Трубчэўск: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
шаблён, афармленьне
дапаўненьне, выява, стыль
Радок 36:
|Тэлефонны код = 48352
|АКАТУ =
|Выява = Трубчевск Парк Городок 5.JPG
|Апісаньне выявы = Помнік на Саборнай гары
|Шырата градусаў = 52
|Шырата хвілінаў = 35
Радок 48:
|Сайт =
}}
'''Трубчэ́ўск''' — [[места]] ў [[Бранская вобласьць|Бранскай вобласьці]] [[Расея|Расеі]], на рацэ [[Дзясна|Дзясьне]]. Адміністрацыйны цэнтар [[Трубчэўскі раён|Трубчэўскага раёну]] [[Бранская вобласьць|Бранскай вобласьці]]. Насельніцтва 15на 1632016 чал.год (2009 год)13 802 чалавекі. Знаходзіцца за 94 км на поўдзень ад [[Бранск]]у, за 45 км ад чыгуначнай станцыі [[Суземка]].
 
Трубецак — [[места]] [[Старадубскі павет|гістарычнай Старадубшчыны]] (частка [[Смаленскае ваяводзтва|Смаленшчыны]] і [[Северская зямля|Севершчыны]]), на [[беларусы|беларуска]]-[[расейцы|расейскім]] [[Этнічная тэрыторыя|этнічным памежжы]].
 
== Гісторыя ==
=== Раньня Сярэднявечча ===
[[Файл:Troubetskoy COA.jpg|міні|150пкс|зьлева|Герб Трубяцкіх]]
Паводле археалягічных дасьледаваньняў, прыкладны час заснаваньня Трубеча прыпадае на 975 год. Тым часам першы пісьмовы ўпамін пра яго як [[горад]] [[Чарнігаўскае княства|Чарнігаўскага княства]] датуецца 1164 годам. Пад 1185 годам Трубеч упамінаецца ў зьвязку з паходам северскіх князёў на полаўцаў. У 1240 годзе горад разрабавала Арда.
* [[975]]: прыкладны час заснаваньня места (паводле зьвестак археалягічных дасьледаваньняў).
* [[1164]]: першыя згадкі, вядомы як ''Трубеж'', [[горад]] [[Чарнігаўскае княства|Чарнігаўскага княства]].
* [[1185]]: згадваецца ў сувязі з паходам северскіх князёў на полаўцаў.
* [[1240]]: Арда разрабавала места.
* 2-я пал. [[14 стагодзьдзе|XIV ст.]]: у складзе [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага, Рускага, Жамойцкага]]. Брат вялікага князя і караля [[Ягайла|Ягайлы]], Дзьмітры, што ўдзельнічаў у бітве з татарамі на Куліковым полі (1380), запачаткаваў род князёў [[Трубяцкія|Трубяцкіх]].
* [[1503]]: [[Масковія|маскоўскае]] войска захапіла места.
* [[1609]]: места занялі войскі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў]] і паводле [[Дэвулінскае замірэньне|Дэвулінскага замірэньня]] 1618 року яно перайшло да ВКЛ; уваходзіў у [[Старадубскі павет]] [[Смаленскае ваяводзтва|Смаленскага ваяводзтв]].
* [[1644]]: каб займець падтрымку маскоўскага цара ў вайне з [[Турэччына]]й, вялікі князь і кароль [[Уладзіслаў IV]] падараваў ''Трубецк'' Масковіі, што выклікала ўзброены пратэст сярод месьцічаў.
* [[1778]]: павятовае места Арлоўскага намесьніцтва (з 1796 року Арлоўскай губэрні).
* [[1920]]: у Бранскай губэрні.
* [[1929]]: у Заходняй вобласьці.
* [[1938]]—[[1944]]: у Арлоўскай вобласьці.
 
=== Паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Маскоўскай дзяржавай ===
== Насельніцтва ==
*У 2-яй пал.палове [[14 стагодзьдзе|XIV ст.]]: Трубеч увайшоў у складзесклад [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага, Рускага, Жамойцкага]]. Брат вялікага князя і караля [[Ягайла|Ягайлы]], Дзьмітры, што ўдзельнічаў у бітве з татарамі на Куліковым полі (1380) году, запачаткаваў род князёў [[Трубяцкія|Трубяцкіх]]. У 1503 годзе Трубеч захапіла [[Масковія|маскоўскае]] войска.
[[Файл:Trubc Park.jpg|міні|140пкс|У мескім парку]]
 
У 1609 годзе Трубеч вярнуўся ў склад Вялікага Княства Літоўскага, што пацьвердзіла [[Дэвулінскае замірэньне|Дэвулінскае замірэньне 1618 году]]. Ён увайшоў у склад [[Старадубскі павет|Старадубскага павету]] [[Смаленскае ваяводзтва|Смаленскага ваяводзтва]]. У 1644 годзе каб займець падтрымку маскоўскага гаспадара ў вайне з [[Асманская імпэрыя|Асманскай імпэрыяй]], [[Сьпіс каралёў польскіх|кароль]] і [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Уладзіслаў Ваза]] падараваў ''Трубецак'' Маскоўскай дзяржаве, што выклікала ўзброены пратэст сярод месьцічаў.
* [[1897]] — 6,9 тыс. чал.
 
* [[1939]] — 8,3 тыс. чал.
=== Пад уладай Маскоўскай дзяржавы і Расейскай імпэрыі ===
* [[1959]] — 9,6 тыс. чал.
У 1778 годзе Трубчэўск стаў павятовым местам Арлоўскага намесьніцтва (з 1796 году Арлоўскай губэрні). 16 жніўня 1781 году расейскія ўлады даравалі месту герб ''«у залатым полі тры натуральнага колеру дулі, якімі пладамі гэтае места славіцца»''.
* [[1979]] — 14,4 тыс. чал.
 
