Сэрж Арош: розьніца паміж вэрсіямі

|Месца нараджэньня = [[Касаблянка]], [[Марока]]

|Альма-матэр = Унівэрсытэт П'ераП’ера і Мары Кюры,<br />[[Вышэйшая нармальная школа]]

|Навуковы кіраўнік = [[КлодКлёд Коэн-Тануджы]]

|Вядомы як = упершыню экспэрымэнтальна даказаў зьяву квантавай дэкагерэнцыі

'''Сэрж Арош''' ({{мова-en|Serge Haroche|скарочана}}; нар.нарадзіўся 11 верасьня 1944 г.году ў [[Касаблянка|Касаблянцы]], Марока) — францускі фізык. Ляўрэат [[Нобэлеўская прэмія ў галіне фізыкі|Нобэлеўскай прэміі]] 2012 году за працы ў галіне [[Квантавая фізыка|квантавай фізыкі]] за распрацоўку мэтодыкі квантавай тэлепартацыі (сумесна з [[Дэйвід Ўайнлэнд|Дэйвідам Ўайнландам]]).

Сэрж Арош нарадзіўся 11 верасьня 1944 г.году ў [[Касаблянка|Касаблянцы]]. Бацька Сэржа Альбэрт Арош ({{мова-fr|Albert Haroche}}; 1920—1998) — мараканец, нарадзіўся ў [[Маракеш]]ы і працаваў юрыстам. Дзявочае прозьвішча маці Валянціны Арош ({{мова-fr|Valentine Haroche|скарочана}}; 1921—1998) — Рублёва, яна нарадзілася ў Адэсе ў сям’і габрэяў, якая пераехала ў Парыж напачатку 1920-х, працавала настаўніцай. Сэрж Арош жыў у Марока да 1956 году і пасьля таго, як закончыўся францускі пратэктарат, пераехаў у Францыю. Вучыўся ў вышэйшай нармальнай школе і ўнівэрсытэце імя П’ера і Мары Кюры ў Парыжы. Ад 1967 да 1975 працаваў ў Нацыянальным Цэнтры навуковых дасьледаваньняў (CNRS) дасьледчыкам. На працягу аднаго году ад 1972 да 1973 працаваў на пасадзе запрошанага дасьледчыка ў [[Стэнфардзкі ўнівэрсытэт|Стэнфардзкім ўнівэрсытэце]] ў камандзе [[Артур Шаўлоў|Артура Шаўлоў]]. У 1975 годзе ўладкаваўся прафэсарам ва Унівэрсытэт П’ера і Мары Кюры. Адначасова выкладаў у іншых установах: ПалітэхнічнайПолітэхнічнай школе ў Парыжы (1973—1984), [[Гарвардзкі ўнівэрсытэт|Гарвардзкім унівэрсытэце]] (1981), [[Ельскі ўнівэрсытэт|Ельскім унівэрсытэце]] (1984—1993; не ў штаце) ды Кансэрваторыі мастацтваў ды рамёстваў (2000). Ад 1994 да 2000 году ўзначальваў катэдру фізыкі [[Вышэйшая нармальная школа|Вышэйшай нармальнай школы]]. У 1996 годзе разам з калегамі па Вышэйшай нармальнай школе экспэрымэнтальна даказаў зьяву квантавай дэкагерэнцыі<ref>{{кніга|pages=875|загаловак=The Internatiobal WHO'S WHO|выданьне=78th Edition|месца=London and New York|выдавецтва=Routledge|год=2014|isbn=978-1-85743-713-3}}</ref>. Зараз Сэрж Арош жыве ў Парыжы і працуе ў [[Каледж дэ Франс|Калеж дэ Франс]], дзе кіруе дасьледаваньнямі ў галіне квантавай фізыкі. Прафэсар катэдры квантавай фізыкі ў Калеж дэ Франс. У 1988 годзе стаў сябрам Амэрыканскага Фізычнага таварыства, у 1990 г. стаў сапраўдным сябрам гэтага таварыства. У 1988 годзе ўзнагароджаны Прэміяй Айнштайна ў галіне лязэрнай навукі (катэгорыя дасьледчыкаў у прамысловасьці і ўнівэрсытэтах). У 1992 г. атрымаў узнагароду імя Гумбальта (Нямеччына). Ён уваходзіць у склад Акадэміі навук Францыі (ад 1993) і зьяўляецца кавалерам [[Ордэн Ганаровага легіёну|ордэну Ганаровага Легіёну]] (ад 2007). У 2010 годзе абраны сябрам [[нацыянальная Акадэмія Навукнавук ЗША|Нацыянальнай Акадэміі Навукнавук ЗША]]. Ён жанаты на сацыёлягу Кладзін Арош ({{мова-fr|Claudine Haroche|скарочана}}, дзявочае прозьвішча Зэлігсон ({{мова-fr|Zeligson|скарочана}}), таксама дачцы габрэйскіх эмігрантаў з Расеі. У іх ёсьць двое дзяцей. Сэрж Арош прыходзіцца дзядзькам францускаму сьпеваку і актору Рафаэлю Арошу ({{мова-fr|Raphaël Haroche|скарочана}}).

* {{спасылка|url=http://quantumlah.org/highlight/121009_quantum_nobel.php|загаловак=Нобэлеўская прэмія ў галіне фізыкі ў 2012 годзе прысуджаная піянэрам квантавых тэхналёгійтэхналёгіяў|арыгінал=2012 Nobel Prize in Physics goes to pioneers of quantum technologies|дата публікацыі=9 красавіка 2012|выдавец=Centre for Quantum Technologies|мова=en}}