'''Асно́вы, падставыпадста́вы'''<ref>http://www.slounik.org/search?dict=&search=основание&x=0&y=0</ref> — кляса хімічных злучэньняў, складаныя [[рэчыва|рэчывы]], [[малекула|малекулы]] якіх складаюцца з [[іён]]аў [[мэтал]]аў і гідроксагруп (-OH). [[Рошчына|Рашчынныя]] асновы зьяўляюцца [[электраліты|электралітамі]]. Гідраксіды [[шчолачныя мэталы|шчолачных мэталаў]] ([[каль|калю]], [[натар|натру]], [[літ]]у) завуцца [[Луглуг (хімія)|лугамілуг]]амі. Асновы маюць горкі густсмак, зьмяняюць колер індыкатараў (напрыклад, пачырваненьне лякмусавай сіняй [[папера|паперы]]), уступаюць у рэакцыю з кісьлямі, утвараючы солі, а таксама спрыяюць пэўным хімічным рэакцыям, як то асноўны [[каталіз]].
Асновы можна разглядаць як хімічную супрацьлегласьць [[кісьля]]ў, паколькі эфэкт пры ўзаемадзеяньні кісьлі й [[вада|вады]] ёсьць павышэньне канцэнтрацыі [[гідранёвы іён|іёну гідраксонія]] (H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>), у той час калі ўзаемадзеяньне з асновай памяншае гэтую канцэнтрацыю. Асновы й кісьлі звычайна знаходзяцца ў вадкай форме, рэакцыя паміж імі называецца [[нэўтралізацыя]]й. Водныя растворы асноваў рэагуюць з воднымі [[Рашчына|рашчынамі]] кісьляў ствараючы пры гэтам ваду й [[соль|солі]] ў водных рашчынах, у якіх солі падзяляюцца на кампанэнтныя іёны.
Для таго, каб рэчыва клясыфікавалася як арэніюсавая аснова, янопавіннаяно павінна вырабляць іёны гідраксіду ў рошчыне. [[Свантэ Арэніюс|Арэніюс]] лічыў, што асновы павінны ўтрымліваць гідраксыд у сваёй формуле. Гэта робіць мадэль Арэніюса абмежаванай, бо яна ня можа растлумачыць асноўныя ўласьцівасьці водных рашчынаў [[аміяк]]у (NH<sub>3</sub>) або ягоныя арганічныя вытворныя ([[аміны]])<ref>''Chemistry'', 9th Edition. Kenneth W. Whitten, Larry Peck, Raymond E. Davis, Lisa Lockwood, George G. Stanley. (2009). стар. 363. {{ISBN|0-495-39163-8}}</ref>. У больш агульнай кісьлотна-лужнай тэорыі Брэнстэда—Лоўры, асновы ўяўляе сабой рэчыва, якое можа прымаць іёны [[вадарод]]у (H<sup>+</sup>) — інакш вядомых як [[пратон]]аў. У мадэлі [[Гілбэрт Льюіс|Льюіса]], асновы ўяўляе сабой электронныя пары донараў<ref>''Chemistry''. стар. 349</ref>.
== Крыніцы ==
{{Commons}}
* {{Кніга
|аўтар = А. П. Ельніцкі, А. IІ. Шарапа
|частка =
|загаловак = Хімія
}}
[[Катэгорыя:ХіміяАсновы (хімія)| ]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]
|