* [[1993]] — 16,2 тыс. чал.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/298178 Трубчевск] {{Літаратура/Вялікі энцыкляпэдычны слоўнік}}</ref>
На 1873 год у Трубчэўску было 784 будынкі, сярод якіх 11 камяніцаў, дзейнічалі 8 цэркваў, працавалі павятовая, прыходзкая і жаночая вучэльні, шпіталь, паштовая станцыя, прыстань і 100 крамаў.
* [[1998]] — 17,7 тыс. чал.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/es/58326/Трубчевск Энциклопедический словарь]</ref>
 
* [[2005]] — 16,1 тыс. чал.
=== Найноўшы час ===
* [[2008]] — 15491 чал.
У 1920 годзе Трубчэўск увайшоў у склад у Бранскай губэрні [[РСФСР]]. У 1929 годзе — у Заходняй вобласьці. У 1938—1944 гадох уваходзіў у склад Арлоўскай вобласьці.
 
== Насельніцтва ==
=== Дэмаграфія ===
* '''XIX стагодзьдзе''': 1873 год — 5451 чал., у тым ліку 15 каталікоў і 47 юдэяў<ref>Krzywicki J. Trubczewsk // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|12}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XII/514 514]—515.</ref>; 1897 год — 6,9 тыс. чал.
* '''XX стагодзьдзе''': 1939 год — 8,3 тыс. чал.; 1959 год — 9,6 тыс. чал.; 1979 год — 14,4 тыс. чал.; 1993 год — 16,2 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/Вялікі энцыкляпэдычны слоўнік}}</ref>; 1998 год — 17,7 тыс. чал.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/es/58326/Трубчевск Энциклопедический словарь]</ref>
* '''XXI стагодзьдзе''': 2005 год — 16,1 тыс. чал.; 2008 год — 15&nbsp;491 чал.; 2016 год — 13&nbsp;802 чал.
 
=== Адукацыя ===
ДзейнічаюцьУ Трубчэўску працуюць установы сярэдняй прафэсійнай адукацыі — Трубчэўскі політэхнічны тэхнікум, Трубчэўскі аграрны каледж, Трубчэўскі пэдагагічны каледж, сярэднія адукацыйныя ўстановы — сярэднія школы № 1,2, гімназія № 1, прафэсійны ліцэй № 1, асноўная агульнаадукацыйная школа.
 
== Эканоміка ==
{| class="wikitable standard collapsible collapsed" style="border: none; width: 100%; background-color: transparent;"
!Пералік прамысловых прадпрыемстваў Трубчэўску
|-
|
* ААТ «Белая бярозка»
* АТ «Няруса» (радыёэлектроніка)
Радок 89 ⟶ 92:
* АТ «Сыразавод».
* Лясгас.
|}
 
== Турыстычная інфармацыя ==
[[Файл:Г. Трубчевск, руины Преображенской церкви.JPG|значак|Руіны касьцёла]]
 
=== Славутасьці ===
* Касьцёл (1640, пазьней царква Сьвятога Спаса)
* Царква Покрыва Прасьв. Багародзіцы (1787).
* Царква саборная Сьвятой Тройцы (XV ст.)
* Царква Стрэчаньня Гасподняга ()
* Царква Сьв.Сьвятога Пр.Прарока Ільлі (1899).
 
=== Страчаная спадчына ===
* Царква Казанскага абраза Маці Божай (1803)
* Царква Ўваскрасеньня Хрыстова (1800—1805)
 
== Галерэя ==
<center><gallery caption="Краявіды Трубчэўску" widths=150 heights=150 perrow="4">
Трубчевск Парк ТроицкийСобор-2.JPG|Траецкая царква
Покровский собор, Трубчевск.JPG|Пакроўская царква
Трубчевск СретенскаяЦерковь 3.JPG|Царква Стрэчаньня
Г. Трубчевск, Ильинский собор.JPG|Ільлінская царква
</gallery></center>
 
== Помнікі архітэктуры ==
* Былы касьцёл, цяпер праваслаўная царква Праабражэньня Гасподняга (1640).
* Царква Покрыва Прасьв. Багародзіцы (1787).
* Царква Сьв. Пр. Ільлі (1899).
* Сабор Сьв. Тройцы (XV ст.).
 
== Асобы ==
Радок 103 ⟶ 124:
 
== Літаратура ==
* [[Андрэй Катлярчук|Катлярчук А.]]. [http://arche.bymedia.net/2001-2/katla201.html Беларусы Бранскага краю. Этнічная гісторыя і сучаснасць] // [[ARCHE]], 2-№2, 2001. (Народны нумар)
* Trubczewsk // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|12}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XII/514 514]—515
* {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|12}}
* Трубчевск // Гл. ред. Лаппо Г.М. Города России: энциклопедия. М.: Большая Российская энциклопедия, 1994. С. 477
* [[Андрэй Катлярчук]]. [http://arche.bymedia.net/2001-2/katla201.html Беларусы Бранскага краю. Этнічная гісторыя і сучаснасць] // [[ARCHE]], 2-2001 (Народны нумар)
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [https://radzima.org/be/gorad/trubcheusk.html м. Трубчэўск] на, [[Radzima.org]]
* [[Алег Трусаў]]. [http://www.svaboda.org/content/transcript/763458.html Беларуская Атлянтыда: Без бар’ераў. Северскія землі] // [[Радыё Свабода]], 19 кастрычніка 2007 г.
 
{{Бранская вобласьць}}
{{Месты гістарычнай Старадубшчыны}}
 
[[Катэгорыя:Трубчэўск| ]]