Вікіпэдыя

Джон Максвэл Кутзэе: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Jarash (гутаркі | унёсак)
6950 правак
артаграфія
афармленьне
Радок 1:
{{Пісьменьнік
| Імя = Джон Максвэл Кутзэе
| Арыгінал імя = John Maxwell Coetzee
| Партрэт = J.M. Coetzee.JPG
| Памер =
| Апісаньне =
| Імя пры нараджэньні =
| Псэўданімы =
| Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|9|2|1940|1}}
| Месца нараджэньня = [[Кейптаўн]], [[ПАР|Паўднёва-Афрыканскі Зьвяз]]
| Грамадзянства = {{SAR}}[[ПАР]]<br />{{AUS}}[[Аўстралія]]▼
| Дата сьмерці =
| Род дзейнасьці = [[раман]]іст, [[эсэ]]іст, [[крытык]], [[лінгвіст]]▼
▲| Грамадзянства = {{SAR}}<br />{{AUS}}
| Гады актыўнасьці =▼
▲| Род дзейнасьці = [[раман]]іст, [[эсэ]]іст, [[крытык]], [[лінгвіст]]
|Напрамак = [[постмадэрнізм]]
▲| Гады актыўнасьці =
|Жанр Напрамак = [[постмадэрнізм]]раман, эсэ
| Жанр Дэбют = раман, эсэ
| Значныя творы = «Ганьба»▼
| Дэбют = ▼
| Прэміі = [[Букераўская прэмія]] ([[1983]], [[1999]]),<br />[[Ерусалімская прэмія]] ([[1987]]),<br />[[Нобэлеўская прэмія па літаратуры]] ([[2003]])▼
▲| Значныя творы = «Ганьба»
▲| Дэбют Палічка =
▲| Прэміі = [[Букераўская прэмія]] ([[1983]], [[1999]]),<br />[[Ерусалімская прэмія]] ([[1987]]),<br />[[Нобэлеўская прэмія па літаратуры]] ([[2003]])
| Сайт = [http://www.contemporarywriters.com/authors/?p=auth108 Асабістая старонка]{{ref-en}}▼
| Палічка =
▲| Сайт = [http://www.contemporarywriters.com/authors/?p=auth108 Асабістая старонка]{{ref-en}}
}}
'''Джон Максвэл Кутзэе''' ({{мова-en|John Maxwell Coetzee}}; нар.нарадзіўся {{Нарадзіўся|9|2|1940}} году) — [[Вялікабрытанія|англамоўны]] [[пісьменьнік]], [[крытык]], [[лінгвіст]] з Паўднёвай Афрыкі. Ляўрэат [[Нобэлеўская прэмія па літаратуры|Нобэлеўскай прэміі па літаратуры]], [[Ерусалімская прэмія|Ерусалімскай прэміі]]. Першы пісьменьнік, які двойчы ганараваны [[Букераўская прэмія|Букераўскай прэміяй]].
 
== Біяграфія ==
Джон Максвэл Кутзэе нарадзіўся [[9 лютага]] [[1940 год]]угоду ў [[Кейптаўн]]е, [[ПАР|Паўднёва-Афрыканскі Зьвяз]] у сям'і [[Ангельская мова|англамоўных]] [[Афрыканэры|афрыканэраў]]. У [[1963]] годзе скончыў магістратуру [[Кейптаўнскі ўнівэрсытэт|Кейптаўнскага ўнівэрсытэту]]. У канцы 1960-х Кутзэе адпраўляецца ў [[ЗША]], дзе ў [[1969]] годзе абараняе дысэртацыю па творчасьці [[Сэм’юэл Бэкет|Сэм’юэля Бэкета]] ва [[Тэхаскі ўнівэрсытэт у Остыне|УнівэрсытэцеЎнівэрсытэце Тэхасу]], а затым на працягу двух гадоў выкладае ангельскую мову й літаратуру ў [[Нью-Ёрк]]у. У [[1971]] годзе Кутзэе з-за свайго ўдзелу ў пратэстах супраць [[Вайна ў Віетнаме|Вайны ў Віетнаме]] атрымлівае адмову на жыхарства ў ЗША й вяртаецца на радзіму ў [[ПАР]], дзе займае пасаду прафэсара ангельскай літаратуры ў Кейптаўнскім унівэрсытэце.
 
