Магілёўская ратуша: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
стыль, выява, пунктуацыя
Радок 49:
 
== Гісторыя ==
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
[[28 студзеня]] [[1577]] году [[Сьпіс каралёў польскіх|кароль]] і [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Стэфан Баторы]] надаў Магілёву поўнае [[Магдэбурскае права]]. Першую, драўляную ратушу збудавалі тут у [[1578]] годзе на [[Ветраная вуліца|Ветранай вуліцы]], але ў красавіку [[1664]] году яна згарэла.
 
Асноўны аб’ём новай мураванай ратушы будаваўся ў [[1679]]—[[1681]]1679—1681 гадох. У [[1682]]—[[1686]]1682—1686 гадох майстар з [[Быхаў|Быхава]] ўзьвёў вежу (каля 26 м вышынёй), але неўзабаве яна абвалілася. У [[1692]] годзе скончылася будаваньне новай вежы (да 38 м), якая стала вэртыкальнай дамінантай места. У гэты ж час на яе ўсталявалі гадзіньнік<ref>[[Алег Трусаў|Трусаў А.]] Магілёўская ратуша // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 247.</ref> (паводле іншай вэрсіі — у [[XVIII стагодзьдзе|XVIII]] або [[XIX стагодзьдзе|XIX]] стагодзьдзях).
 
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
Па [[Першы падзел Рэчы Паспалітай|першым падзеле Рэчы Паспалітай]] ([[1772]] год), калі Магілёў апынуўся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], у [[1773]] годзе ратушу капітальна перабудавалі. БудынакЗ пацярпеўскасаваньнем удля [[ДругаяМагілёва сусьветнаяМагдэбурскага вайна|Другуюправа сусьветную вайну]]. Нягледзячы на тое, што яшчэ ў [[1926]] яго ўзялі пад ахову дзяржавы, у [[1957]]яна савецкіяперастала ўладывыконваць ўзарвалісвае помнікпачатковыя архітэктурыфункцыі.
 
=== Найноўшы час ===
У [[1979]] і [[1984]] праводзіліся археалягічныя раскопкі падмуркаў. На падставе архіўных і археалягічных матэрыялаў зьявіўся праект адбудовы ратушы. Аднаўленьне будынка завяршылася ў [[2008]] (адкрыцьцё — у Дзень места). У наш час тут разьмяшчаюцца музэй гісторыі Магілёва і Палац шлюбу.
Будынак пацярпеў у [[Другая сусьветная вайна|Другую сусьветную вайну]]. Нягледзячы на тое, што яшчэ ў 1926 годзе яго ўзялі пад ахову дзяржавы, у 1957 годзе [[Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных уладамі СССР|савецкія ўлады ўзарвалі помнік архітэктуры]].
 
У [[1979]] і [[1984]] гадох праводзіліся археалягічныя раскопкі падмуркаў. На падставе архіўных і археалягічных матэрыялаў зьявіўся праект адбудовы ратушы. Аднаўленьне будынка завяршылася ў [[2008]] годзе (адкрыцьцё — у Дзень места). У наш час тут разьмяшчаюцца музэй гісторыі Магілёва і Палац шлюбу.
 
== Архітэктура ==
Радок 62 ⟶ 67:
Падлога на першым паверсе была цаглянай, сьцены пабеленыя. На другі паверх вялі драўляныя сходы з разнымі балясамі. У вокнах стаялі вітражы. На першым паверсе знаходзіліся сені, вялікая «ізба» (тут засядаў суд пад старшынствам войта), канцылярыя і сьвятліца, дзе захоўваліся бягучыя справы магістрату; на другім паверсе — сені, судовая «ізба» (месца магістрацкага суду), вялікая заля для паседжаньняў магістрату і дапаможныя памяшканьні; у цокальным паўпадвальным паверсе — скарбніца, склады і астрог. Ацяпленьньне ажыцьцяўлялася з дапамогай кафляных печаў, выкладзеных паліхромный кафляй зь зялёнай палівай.
 
У выніку перабудовы ([[1773]]) году дах накрылі бляхай. Гарызантальны пас падзяляў сьцяну будынка на 2 ярусы: 1-ы руставаны, аконныя праёмы 2-га мелі аблямаваньні. Архітэктура фасадаў адпавядала суседнім дамам губэрнатара і віцэ-губэрнатара, узьведзеных у стылі [[клясыцызм]]. Да будынка далучаўся гасьціны двор.
 
