Сьветлавы год: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 108 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q531 (translate me)
д афармленьне
 
Радок 1:
'''Сьветлавы́ го́дгод''' — пазасыстэмная адзінка даўжыні, роўная адлегласьці, якую пераадольвае [[сьвятло]] за [[год]]. Больш дакладна, гэта адлегласьць, якое праходзіць [[фатон]] у [[вакуўм]]е, не адчуваючы ўзьдзеяньняў [[гравітацыйнае поле|гравітацыйных палейпалёў]], за адзін трапічны год, аднесены да эпохі 1900 (ён адпавядае вызначэньню {{лік|31556925.9747}} [[сэкунда|сэкунд]] [[СІ]]). Улічваючы, што хуткасьць сьвета ў вакуўме роўная ў дакладнасьці {{лік|299792458}} м/с, можна падлічыць, што сьветлавы год роўны дакладна {{лік|9460528177426.82}} км (прыкладна 9,5 [[трыліён]]аў кілямэтраў). Дадзенае вызначэньне зьяўляецца найбольш распаўсюджаным, але існуюць іншыя вызначэньні сьветлавога году, якія заснаваныя на іншай працягласьці году; так, калі прыняць [[юліянскі каляндар|юліянскі год]] (365,25 стандартных сутак па {{лік|86400}} сэкунд СІ), то сьветлавы год роўны {{лік|9460730472580.8}} км, што адрозьніваецца ад папярэдняга вызначэньня на 0,002%. Таму для дакладных вымярэньняў адлегласьці сьветлавы год ужываць нельга, калі раней не дамовіцца на конт вызначэньня працягласьці году. Аднак гэтае ўдакладненьне малаважнае ў сувязі зь не зусім дакладным вызначэньнем адлегласьцей да пазасонечных аб’ектаў, дзе звычайна выкарыстоўваецца гэтая адзінка адлегласьці.
 
Сьветлавы год, разам з [[парсэк]]ам, ужываецца ў якасьці адзінкі вымярэньня адлегласьцей паміж далёкімі [[астранамічны аб'ектаб’ект|астранамічнымі аб’ектамі]]. Напрыклад, адлегласьць да бліжэйшай да [[Сонца]] зоркі складае 4,22 сьветлавых году. Адлегласьць паміж [[галяктыка]]мі вымяраецца ўжо міліёнамі сьветлавых гадоў.
 
1 сьветлавы год = {{лік|9460528404879358812.6}} м ≈ 9,4506 ([[пэта]]мэтраў) ≈ {{лік|63240}} астранамічных адзінкі ≈ 0,3066 парсэк.
Радок 7:
Для вымярэньня адлегласьці ўнутры [[плянэта|плянэтных]] сыстэм калі-некалі выкарыстоўваюць адзінкі '''сьветлавая сэкунда''' і '''сьветлавая хвіліна''', роўныя адпаведна адлегласьцям, якія сьвятло ў вакуўме праходзіць за 1 сэк. і 1 хв. (г. зн. {{лік|299792458}} м і {{лік|17987547480}} м).
 
== Некаторыя значэньні ==
== Цікавыя факты ==
* Астранамічная адзінка прыкладна роўная 500 сьветлавым сэкундам, г.зн. сьвятло даходзіць ад Сонца да [[Зямля|Зямлі]] прыкладна за 500 сэкунд.
* Радыюс [[Сонечная сыстэма|Сонечнай сыстэмы]] складае 11 сьветлавых гадзін
* Радыюс [[Млечны шлях|Млечнага шляха]] складае 100 000 сьветлавых гадоў
 
 
[[Катэгорыя:Адзінкі вымярэньня даўжыні]]