адсекла дарогу бальшавікам і прымусіла іх здацца. Палякі здабылі значную колькасьць зброі і ўзялі ў палон жаўнераў<ref>Wyszczelski L. Wojna polsko-rosyjska 1919—1920. Wyd. 1. — Warszawa: Bellona, 2010. ISBN 978-83-11-11934-5. — S. 90. </ref>.
=== Найноўшы час ===
У
Lipniški, Rynak. Ліпнішкі, Рынак (04.1917).jpg|Касьцёл з боку Рынку
Lipniški, Rynak-Sadovaja. Ліпнішкі, Рынак-Садовая (XX).jpg|Касьцёл
Lipniški, Rynak-Sadovaja. Ліпнішкі, Рынак-Садовая (XX) .jpg|Вуліца Садовая
Lipniški, Rynak. Ліпнішкі, Рынак (1916) .jpg|Гандлёвыя рады на Рынку
</gallery><gallery widths=150 heights=150 class="center">
Lipniški, Rynak. Ліпнішкі, Рынак (1916) .jpg|Капліца на Рынку
Lipniški, Rynak. Ліпнішкі, Рынак (XX) .jpg|Рынак
Lipniški, Volski. Ліпнішкі, Вольскі (1898).jpg|Сядзіба Вольскіх
Lipniški, Lidzkaja. Ліпнішкі, Лідзкая (XX).jpg|Вуліца Лідзкая
</gallery
== Насельніцтва ==
=== Дэмаграфія ===
* '''
* '''
* '''
=== Інфраструктура ===
Радок 80 ⟶ 100:
== Турыстычная інфармацыя ==
=== Славутасьці ===
* Гістарычная забудова (кан. XIX — пач. XX стст.; фрагмэнты)
* Капліца (XIX ст.)
Радок 93 ⟶ 113:
== Галерэя ==
Ліпнішкі. Капліца.jpg|Капліца на гістарычным Рынку
Church of Saint Casimir in Lipniški (04.2010).jpg|Касьцёл Сьвятога Казімера
Ліпнішкі. Інтэр'ер касцёла.jpg|
Казіміраўскі касьцёл 6.jpg|Арган
</gallery><gallery widths=150 heights=150 class="center">
Ліпнішкі. Брама на могілках.jpg|Брама на могілках
Ліпнішкі. Капліца на могілках.jpg|Могілкавая капліца
Сядзіба ў Ліпнішках. Афіцына.jpg|Сядзіба Вольскіх, афіцына
Сядзіба ў Ліпнішках. Флігель.jpg|Сядзіба Вольскіх, флігель
</gallery
▲* У [[1894]] у Ліпнішках пад таемнай партыйнай мянушкай «Віктар» хаваўся ад расейскіх уладаў дзяяч правага крыла [[Польская сацыялістычная партыя|ППС]] [[Юзэф Пілсудзкі]]. Менавіта Ліпнішкі ў мэтах кансьпірацыі абрала ППС для выпуску сваёй газэты.
== Крыніцы ==
{{
== Літаратура ==
Радок 117 ⟶ 135:
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons
* [
* [http://lipnishki.narod.ru/ Сайт мястэчка Ліпнішкі]
* [http://globus.tut.by/lipnishki/index.htm Здымкі на Globus.tut.by]
{{Навігацыйная група
}}
{{Месты і мястэчкі гістарычнай Ашмяншчыны}}
|