== Творчасьць ==
Пра Кутзэе кажуць як пра самага вядомага, самага скандальнага, самага неадназначнага паўднёваафрыканскага пісьменьніка сучаснасьці. Адны бачаць у яго кнігах «перасьцярогу сьвету»<ref>[http://magazines.russ.ru/inostran/2001/12/davidson.html Апалён Давідсан. Што гэта? Перасцярога сьвету?]{{ref-ru}}</ref>, іншыя - белы расізм. Шматлікія яго былыя калегі-паўднёваафрыканцы вінавацяць пісьменьніка ў тым, што яго раманы палітычна некарэктныя й ствараюць занадта змрочную карціну [[ПАР]]. Іншыя завуць Кутзэе, нягледзячы на ўсе яго дасягненьні, літаратурным аўтсайдэрам, пустэльнікам, арыгіналам, кажуць, ён ігнаруе шматлікія прынятыя ў літаратурным сьвеце ўмоўнасьці. Шматлікія лічаць яго дзіваком, які піша штораніцы ўсе сем дзён у тыдзень, ня п'е, ня паліць, ня есьць мяса, ніколі не сьмяецца. Яму два разы прысуджалі Букераўскую прэмію, і абодва разы ён не зьяўляўся на цырымонію ўзнагароджаньня. Сваёй нобэлеўскай гаворкай ён уразіў усіх, нечакана прысьвяціўшы яе Рабінзону Круза й яго абслузе Пятніцы, якія падзелены адлегласьцю й страшна самотныя.
 
Пра што б ні пісаў Джон Максвэл Кутзэе й нягледзячы на шматгадовыя адлучкі, ён піша пра Паўднёвую Афрыку. Часам яна паўстае на старонках яго раманаў вядомай, рэальнай, часам закінутым у космасе мітычным сьветам. Кутзэе ніколі не быў актыўным барацьбітом зь [[апартэід]]ам, у адрозьненьне ад [[Надын Гордымэр]], яго погляд на сьвет -— гэта адхілены погляд творцы. У сваіх аўтабіяграфічных кнігах Кутзэе тлумачыць, што ўжо ў дзяцінстве ён ня мог не заўважаць напружанай сацыяльнай сытуацыі, якая атачала яго навокал, так нарадзілася яго цікавасьць да «зьняважаных і абражаных». Кутзэе кажа, што з-за сутыкненьняў інтарэсаў дзьвюх рас яго радзіма апынулася на пярэднім пляне - тутака супярэчнасьці, канфлікты, крыўды, пакуты выступаюць ярчэй. Мэтады абароны ў імпэрыі былі жорсткімі, зваротныя меры -— супраціў -— былі раўнасільныя па жорсткасьці. На працягу сваёй пісьменьніцкай кар'еры Кутзэе зьвяртаецца да вызначаных тэм: адносіны прыгнечаных і прыгнятальнікаў, разбурэньне ці пасьпяховы супраціў чалавечай асобы пад дзеяньнем фізычнага ці маральнага гвалту, адносіны паміж бацькамі й дзецьмі, трагічная няздольнасьць бацькоў абараніць дзяцей ад гора, гвалту і крыўды, далікатнасьць чалавечага існаваньня. Найдужэйшыя раманы Кутзэе — «У чаканьні варвараў» і «Жыцьцё й час Мікаэля К.» - былі напісаны ў часы апартэіду й сталі магутным пратэстам супраць гвалту над чалавекам.
На працягу сваёй пісьменьніцкай кар'еры Кутзэе зьвяртаецца да вызначаных тэм: адносіны прыгнечаных і прыгнятальнікаў, разбурэньне ці пасьпяховы супраціў чалавечай асобы пад дзеяньнем фізычнага ці маральнага гвалту, адносіны паміж бацькамі й дзецьмі, трагічная няздольнасьць бацькоў абараніць дзяцей ад гора, гвалту і крыўды, далікатнасьць чалавечага існаваньня.
Найдужэйшыя раманы Кутзэе - «У чаканьні варвараў» і «Жыцьцё й час Мікаэля К.» - былі напісаны ў часы апартэіду й сталі магутным пратэстам супраць гвалту над чалавекам.
 
=== Раман «Майстар з Санкт-Пецярбургу» ===
Радок 62 ⟶ 59:
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2003/index.html Кутзэе на сайце Нобэлеўскага камітэту]{{ref-en}}
 
{{Нобэлеўская прэмія па літаратуры (2001—2025)}}
{{Букераўская прэмія (1969-19891969—1989)}}
{{Букераўская прэмія (1990-20101990—2010)}}
{{Ерусалімская прэмія}}
{{Commonscat|J. M. Coetzee}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Кутзэе, Джон Максвэл}}
[[Катэгорыя:Літаратары ПАР]]
[[Катэгорыя:Аўстралійскія літаратары]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Джон_Максвэл_Кутзэе»