Шклоў: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
стыль |
стыль |
||
Радок 49:
'''Шклоў''' — [[горад|места]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на правым беразе [[Дняпро|Дняпра]]. Адміністрацыйны цэнтар [[Шклоўскі раён|Шклоўскага раёну]] [[Магілёўская вобласьць|Магілёўскай вобласьці]]. Насельніцтва на 2017 год — 16 310 чалавек<ref name="belstat2017" />. Знаходзіцца за 30 км на поўнач ад [[Магілёў|Магілёва]]. Чыгуначная станцыя на лініі [[Ворша]] — [[Магілёў]].
Шклоў — [[Магдэбурскае права|магдэбурскае]] [[места]] [[Аршанскі павет|гістарычнай Аршаншчыны]] (частка [[Віцебскае ваяводзтва|Віцебшчыны]]), колішняя сталіца [[Шклоўскае графства|графства]], старажытны [[Шклоўскі замак|замак]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. Да нашага часу захаваліся [[Шклоўская ратуша|меская ратуша]], касьцёл Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла і Вялікая сынагога, помнікі архітэктуры XVII—XIX стагодзьдзяў. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаліся комплекс дамініканскага кляштару ([[барока]], XVII ст.), [[Сьпіс помнікаў архітэктуры Вялікага Княства Літоўскага, зруйнаваных уладамі Расейскай імпэрыі|зруйнаваны расейскімі ўладамі]] і царква Ўваскрасеньня Хрыстова ([[магілёўскае барока]], XVII ст.), [[Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных уладамі СССР|зьнішчаная савецкімі ўладамі]].
== Назва ==
Радок 55:
== Гісторыя ==
[[Файл:Škłoŭ. Шклоў (XVIII).jpg|значак|250пкс|Панарама места, гравюра [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]]]
{{Асноўны артыкул|Гісторыя Шклова}}
Радок 64:
Упершыню [[Масковія|маскоўскія]] войскі спалілі Шклоў у 1535 годзе<ref name="evkl"/>. У [[Інфлянцкая вайна|Інфлянцкую вайну]] захопнікі тройчы (у 1562, 1564 і 1581 гадох) палілі места<ref name="evkl"/>. У пачатку [[Вайна 1654—1667 гадоў|вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай]] у 1654 годзе жыхары Шклова вытрымалі маскоўскую аблогу, але пазьней здалі места; улетку 1655 году ў Шклове разьмясьцілася часовая стаўка цара маскоўскага [[Аляксей Міхайлавіч|Аляксея Міхайлавіча]]. Толькі ў 1660 годзе войска [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] вызваліла места, аднак неўзабаве ягоныя жыхары вытрымалі яшчэ адну маскоўскую аблогу. На 1661 год у Шклове засталося толькі 490 будынкаў<ref name="evkl"/>. У 1666 годзе маскоўскія войскі зноў захапілі Шклоў (акупацыя працягвалася да 1667 году), мясцовую шляхту за «здраду» прымусова вывезьлі ў [[Казань]]<ref name="evkl"/>.
У выніку ваенных спусташэньняў у канцы [[16 стагодзьдзе|XVI ст.]] адбыўся перанос Шклова на цяперашняе месца (паводле
За часамі [[Вялікая Паўночная вайна|Вялікай Паўночнай вайны]] (1700—1721) у 1708 годзе расейскія войскі зруйнавалі Шклоў за дапамогу швэдам. У 1731 годзе места перайшло ў валоданьне [[Чартарыйскія|Чартарыйскіх]]. На 1739 год тут дзейнічалі 2 царквы. 10 красавіка 1762 году [[Сьпіс каралёў польскіх|кароль]] і [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Аўгуст Сас]] надаў Шклову [[Магдэбурскае права]], пячатку і герб: «''у блакітным полі рука, якая трымае срэбны бязьмен''»<ref>{{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў|к}} С. 254.</ref>. У 1769 годзе па тым, як вялікі пажар зьнішчыў амаль 300 дамоў ''Старога места'', пачалося ўзьвядзеньне ''Новага Места'' (сучасная тэрыторыя Шклова).
<center><gallery caption="Старая графіка Шклова" perrow="5"> ▼
Škłoŭ, Staroje Miesta. Шклоў, Старое Места (XVIII).jpg|Касьцёл і кляштар дамініканаў, фрагмэнт гравюры
Škłoŭ, Aršanskaja brama. Шклоў, Аршанская брама (XVIII).jpg|Аршанская брама, фрагмэнт гравюры
Радок 83 ⟶ 85:
26 ліпеня 2002 году афіцыйна зацьвердзілі [[герб Шклова|гістарычны герб Шклова]]<ref>[http://www.shklov.mogilev-region.by/ru/region/geraldika Геральдика], [http://www.shklov.mogilev-region.by/ru/region/geraldika Шкловский районный исполнительный комитет]</ref>.
<center><gallery caption="Места на старых здымках" widths="150" heights="150" perrow="
Škłoŭskaja ratuša. Шклоўская ратуша (1900).jpg|Ратуша, 1905 г.
Škłoŭ, Rynak. Шклоў, Рынак (1905).jpg|Рынак. Царква-[[мураўёўкі|мураўёўка]], 1905 г.
Радок 232 ⟶ 234:
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [http://www.radzima.org/be/gorad/shklou.html м. Шклоў]
* [http://catholic.by/2/belarus/dioceses/minsk-mohilev/44-minsk-mohilev/101114-magileuski-dekanat.html Шклоў — парафія Святых апосталаў Пятра і Паўла] на [[Catholic.by]]
* [http://globus.tut.by/shklov/index.htm Здымкі на Globus.tut.by]
| |||