== Галерэя ==
=== Гістарычная графіка ===
<center><gallery caption="Старая графіка" widths=150 heights=150 perrow="54">
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (1841).jpg|Да перабудовы ў [[1773]] г.
Mahiloŭ, Archirejski Vał. Магілёў, Архірэйскі Вал (N. Lvov, XVIII).jpg|Акварэль М. Львова, [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]
Mahiloŭski zamak. Магілёўскі замак (XVIII).jpg|Акварэль М. Львова, [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]
Mahiloŭ, Alejnaja bramaDniapro. Магілёў, Алейная брамаДняпро (JN. PieškaLvov, 1800XVIII).jpg|Акварэль ЮМ. ПешкіЛьвова, [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]
Mahiloŭ, RynakAlejnaja brama. Магілёў, РынакАлейная брама (XIXJ. Pieška, 1800).jpg|Малюнак,Акварэль 1-я палЮ. [[XIXПешкі, стагодзьдзе|XIXкаля 1800 стг.]]
Mahiloŭ, Rynak. Магілёў, Рынак (XIX).jpg|Малюнак, 1-я пал. XIX ст.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (1871).jpg|Дрэварыт, [[1871]]
Mahiloŭ,Mahiloŭskaja Dniaproratuša. Магілёў,Магілёўская Дняпроратуша (18791871).jpg|Дрэварыт, [[1879]]1871 г.
MahiloŭskajaMahiloŭ, ratušaDniapro. МагілёўскаяМагілёў, ратушаДняпро (18821879).jpg|Дрэварыт, [[1882]]1879 г.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (1882) .jpg|Дрэварыт, [[1882]] г.
Mahiloŭ,Mahiloŭskaja Dubravienkaratuša. Магілёў,Магілёўская Дубравенкаратуша (1882) .jpg|Дрэварыт, [[1882]] г.
Mahiloŭ, Dubravienka. Магілёў, Дубравенка (1882) .jpg|Дрэварыт, 1882 г.
Mahiloŭ, Dniapro. Магілёў, Дняпро (1901).jpg|Дрэварыт, 1901 г.
</gallery></center>
 
=== Гістарычныя здымкі ===
<center><gallery caption="Старыя здымкі" widths=150 heights=150 perrow="54">
Mahiloŭ, Rynak. Магілёў, Рынак (1890).jpg|[[1890]]-я гг.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (1890).jpg|[[1890]]-я гг.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (1900).jpg|[[1900-я]] гг.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (1910).jpg|[[1910-я]] гг.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (XX) .jpg|да [[1914]] г.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (XX).jpg|да [[1914]] г.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (1915).jpg|[[1915]] г.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (1916).jpg|[[1916]] г.
Mahiloŭ, Rynak. Магілёў, Рынак (1916).jpg|[[1916]] г.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (A. Viner, 1939).jpg|[[1920]]А. Вінэр, 1939 г.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (1871A. Viner, 1939) (4).jpg|ДрэварытА. Вінэр, [[1871]]1939 г.
Mahiloŭskaja ratuša. Магілёўская ратуша (A. Viner, 1939) (5).jpg|А. Вінэр, 1939 г.
</gallery></center>
 
=== Сучасныя здымкі ===
<center><gallery caption="Сучасныя здымкі" widths=150 heights=150 perrow="54">
Магілёў. Цэнтр.JPG|Агульны выгляд
City Hall, Mahiloŭ (2009).jpg|Галоўны фасад
City Hall, Mahiloŭ (02.2009).jpg|З боку палаца губэрнатара
Магілёў. Інтэр'ер ратушы.JPG|Інтэр'ер
Радок 101 ⟶ 111:
Стэнды. Музей гісторыі Магілёва.JPG|Музэй
Магілёўская ратуша. Лесвіца.JPG|Сходы
Магілёўская ратуша. Лесвіца і стэнды.JPG|Сходы
Mahiliou ratusza tower clock.jpg|Мэханізм гадзіньніка ў вежы ратушы
</gallery></center>