Першая расейска-чачэнская вайна: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў
дапаўненьне з Паход на Грозны
Радок 1:
{{Артаграфія}}
{{Узброены канфлікт
|Назва = Першая расейска-чачэнская вайна
Радок 4 ⟶ 5:
|Выява = Evstafiev-chechnya-iternal-praying.jpg
|Подпіс да выявы = Чачэнскія ваяры моляцца ля прэзыдэнцкага палацу перад расейскім нападам ([[Грозны]], 1994 г.)
|Дата = [[11 сьнежня]] [[1994]][[31 жніўня]] [[1996]]
|Месца = [[Ічкерыя]] ды [[Дагестан]], [[Інгушэтыя]] і [[Стаўрапольскі край]] Расеі
|Прычына = Правал расейскіх спробаў [[Дзяржаўны пераварот|дзяржаўнага перавароту]] ў Ічкерыі
Радок 15 ⟶ 16:
|Сілы1 = 95 тыс. жаўнераў (люты 1995)
|Сілы2 = 30 тыс. ваяроў
|Страты1 = 5042 забітыхзабітыя, 16 098 параненых
|Страты2 = 2870 забітых
|Агульныя страты = 87 691 забіты цывільны
|Дадаткі =
}}
'''Першая расейска-чачэнская вайна''' — [[вайна]] паміж [[Расея]]й і [[Ічкерыя]]й, якая пачалаяпачалася [[11 сьнежня]] [[1994]] году й закончылася [[31 жніўня]] [[1996]] году. Баявыя дзеяньні ў асноўным адбываліся ў [[Чачэнія|Чачэніі]]. Вайна пачалася зімой 1994—1995 гадоў з баёў за места [[Грозны]]. Адначасова Расея пачала ствараць свае [[Першая Чачэнская (расейская) рэспубліка|дзяржаўныя ўлады]]. Затым перамясьціліся ў горную частку Чачэніі. [[Шаміль Басаеў]] у 1995 годзе ўчыніў наезднапад уна мястэчка [[Будзёнаўск]], дзе захапіў бальніцу й радзільны дом, што прымусіла расейцаў абвясьціць аб перамір’і і пачаць перамовы з чачэнцамі. У 1996 годзе чачэнцы захапілі Грозны й пасьля перамоваў з расейцамі дамагліся вываду расейскіх войскаў з Чачэніі.
 
[[12 траўня]] [[1997]] г.году уў Маскве прэзыдэнты Ічкерыі і Расеі [[Аслан Масхадаў]] і [[Барыс Ельцын]] адпаведна падпісалі на расейскай мове {{Артыкул у іншым разьдзеле|Расейска-чачэнская дамова аб міры|Дамову аб міры і прынцыпах узаемінаў|en|Russia–Chechen Peace Treaty}}, якая набыла моц у дзень падпісаньня. Дамоўныя бакі ўзялі на сябе абавязкі: 1. «назаўсёды адмовіцца ад прымяненьня і пагрозы прымяненьня сілы пры вырашэньні ўсялякіх спрэчных пытаньняў»; 2. «будаваць свае дачыненьні ў адпаведнасьці з агульнапрызнанымі прынцыпамі і нормамі [[Міжнароднае права|міжнароднага права]]»<ref>{{Навіна|аўтар=Аслан Масхадаў, Барыс Ельцын|загаловак=Дамова аб міры і прынцыпах узаемінаў між Расейскай Фэдэрацыяй і Чачэнскай Рэспублікай Ічкерыя|спасылка=http://www.incore.ulst.ac.uk/services/cds/agreements/pdf/rus2.pdf|выдавец=Інстытут дасьледаваньня міжнародных канфліктаў {{Артыкул у іншым разьдзеле|Унівэрсытэт Ольстэра|Унівэрсытэта Ольстэра|en|University of Ulster}}|мова=en|дата публікацыі=2010|дата доступу=24 ліпеня 2014}}</ref>.
 
== Асноўныя падзеі ==
* 1 сьнежня 1994 году расейскае лётнае войска ўдалым налётам на лётнішчы каля вёскі Каліноўская й Ханкала зьнішчыла невайсковыя самалёты ў Чачэніі. Гэта павінна было пашкодзіць чачэнцам у іх выкарыстаньні ў вайне з Расеяй.
* [[12 сьнежня|12]]—[[22 сьнежня]] [[1994]] — [[Паход на Грозны|бітва]] ў ваколіцах [[Грозны|Грознага]]
* 11 сьнежня 1994 году расейскае войска ўвайшло ў [[Ічкерыя|Ічкерыю]]. Яно рухалася з трох бакоў. З [[Дагестан]]у, зь места Кізьляр. З Інгушэціі. З Маздоку, што ў [[Паўночная Асэтыя|Паўночнай Асэтіі]]. Паводле задумы тры часткі павінны былі злучыцца ў [[Грозны]]м. Паход войскаў марудзіла шкодніцтва насельніцтва. У Інгушэціі нават (каля вёскі Асінава) пачаўся абстрэл расейскага войска.
* [[1212—22 сьнежня|12]]—[[22 сьнежня]] [[1994]] году[[Паход на Грозны|бітва]] ў ваколіцах [[Грозны|Грознага]]
* 15 сьнежня 1994 году расейскае войска, што ішло з Дагестану заняла вёску Тоўстае.
* 19 сьнежня 1994 году расейскія часткі, што ішлі зь Інгушэціі, зьявіліся ў ваколіцах на захад ад Грознага.
* 20 сьнежня 1994 году расейскія часткі, што ішлі з Маздоку, з Паўночная Асеціі злучыліся каля Грознага з расейскімі часткамі, што прыйшлі з Дагестану. Цягам гэтага часу расейскае войска не сустрэла амаль ніякага супраціву. Гэта дало магчымасьць думаць расейскаму вайсковаму кіраўніцтву, што Грозны таксама будзе лёгка здабыты.
* [[28 сьнежня]] [[1994]] — [[бітва за мястэчка Ханкала]], што на ўсход ад Грознага
* [[31 сьнежня]] [[1994]] — [[6 студзеня]] [[1995]] — [[Аблога Грознага|бітва]] за Грозны
Радок 47 ⟶ 53:
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
 
[[Катэгорыя:Першая чачэнская вайна| ]]