Гімн Сэрбіі: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Bot: Migrating 42 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q185190 (translate me) |
|||
Радок 1:
{{Гімн
|назва = Боже правде
|беларуская назва = Божа праўды
|выява = {{#property:P18}}
|памер = 250
|подпіс = Ноты і тэкст
|аўтар слоў = [[Ёван Джорджэвіч]]
|дата напісаньня слоў = 1872
|кампазытар = Даворын Енка
|дата напісаньня музыкі = 1872
|краіна = {{SRB}}
|зацьверджаны = 8 лістапада 2006
|аўдыёфайл = Serbian National Anthem instrumental.ogg
|апісаньне = Інструмэнтальня вэрсія
}}
'''Божа праўды''' ({{мова-sr|Боже правде}}) — [[Дзяржаўны гімн|афіцыйны гімн]] [[Сэрбія|Сэрбіі]]. Зацьвержданы 7 артыкулам Канстытуцыі Сэрбіі<ref>{{Спасылка|url=http://www.parlament.gov.rs/upload/documents/Ustav_Srbije_pdf.pdf|title=Устав Республике Сербjе|мова=sr|дата=8 красавіка 2017}}</ref>. Быў дзяржаўным гімнам [[Княства Сэрбія|Княства Сэрбіі]]. «Божа праўды» таксама быў дзяржаўным гімнам [[Каралеўства Сэрбія|Каралеўства Сэрбіі]] ад 1882 да 1918 году, пасьля чаго было створанае [[Каралеўства Югаславія]]. Быў рэкамэндаваны парлямэнтам Сэрбіі 17 жніўня 2004 году<ref>{{Спасылка|url=http://www.srbija.gov.rs/pages/article.php?id=5412&change_lang=en|загаловак=National symbols and anthem of the Republic of Serbia|выдавец=Government of the Republic of Serbia|мова=en|дата=8 красавіка 2017}}</ref>. Сучасная вэрсія тэксту зацьверджаная Законам пра выгляд і ўжываньне гербу, сьцягу і гімну Рэспублікі Сэрбіі 11 мая 2009 году<ref>{{Спасылка|url=http://www.parlament.gov.rs/upload/archive/files/cir/pdf/zakoni/2009/462-09.zip|загаловак=Zakon o izgledu i upotrebi grba, zastave i himne Republike Srbije|выдавец=Narodna skupština Republike Srbije – JP „Službeni glasnik|work=Službeni glasnik Republike Srbije – br. 36/2009|дата публікацыі=11 мая 2009|дата=8 красавіка 2017}}</ref>. Музыка да песьні была напісаная славацкім і сэрбскім кампазытарам Даворынам Енка, а словы — [[Ёван Джорджэвіч|Ёванам Джорджэвічам]] у 1872 годзе. Першапачаткова песьня прызначалася для п’есы «Марка становіцца імпэратарам» ({{мова-sr|Marko kazuje na kome je carstvo|скарочана}}). Папулярнасьць гэтай песьні спрыяла прыняцьцю яе ў якасьці Сэрбскага нацыянальнага гімну.
У часы [[Каралеўства Сэрбія|Каралеўства Сэрбіі]], гімн «Божа праўды» часам называлі «Сэрбскай нацыянальнай малітвай»<ref>{{Спасылка|url=http://www.nationalanthems.me/serbia-boze-pravde/|загаловак=Боже правде |work=National Anthems of the World|выдавец=NationalAnthems.me|мова=en|дата=8 красавіка 2017}}</ref>, а ў тэксьце быў радок са зваротам да сэрбскага караля. Розныя кіраўнікі Сэрбіі зьмянялі гэты радок гімну, каб ён пасаваў ім. Падчас кіраваньня князя [[Мілан I Абрэнавіч|Мілана I Абрэнавіча]], радок гучаў «Божа, беражы князя Мілана» ({{мова-sr|knez Milana Bože spasi|скарочана}}). Пасьля таго, як княства ператварылася ў каралеўства, словы «князя Мілана» былі зьмененыя на «караля Мілана». Пазьней словы зьмяняліся такім самым чынам падчас княжаньня [[Пётр I Карагеоргіевіч|Пятра I Карагеоргіевіча]] і Аляксандра I (1929—1934). У часы [[Каралеўства Югаславія]] «Божа праўды» была часткай нацыянальнага гімну.
