Вікіпэдыя

Трыр: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
шаблён, афармленьне
афармленьне
Радок 74:
== Гісторыя ==
[[Файл:Trier Konstantinbasilika BW 1.JPG|міні|зьлева|250пкс|Базыліка Канстантына]]
Паводле лягендылегенды, якая аднак зьявілася толькі ў [[1105]] годзе, Трыр быў заснаваны сынам [[Асырыя|асырыйскага]] караля Нінуса Трыбэтам за трынаццаць стагодзьдзяў да заснаваньня [[Рым]]у, т. б. каля 2050 году да н. э. Археалягічныя раскопкі на тэрыторыі гораду пацьвярджаюць, што чалавек жыў тут яшчэ ў III тысячагодзьдзі да н. э., аднак гаворка аб высокаразьвітой гарадзкой культуры натуральна ж, не ідзе.
 
Паводле правераных гістарычных крыніцаў, Трыр быў заснаваны рымлянамі. Спачатку, у [[30 да н. э.]] яны разьбілі лягер<ref>Hartwig Löhr, ''Die älteste Besiedlung der Trierer Talweite von der Altsteinzeit bis zur Hallstattzeit''. In: Rheinisches Landesmuseum Trier (Hrsg.): Trier - Augustusstadt der Treverer. 2. Auflage. Mainz 1984, S. 9.</ref>, а найпазьней ў [[16 да н. э.]] заснавалі горад [[Аўгуста Трэвэрорум]] — «горад Аўгуста ў краіне [[Трэвэры|трэвэраў]]». У другой палове [[III стагодзьдзе|III стагодзьдзя]] Трыр становіцца цэнтрам біскупства (першым яго біскупам быў [[Эўхарыюс]]). У [[271]]—[[274]] гадах н. э. Трыр — сталіца «альтэрнатыўнага» галя-рымсага імпэратара [[Тэтрыкус I|Тэтрыкуса]], аднак ужо ў [[275]] горад разбураны [[Аляманы|аляманамі]]. З [[293]] да [[392]] году Трэвэрыс (як цяпер называўся горад) становіцца адной з заходніх рэзыдэнцыяў імпэратараў. У час кіраваньня [[Канстантын I Вялікі|Канстантына Вялікага]] горад быў адбудаваны: у гэты час узьніклі Базыліка Канстантына і Імпэратарскія тэрмы. З [[318]] году Трыр становіцца галоўным горадам прэфэктуры [[Галія]], аднак у [[407]] годзе, пасьля нападу на апошнюю [[Вандалы|вандалаў]], [[Аляны|алянаў]] і [[Суэвы|суэваў]], цэнтар прэфэктуры быў перанесены ў [[Арль]] на поўдні сучаснай [[Францыя|Францыі]]. На працягу ўсяго [[V стагодзьдзе|V стагодзьдзя]] на Трыр нападалі розныя плямёны (у т. л. [[гуны]] на чале з [[Атыла]]м у [[451]] годзе), пакуль у [[475]] годзе горад канчаткова не перайшоў да [[Франкі|франкаў]].
Радок 93:
=== Антычнасьць ===
[[Файл:Trier Dreikönigenhaus BW 1.JPG|міні|250пкс|Дом [[Тры Каралі|Трох Каралёў]]]]
* [[Порта Нігра]] (Чорная брама, [[180]] год) — сымбаль гораду
* [[Амфітэатар]] (каля [[100]] году н. э.)
* [[Тэрмы]] (рымскія лазьні): Імпэратарскія тэрмы, Тэрмы Барбары і Тэрмы на Скотным рынку
* [[Базыліка Канстантына]] (былая рымская палацавая аўла, цяпер — [[Лютэране|лютэранская]] царква
Радок 102:
 
=== Сярэднявечча ===
* [[Трырскі сабор]] Сьвятога Пятра — найстарэйшы ў [[Нямеччына|Нямеччыне]] (закладзены ў [[310–я]] гады)
* [[Лібфраўэнкірхе (Трыр)|Царква Лібфраўэнкірхе]] ([[1227]]—[[1243]]1227—1243)
* Сярэднявечны пляц Галоўнага рынку з Чырвоным домам, царквой Санкт-Гангольф, Рынкавым крыжом, калодзежам Пэтэрсбрунэн, і адыходзячага ад пляцу Жыдоўскім завулкам (Юдэгасэ)
* Бэнэдыктынскае абацтва Сьвятога Матыя
* Жылыя вежы Франкентурм і Турм Ерузалем (Ерусалімская вежа)
* Дом [[Тры Каралі|Трох Каралёў]] ([[1230]])
* Мозэльскія краны: Стары кран ([[1413]]) і [[барока|барочны]] Мытны кран ([[1774]])
* Капліца Сьвятога крыжа ў [[Раманская архітэктура|раманскім]] стылі
 
Радок 141:
 
== Гарады-сябры ==
* {{Сьцяг Францыі}} [[Мэц]] ([[Францыя]]) (з [[1957]])
* {{Сьцяг Італіі}} [[Асколі Пічэна]] ([[Італія]]) (з [[1958]])
* {{Сьцяг Вялікабрытаніі}} [[Глостэр]] ([[Вялікабрытанія]]) (з [[1959]])
* {{Сьцяг Нідэрляндаў}} [[Гэртагенбос]] ([[Нідэрлянды]]) (з [[1968]])
* {{Сьцяг Харватыі}} [[Пула (горад)|Пула]] ([[Харватыя]]) (з [[1971]])
* {{Сьцяг ЗША}} [[Форт Ўорт]] ([[ЗША]]) (з [[1987]])
* {{Сьцяг Нямеччыны}} [[Ваймар]] ([[Нямеччына]]) (з [[1987]])
* {{Сьцяг Японіі}} [[Нагаока]] ([[Японія]]) (з [[2006]])
* {{Сьцяг Кітаю}} [[Сямынь]] ([[Кітай]]) (з [[2010]])
 
== Крыніцы ==
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Трыр»