Пікнік на ўзбоччы: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дадаў сэкцыю «Стварэньне і публікацыі» |
|||
Радок 49:
Тэрмін «[[Сталкер (чалавек)|сталкер]]» устойліва ўвайшоў у расейскую, а празь яе і ў беларускую мовы. Па прызнаньні аўтараў, слова стала найпапулярнейшым са створаных імі [[нэалягізм]]аў. У кантэксьце кнігі сталкер — чалавек, які, парушаючы забароны, пранікае ў Зону і выносіць зь яе разнастайныя артэфакты, якія пазьней звычайна прадае і тым зарабляе на жыцьцё. Пасьля выхаду фільму Таркоўскага гэтым тэрмінам сталі называць праваднікоў, якія арыентуюцца ў розных забароненых і малавядомых іншым месцах і тэрыторыях; пазьней сталкерамі сталі называць аматараў індустрыяльнага турызму, асабліва тых, хто наведвае пакінутыя аб’екты і населеныя пункты.
== Стварэньне і публікацыі ==
Твор быў напісаны братамі Стругацкімі ў [[1971]] годзе (першыя накіды зробленыя з [[18 студзеня|18]] па [[27 студзеня]] ў [[Ленінград]]зе, чыставы варыянт скончаны з [[28 кастрычніка]] па [[3 лістапада]] ў [[Камарова (Санкт-Пецярбург)|Камарова]])<ref name="skal">''АНТ Скаландис''. Братья Стругацкие. — {{М.}}: АСТ, 2008. — 704 с.</ref>.
Упершыню апублікавана з працягам у [[1972]] годзе ў ленінградзкім часопісе «[[Аврора (часопіс, Санкт-Пецярбург)|Аврора]]»<ref>''Стругацкий А., Стругацкий Б.'' Пикник на обочине: Фантастическая повесть / Худож. Г. Ковенчук, Ш. Клаичю // Аврора. — 1972. — № 7. — С. 28—43; № 8. — С. 38—51; № 9. — С. 38—51; № 10. — С. 42—51.</ref>. Упершыню ўрывак (фрагмэнт пралогу і пачатак першай часткі) быў апублікаваны ў складзе 25 тому «[[Бібліятэка сучаснай фантастыкі|Бібліятэкі сучаснай фантастыкі]]» (1973)<ref>''Стругацкий А., Стругацкий Б.'' Пикник на обочине: Отрывок из повести // Антология. — {{М.}}: Молодая гвардия, 1973. — С. 112—151. — (Библиотека современной фантастики. — Т. 25).</ref>. Аповесьць таксама друкавалася ў газэце «[[Молодёжь Эстонии (газэта)|Молодёжь Эстонии]]» ([[Талін]]) са сьнежня [[1977]] па люты [[1978]] гадоў.<ref>''Стругацкий А., Стругацкий Б.'' Пикник на обочине: Фантастическая повесть // Молодежь Эстонии. — 1977. — 2; 3 (С. 4); 6; 7; 8; 9; 10; 13; 14; 15 (С. 4); 16; 17; 20 (С. 4); 21 (С. 4); 22 (С. 4); 23; 24; 27; 28; 30; 31 дек. — С. 3; 1978. — 3; 4; 5; 6; 7; 10; 11; 12; 13; 14 (С. 4); 17; 18; 19; 20; 21 (С. 4); 24; 25; 26; 27; 28; 31 (С. 4) студ. — С. 3. — 1; 3; 4; 7; 9; 10 (С. 4) лют. — С. 3.</ref>
«Пікнік на ўзбоччы» не атрымлівалася выпусьціць кніжным выданьнем у Савецкім Саюзе (першае ангельскамоўнае выданьне выйшла ў ЗША ў [[1977]] годзе<ref name="macmillan">Strugatsky, Arkady and Boris. ''Roadside Picnic / Tale of the Troika (Best of Soviet Science Fiction)'' translated by Antonina W. Bouis. New York: Macmillan Pub Co, 1977, 245 pp. ISBN 0-02-615170-7. LCCN: 77000543.</ref>) на працягу васьмі гадоў — першая дамова на выданьне яго ў складзе зборніка была заключаная аўтарамі з выдавецтвам «[[Молодая гвардия (выдавецтва)|Молодая гвардия]]» ў 1972 годзе, гатовы рукапіс быў адобраны і прайшоў першую рэдактуру ў [[1973]] годзе, аднак з-за наступных шматлікіх затрымак і адкрытага сабатажу новага складу рэдакцыі<ref name="skal" /> зборнік пад назвай «[[Непрызначаныя сустрэчы (кніга)|Непрызначаныя сустрэчы]]» выйшаў толькі ў [[1980]] годзе<ref>''Стругацкий А., Стругацкий Б.'' Неназначенные встречи: Научно-фантастические повести / [[Смелков, Юлий Сергеевич|Ю. Смелков]], «Человек настоящего — человек будущего» (послесл.); Худож. В. Гошко. — {{М.