Сучасны гімн выкарыстоўвае зьлёгку зьменены тэкст у сувязі з тым, што Сэрбія перастала быць манархіяй. Былі зьмененыя чатыры куплеты. У трох словы «Сэрбскі кароль» былі зьмененыя на словы «Сэрбскія землі», у чацьвёртым «Божа, беражы караля» зьмененая на «Божа захоўвай, Божа выратуй».
Інструмэнтальная вэрсія выкарыстоўвалася ў якасьці гімну [[Рэспубліка Сэрбская|Рэспублікі Сэрбскай]] у складзе [[Босьнія і Герцагавіна|Босьніі і Герцагавіны]] да 2006 году, калі канстытуцыйны суд Босьніі і Герцагавіны прызнаў гімн неканстытуцыйным.
Яшчэ ў 1992 годзе ў якасьці гімну Сэрбіі прапаноўваліся таксама «Паўстань, Сэрбія» ({{мова-sr|Vostani Serbije|скарочана}}) і «Марш на Дрыну» ({{мова-sr|Marš na Drinu|скарочана}})<ref>{{Спасылка|url=http://www.vreme.com/arhiva_html/513/25.html|аўтар=Babić, K.|загаловак=Zašto Srbija još nema himnu?|дата публікацыі=2 лістапада 2000|мова=sr}}</ref>. Апошні быў прапанаваны сацыялістычнай партыяй Сэрбіі і атрымаў большасьць галасоў на рэфэрэндуме ў 1992 годзе, але не быў прыняты<ref>{{Спасылка|url=http://www.rtv.rs/sr_lat/politika/svi-nasi-referendumi_52146.html|загаловак=Svi naši referendumi|дата публікацыі=6 сакавіка 2008|выдавец=Radio-televizija Vojvodine|мова=sr}}</ref>.
== Словы ==
Афіцыйна гімн складаецца з васьмі куплетаў, але звычайна выконваюцца толькі два.
{|valign="top" width="100%"
!colspan="3"|<font size="3">Словы гімна Сэрбіі</font>
Радок 39 ⟶ 63:
Из мрачнога сину гроба<br />
српске славе нови сјај,
настало је ново доба,<br />
нову срећу, Боже дај!<br />
Отаџбину српску брани
пет вековне борбе плод,<br />
Боже спаси, Боже храни,<br />
Радок 79 ⟶ 103:
Iz mračnoga sinu groba<br />
srpske slave novi sjaj,
nastalo je novo doba,<br />
novu sreću, Bože daj!<br />
Otadžbinu srpsku brani
pet vekovne borbe plod,<br />
Bože spasi, Bože hrani,<br />
Радок 100 ⟶ 124:
Складзі сэрбскіх братоў дарагіх<br />
На годную, хвалебную працу.<br />
Наш зьвяз
Сэрбам
Хай бліскоча на галіне сэрбства<br />
Радок 119 ⟶ 143:
І са змрочнай сінечы скляпоў<br />
Сэрбскай славай ізноў зьзяй.
Нам у надышоўшым новым стагодзьдзі<br />
Новага шчасьця Божа дай!
Ты выратаваць айчыну можаш
Пяцьсотлетняй бітвы плён.<br />
Божа захоўвай, Божа выратуй —<br />
Радок 130 ⟶ 154:
!colspan="3"|<br /><font size="3">Словы, якія раней выкарыстоўваліся Сэрбскай рэспублікай</font>
|-
|
|-
|<sup>1</sup>српског Краља, српски род!
Радок 137 ⟶ 161:
|-
|-
|
|
|
|-
|-
|
|
|
|-
|}
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
== Вонкавыя спасылкі ==
{{
*
{{Эўропа па тэмах|Гімн|Гімны||колер=Сэрбія}}
{{Commons}}
{{Бібліяінфармацыя}}
{{Накід:Сымбаль}}
[[Катэгорыя:Нацыянальныя гімны|Сэрбія]]
[[Катэгорыя:Дзяржаўныя сымбалі Сэрбіі]]
[[Катэгорыя:Творы 1872 году]]
|