|
=== Будова ===
[[Файл:Numbered flaccid penis.jpg|міні|1) Цела пэнісучэлеса <br />
2) Крайняя плоцьСкуравінка <br />
3) [[Жолуд (орган)|Жолуд]] <br />
4) Вусьце [[Мачаспуск|ўрэтры]]
]]
У пэнісечэлісе адрозьніваюць корань ({{мова-la|rádix pénis}}), цела, або ствол, ({{мова-la|córpus pénis}}) і [[Жолуд (орган)|жолуд]] ({{мова-la|glans pénis}}). Ствол палавога чэлесу ўтвораны двума пяшчэрыстымі й адным губчатым целам.
Пяшчэрыстае ды губчатае целы складаюцца з шчыльнае бялковае абалонкі, ад якое ўнутр адыходзяць шматлікія перакладзіны — трабэкулы, прамежкі паміж якімі і ўтвараюць «пячоры», або лакуны ({{мова-la|cavérnae}}).
Жолуд пакрыты тонкай пяшчотнай скурай зь вялікай колькасьцю залозак, якія выпрацоўваюць [[смэґма|смэґму]]. Жолуд, як і цела пэнісучэлесу, утрымлівае мноства лакун, якія пры палавым узбуджэньні напаўняюцца крывёю. Акрамя таго, на ім маецца вялікая колькасьць нэрвовых канчаткаў, што робіць яго найбольш адчувальнай часткай пэнісучэлесу.
Звонку [[галоўкаЖолуд пэнісу(орган)|жолуд]] пакрытаяпакрыты тонкай скурай — [[крайняя плоць|крайняй плоцьцюскуравінкай]], што пераходзіць у скуру лабка ўверсе й у скуру машонкімашні ўнізе. На скуры ніжняй паверхні палавога чэлесу маецца шво, якое ззаду працягваецца на скуру машонкімашні і пахвіны.
[[Крайняя плоць|Скуравінка]] у чалавека, як правіла, рухомая настолькі, што цалкам можа быць аголены [[Жолуд (орган)|жолуд]] . Аднак, яе рухомасьць вызначаецца ўзростам чалавека. Немагчымасьць агаленьня жолуду пэнісучэлеса ў дарослага мужчыны зьяўляецца захворваньнем, якое носіць назоў [[фімоз]]. Ва ўзросьце 6 месяцаў жолуд адкрываецца ў 20% хлопчыкаў, а ва ўзросьце 3 гадоў крайняя плоцьскуравінка добра ссоўваецца і дазваляе агаліць жолуд пенісачэлесу ў 90% хлопчыкаў. У сувязі з гэтым не рэкамэндуецца выконваць [[абразаньне]] з-за немагчымасьці агаленьня жолуду (фімозу) у дзяцей да 3-х гадоў. Выключэньне складаюць выпадкі выяўленага запаленьня жолуду пеніса ([[баляніт]]), а таксама складанага [[мачавыпусканьне|мачавыпусканьня]] і ўскладненьняў, якія ўзьнікаюць пасьля гэтага. Тады ўжо апэрацыя рэкамэндуецца ў любым узросьце.
У пярэднім аддзеле цела пэнісучэлесу скура ўтварае скуравую зморшчыну — крайнюю плоцьскуравінку ({{мова-la|prepútium pénis}}), якая поўнасьцю або часткова пакрывае галоўкужолуд. Крайняя плоцьСкуравінка, калі яна цалкам пакрывае жолуд, звычайна лёгка зрушваецца назад, агаляючы яеяго. На задняй паверхні палавога чэлесу крайняя плоцьскуравінка злучаецца з жолудам падоўжнай зморшчынай, званай [[Аброцька|аброцьцю]] ({{мова-la|frenulum praeputii}}). Між жолудам і крайнім целамскуравінкай маецца шчылінападобная (прэпуцыяльная) паражніна, якая канчаткова фармуецца да двухгадовага ўзросту дзіцяці. У прэпуцыяльным мяшку звычайна запасаецца смэґма.
У некаторых мужчын з-за вельмі вузкае адтуліны крайняе плоціскуравінкі агаленьне жолуду зьяўляецца складаным альбо наогул немагчымае. Гэтакі стан завецца [[фімоз]]ам ды патрабуе абавязковага лекаваньня. У маленькіх дзяцей (да 2-3 гадоў) фімоз носіць фізыялягічны характар і, як правіла, не патрабуе лекаваньня.
=== Кровазабесьпячэньне ===
Кровазабесьпячэньне пэнісучэлесу ажыцьцяўляецца праз глыбокую й дарсальную артэрыі палавога чэлесу (aa. profúnda et dorsális pénis), якія зьяўляюцца галінамі ўнутранае палавое артэрыі (a. pudénda intérna).
Вянозная кроў ад палавога чэлесу адцякае па глыбокай дарсальнай вене (v. profúnda dorsális pénis) у пузырнае вянознае спляценьне (pléxus venósus vesicális) і па глыбокіх венах пэнісучэлесу (vv. profúndae pénis) ва ўнутраную палавую вену (v. intérna pudénda).
==Памеры==
| 