Вікіпэдыя

Адам Русак: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Радок 8:
|Імя пры нараджэньні =
|Псэўданімы =
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|24|5|1904|0|1}}
|Месца нараджэньня = в. [[Пясочнае]] каля [[Капыль|Капыля]]
|Дата сьмерці = {{Памёр|21|3|1987}}
Радок 17:
|Напрамак =
|Жанр =
|Дэбют = [[27 траўня]] [[1927]], часопіс «[[Чырвоны сейбіт]]» — верш «Мая песьня»
|Значныя творы =
|Прэміі =
Радок 25:
|Сайт =
}}
'''Ада́м Гера́сімавіч Руса́к''' ([[24 траўня]] [[1904]], в. [[Пясочнае]] [[Ігуменскі павет (Расейская імпэрыя)|Ігуменскага павету]] [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], цяпер [[Капыльскі раён]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] — [[21 сакавіка]] [[1987]], [[Менск]]) — беларускі паэт-песеньнік. [[Заслужаны дзяяч культуры БССР|Заслужаны дзяяч культуры Беларусі]] (1964).
 
== Жыцьцяпіс ==
Нарадзіўся [[24 траўня]] [[1904]] году ў вёсцы [[Пясочнае]]. У 1914 годзе скончыў Песачанскую пачатковую школу.
 
Працаваў на гаспадарцы. У 1922 годзе паступіў у Менскі будаўнічы тэхнікум, але ў хуткім часе пакінуў вучобу і паступіў у [[Беларускі музычны тэхнікум]] (скончыў у 1930), адначасова служыў музыкам у Чырвонай Арміі (1928—1930). У 1930—1934 вучыўся ў Ленінградзкай кансэрваторыі.
Радок 39:
 
== Творчасьць ==
Друкаваўся з [[1927]] году. Публікаваўся ў часопісе «[[Полымя рэвалюцыі]]», газэтах «[[Звязда]]», «[[Літаратура і мастацтва]]».
 
Першы зборнік паэзіі «На родных палетках» выйшаў у [[1946]] годзе. Аўтар зборнікаў вершаў «Песьні і вершы» ([[1951]]), «Песни» ([[1954]], па-расейску), «Пад голас баяна» ([[1957]]), «Толькі з табою» ([[1960]]), «Звонкія крыніцы» ([[1965]]), «Выбранае» ([[1972]]), «Закрасуйся, Нёман» ([[1978]]), «Песьні на словы А. Русака» ([[1980]]), «Засьцілайце сталы» ([[1984]]), «Дружбакі» ([[1987]]), «Песьні радасьці». Аўтар кніг вершаў для дзяцей «У Буслаўцы» ([[1967]]), «Добра ведаю ўрок» ([[1981]]).
 
Многія ягоныя вершы сталі вядомымі песьнямі: «[[#«Бывайце здаровы»|Бывайце здаровы]]», «Толькі з табою», «Не шукай» (усе — музыка [[Ісак Любан|І. Любана]]); «Дняпро» і «Не за вочы чорныя» (муз. [[Юры Семяняка|Ю. Семянякі]]); «Лясная песьня» (або «Ой, бярозы ды сосны, партызанскія сёстры») і «Па-над лесам, па-над борам» (муз. [[Уладзімер Алоўнікаў|У. Алоўнікава]]); «Узьнялося сонца яснае» (муз. [[Зьміцер Лукас|Дз. Лукаса]]); «Дзе ты, зорка мая» (муз. [[Ігар Лучанок|І. Лучанка]]) і інш.
Радок 50:
Узнагароджаны ордэнамі Дружбы народаў, «Знак Пашаны», мэдалямі.
 
[[Заслужаны дзяяч культуры БССР|Заслужаны дзяяч культуры Беларускай ССР]] ([[1964]]).
 