}}: Молодая гвардия, 1980. — 352 с, ил. — (Библиотека советской фантастики).</ref> ў зьмененым складзе і са шматлікімі выпраўленьнямі ў тэксьце «Пікніка», часта неасэнсаванымі (напрыклад, назва гораду «Хармонт» была зьмененая на «Мармонт», назва групы сталкераў «Варр» — на «Веер» і г. д.), а ў іншых выпадках адлюстроўваючымі эстэтычныя і ідэалягічныя ўстаноўкі рэдакцыі (прыбраныя «грубыя» рэплікі пэрсанажаў, дададзеныя «матэрыялістычныя» тлумачэньні для некаторых спароджаных Зонай зьяваў і г. д.)<ref name="bondarenko">Светлана Бондаренко (сост.). Неизвестные Стругацкие: От «Отеля» до «За миллиард лет…»: черновики, рукописи, варианты. — {{М.}}: АСТ, 2006. — 640 с.</ref>. Значная частка зьвязаных з гісторыяй гэтай публікацыі дакумэнтальных матэрыялаў (у тым ліку перапіска аўтараў з рэдакцыяй з абмеркаваньнем прэтэнзіяў і прапанаванай праўкі) апублікаваная ў рамках праекту «Невядомыя Стругацкія»<ref name="bondarenko" />.
Затым аповесьць была апублікавана ў [[1984]] годзе ў зборніку «За мільярд гадоў да канца сьвету» ({{М.}}: «Советский писатель», зборнік перавыдадзены таксама ў [[1985]] годзе)<ref>''Стругацкий А., Стругацкий Б.'' За миллиард лет до конца света: Повести / Худож. П. Караченцов. — {{М.}}: Советский писатель, 1984. — 416 с., ил.</ref> па тэксьце часопіснай публікацыі і ў [[1988]] годзе ў зборніку «Повести» ({{Л.}}: «Лениздат») <ref>''Стругацкий А., Стругацкий Б.'' Повести / Ю. Андреев, «Чтобы не наступил конец света!» (послесл.); Худож. В. Мишин. — {{Л.}}: Лениздат, 1988. — 496 с, ил. — (Повести ленинградских писателей).</ref>.
У [[1989]] годзе ў выдавецтве «Юридическая литература» выйшаў двума выданьнямі пад рознымі вокладкамі<ref>''Стругацкий А., Стругацкий Б.'' Отель «У погибшего альпиниста». Пикник на обочине: Повести / Худож. В. Любаров. — {{М.}}: Юридическая литература, 1989. — 256 с., ил.</ref><ref>''Стругацкий А., Стругацкий Б.'' Посещение: Повести / Худож. В. Любаров. — {{М.}}: Юридическая литература, 1989. — 256 с., ил. — (Волшебный фонарь).</ref> аўтарскі зборнік зь «Пікніком на ўзбоччы», тэкст якога значна адрозьніваўся ад усіх раней і пазьней апублікаваных варыянтаў — гэта было абумоўлена тым, што [[Аркадзь Стругацкі]] (верагодна, па памылцы) перадаў у выдавецтва адзін з чарнавых варыянтаў<ref name="bondarenko" />.
У далейшым твор рэгулярна перавыдаваўся.
Цалкам адноўлены і найбольш блізкі да аўтарскай задумы тэкст выйшаў у поўным зборы твораў, выпушчаным маскоўскім выдавецтвам «Текст» у 1991 — так званае «Белае Выданьне» — том 7, у кніжнай сэрыі «[[Сьветы братоў Стругацкіх]]» (1997), а таксама ўключаны (зь некаторымі выпраўленьнямі) у так званы «чорны» збор твораў Стругацкіх, які выпускаўся ў 2000—2003 гадах. Гэты тэкст выкарыстоўваецца ва ўсіх наступных выданьнях апошніх гадоў.
== Сюжэт ==
| |||