Малая падарожная кніжыца: розьніца паміж вэрсіямі

|Назва = Малая падарожная кніжкакніжыца

'''«Малая падарожная кніжкакніжыца»''' — зборнік выданы ў 1522 годзе ў Вільні [[Францыск Скарына|Францыскам Скарынам]], мусіў служыць людзям, што па роду сваёй дзейнасьці шмат часу праводзілі ў дарозе. Гэта абумовіла назву і склад, а таксама яго выдавецкі фармат у 1/12 [[аркуш]]а. У склад кнігі-[[канвалют]], як сьведчыць яго падрабязны зьмест, Скарына ў парадку чарговасьці плянаваў ўключыць 21 выданьне: «[[Псалтыр]]», [[Часасловец|«Часасловец»]], 8 [[акафіст]]аў і 10 [[канон]]аў, «[[Шасьцідневец]]». Зборнік (уключае сьціслыя «[[Сьвятцы]]» і «[[Пасхалія|Пасхалію]]» са зьвесткамі з астраноміі і грамадзянскага календара, пасьляслоўе). Невядома, ці былі ўсе заплянаваныя часткі зборніка аб’яднаныя самім выдаўцом у адзіную кнігу і ці быў надрукаваны Скарынам агульны да ўсяго выданьня тытульны аркуш з загалоўкам «Малая падарожная кніжкакніжыца». Сьлядоў такога тытульнага аркуша не захавалася. Назва зборніка, якая ўжо даўно і трывала ўвайшла ў навуковы ўжытак, аўтарская — так азагаловіў яго сам першадрукар у прыведзеным ім пасьля «Пасхаліі» падрабязным зьмесце. Не ўсе часткі «Малой падарожнай кніжкі» аднолькава зьберагліся.<ref name="СкТв174-175">Скарына Ф.: Творы… С. 174—175.</ref>

Гэта 2-ое выданьне «Псалтыра» (1522) [[Францыск Скарына|Ф. Скарынам]], яно зроблена ў якасьці першай часткі «Малой падарожнай кніжкікніжыце» пасьля пераезду з чэскай [[Прага|Прагі]] ў [[Вільня|Вільню]]. Гэтым выданьнем Псалтыра пачалася кнігадрукарская справа ў [[ВКЛ]]. Па колькасьці захаваўшыхся асобнікаў «Псалтыр» займае першае месца сярод іншых частак «Малой падарожнай кніжкі». Усяго вядома 9 асобнікаў.<ref name="СкТв174-175"/>

У пададзеным ў «Малой падарожнай кніжцыкніжыцы» зьмесце Скарына называе гэты акафіст творам якогасьці Феакціста, у той час як у зьмешчаным у ім [[акраверш]]ы чытаецца: «''Делал доктор Скоринич Францискус''». Магчыма Скарына перарабіў чужы тэкст, выкарыстаў акафіст іншага аўтара для складаньня патрэбнага акраверша. У санкт-пецярбурскім камплекце выданьняў Скарыны на тытульным аркушы гэтага акафіста пададзена гравюра, у цэнтры якой разьмешчана Багародзіца з Ісусам Хрыстом, а паабапал іх стаяць два анёлы. Пад гравюрай надрукаваны загаловак: «''Починаеться акафіст пресладкому імені господа нашего Ісуса Христа, глаголемы по вся дни''». Тэкст пасьляслоўя да гэтага акафіства надрукаваны чырвонай [[кінавар]]най фарбай. Ён адкрываецца гравюрай з надпісам: «''Господь наш Ісус Христос во храме навчаеть законовчителей Іудейских''».<ref name="СкТв179-180">Скарына Ф.: Творы… С. 179—180.</ref>

Чацьвёртая складовая частка «Малой падарожнай кніжкікніжыкі» «''Шестодневець кратькій на всу неделю, поченши от суботы, по обычаю всех восточных церквии''». Займае 36 аркушаў друкаванага тэксту, але ні прадмовай, ні пасьляслоўем выдаўца не суправаджаецца.<ref name="СкТв179-180"/>

У савецкі час існавалі меркаваньні, што кожная з кніжак — асобнае выданьне, указваючы на асобную фаліяцыю, выхадныя зьвесткі і ўласны тытульны ліст. Час выданьня меркаваўся [[1525]] годам, пасьля віленскага [[Апостал (Скарына)|Апостала 1525 году]]. Аднак пасьля знаходцы ў [[Капэнгаген]]е асобніка поўнай [[Пасхалія|Пасхаліі]] дата выданьня была удакладнена 1522 годам. Да сярэдзіны 1970 гг. выданьне называлі «Малая падарожная кніжыца», а ў [[1975]] годзе пасляпасьля працы [[Яраслаў Ісаевіч|Яраслава Ісаевіча]] ўсталяваласяпачалі сучаснаяназываць назва«Малая кнігіпадарожная кніжка».

У сакавіку 2017 году «Белгазпрамбанка» набыў ў прыватнага калекцыянэра ў сваю карпаратыўную калекцыю асобнік гэтай кнігі. Перамовы доўжыліся не адзін год. Сума, якую банк заплаціў не агалошваецца. Гэта першы асобнік «МаойМалой падарожнай кніжыцы» у Беларусі<ref>[http://www.nv-online.info/by/767/printed/131986/ На радзіму вярнулася «Кніжыца» Скарыны. Сума здзелкі не агалошваецца], Народная Воля, 1.03.2017 </ref>.