== Ушанаваньне памяці ==
Радок 60:
Ці не найбольш вядомы верш Адама Русака, які быў пакладзены на музыку — «[[Бывайце здаровы]]» — напісаны ў 1936 годзе<ref name="zvyazda">{{Спасылка | аўтар = Вольга Мядзведзева| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 8 жніўня 2007| url = http://www.zviazda.by/second.html?r=18&p=19&archiv=22052004| загаловак = Яго словы з песень не выкінеш| фармат = | назва праекту = Культура| выдавец = «[[Звязда]]»| дата = 19 студзеня 2011 | мова = | камэнтар = }}</ref> па вяртаньні з роднае вёскі Пясочнае ў Пецярбург. Аўтарам музыкі да гэтай песьні зьяўляецца кампазытар [[Ісак Любан]]<ref>[http://www.nn.by/2000/08/22.htm Мы не баімся калгаснай опэры] // «[[Наша Ніва]]» №8, 2000 г.</ref>. Вэрсія ў расейскім перакладзе [[Міхаіл Ісакоўскі|Міхаіла Ісакоўскага]] зьявілася ў «[[Правда|Правде]]» 1 студзеня 1937 году і некаторы час лічылася народнай<ref name="vm38021">{{Спасылка | аўтар = Роман Диковицкий, Владимир Солоненко| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 28 сакавіка 2006| url = http://www.newsvm.com/news/17/38021/| загаловак = «Бывайце здаровы»| фармат = | назва праекту = Культура| выдавец = «[[Вечерний Минск]]»| дата = 19 студзеня 2011 | мова = ru| камэнтар = }}</ref> (аўтарства не было пазначанае). Ісакоўскі фігураваў у расейскіх выданьнях як аўтар перакладу, а Ісак Любан — аўтарам музыкі. Неўзабаве адбылося паседжаньне [[Саюз беларускіх пісьменьнікаў|Саюзу пісьменьнікаў Беларусі]], на якім аўтарства Адама Русака было даказанае, і ў 1940-м годзе Ісакоўскі даслаў яму ліст з прабачэньнямі<ref>{{Спасылка|аўтар = Віктар Сямашка.|прозьвішча = Сямашка|імя = Віктар|аўтарlink = Віктар Сямашка|суаўтары = |дата публікацыі = 26 лістапада 2011|url = http://tuzin.fm//article/2843/|загаловак = !OUT: Тузін шлягераў, пазбаўленых аўтараў|фармат = |назва праекту = [[Тузін гітоў]]|выдавец = |дата = 3 красавіка 2012|мова = |камэнтар = }}</ref>.
 
Сярод першых выканаўцаў песьні народная артыстка БССР [[Ларыса Александроўская]], якая прасьпявала яе для дэлегатаў рэспубліканскага зьезду [[ВКП(б)|партыі]] [[15 чэрвеня]] [[1937]] году, і [[Леанід Уцёсаў]]. Аднак былы галоўны дырыгент сымфанічнага аркестру Беларускага радыёкамітэту {{Артыкул у іншым разьдзеле|Мікалай Кляўс||be|Мікалай Парфір’евіч Клаўс}} сьцьвярджаў, што ўпершыню песьня прагучала ў жывым этэры [[Беларускае радыё|Беларускага радыё]] ў выкананьні дуэту Кухарава і Рубінштэйна<ref name="vm38021"/>. Запісы перадачаў у той час не вяліся.
 
Падчас [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] песьня гучала на франтах у розных варыяцыях, у фільме «Канцэрт — фронту» Леанід Уцёсаў выканаў яе з вайсковымі куплетамі. Сярод пазьнейшых выканаўцаў — ансамбаль «[[Песьняры]]» пад кіраўніцтвам [[Уладзімер Мулявін|Уладзімера Мулявіна]], [[Ёсіф Кабзон]], [[Зьміцер Вайцюшкевіч]].
 
== Крыніцы і заўвагі ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Літаратура ==
Радок 77:
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Русак, Адам}}
 
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Капыльскім раёне]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты і паэткі]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Адам_Русак»