Клімавічы: розьніца паміж вэрсіямі

| Назва = Клімавічы

| Назва ў родным склоне = Клімавічаў

|Трансьлітараваная Герб назва = Coat of Arms of Klimavičy, Belarus.png

|Герб Сьцяг = FlagCoat of Arms of Klimavičy, Belarus.pngsvg

|Сьцяг Першыя згадкі = Flag of Klimavičy.svg

|Гімн Горад з = [[1777]]

|Дата заснаваньня Магдэбурскае права =

|Першыя Былыя назвы згадкі =

|Статус з Былая назва = 1777

|Магдэбурскае Мясцовая назва права =

|Вобласьць Назва адміністрацыйнай адзінкі = [[Магілёўская вобласьць|Магілёўская]]

|Раён Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = [[Клімавіцкі раён|Клімавіцкі]]

| КіраўнікСельсавет =

|Гарадзкі Імя кіраўнікасавет =

|Старшыня Плошча гарвыканкаму =

|Пасада Вышыня кіраўніка =

|Вышыня Колькасьць двароў =

|Колькасьць Шырата хвілінаўдвароў = 37

|СААТА Даўгата хвілінаў = 57

|Выява Даўгата сэкундаў =

|Шырата Commons хвілінаў = Category:Klimavičy37

|Шырата Сайт сэкундаў =

|Даўгата Колер градусаў = {{Колер|Беларусь}}31

'''Клі́мавічы''' — [[горад|места]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на рацэ [[Калініца|Калініцы]]. Адміністрацыйны цэнтар [[Клімавіцкі раён|Клімавіцкага раёну]] [[Магілёўская вобласьць|Магілёўскай вобласьці]]. Насельніцтва 14,6 тыс.16 445 чал. ([[20082016]])<ref name="belstat2016" />. Знаходзяцца за 124 км на паўднёвы ўсход ад [[Магілёў|Магілёва]]. Чыгуначная станцыя на лініі [[Ворша]] — [[Унеча]], аўтамабільныя дарогі злучаюць места з [[Крычаў|Крычавам]], [[Касьцюковічы|Касьцюковічамі]], [[Хоцімск]]ам.

Клімавічы — даўняе [[мястэчка]] [[Амсьціслаўскае ваяводзтва|гістарычнай Амсьціслаўшчыны]]. Да нашага часу тут захавалася [[Клясыцызм|клясыцыстычная]] царква Сьвятога Міхала Арханёла. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаліся касьцёл і кляштар дамініканаў, [[Сьпіс помнікаў архітэктуры Вялікага Княства Літоўскага, зруйнаваных уладамі Расейскай імпэрыі|зруйнаваныя расейскімі ўладамі]] ў 2-й палове [[XIX стагодзьдзе|XIX ст.]], і царква Сьвятога Яна Прадцечы, зруйнаваная савецкімі ўладамі ў [[1960]] годзе.

Упершыню Клімавічы ўпамінаюцца ў [[14 стагодзьдзе|XIV ст.]]<ref>{{Літаратура/Турыстычная энцыкляпэдыя Беларусі}}</ref> у дакумэнце, зьвязаным з родам [[Асмалоўскія|Асмалоўскіх]]. Пад [[1581]] годам паселішча значыцца як вёска ў [[Амсьціслаўскае ваяводзтва|Амсьціслаўскім ваяводзтве]]<ref name="evkl">{{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 109.</ref>, уладаньне [[Мацей Глінскі|Мацея Глінскага]]. У [[17 стагодзьдзе|XVІІ]]—[[18 стагодзьдзе|XVІІІ ст.]] стст. мясьціна ўваходзіла ў склад [[Крычаўскае староства|Крычаўскага староства]], аднак увесь час знаходзілася ў пасэсіі ў розных шляхецкіх родаў<ref name="evkl"/>.

[[Файл:Klimavičy. Клімавічы (1839).jpg|міні|Плян места, [[1839]] год]]

У [[1626]] угодзе ў Клімавічах заснавалі кляштар дамініканаў. У [[Вайна 1654—1667 гадоў|вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай]] ([[1654]]—[[1667]]1654—1667) паселішча пацярпела да [[Маскоўская дзяржава|маскоўскіх]] захопнікаў. З [[1720]] году мясьцінай валодалі [[Бялецкія]], з [[1758]] году — [[Галынскія]]. У [[1765]] годзе Клімавічы сталі цэнтрам невялікага нягродавага староства. Мястэчка знаходзілася на левым беразе рэчкі Каленіца і мела радыяльны плян, цэнтрам якога быў пляц з касьцёлам<ref name="evkl"/>.

У выніку першага падзелу [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] ([[1772]]) Клімавічы апынуліся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе ў [[1777]] годзе атрымалі статус [[места]] і сталі цэнтрам павету [[Беларуская губэрня|Беларускай]], потым [[Магілёўская губэрня|Магілёўскай губэрні]]. [[16 жніўня]] [[1781]] году места атрымала ўласны герб: «''у блакітным полі залатая пчала''»<ref>{{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў|к}} С. 170.</ref>. У канцы [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]] у Клімавічах было 198 будынкаў. У [[1804]] годзе тут знайшлі буйны скарб антычных манэтаў (імаверна, II ст. н. э.). У [[1837]] угодзе ў месьце адрыклася мужчынская прыходзская вучэльня.

У [[1850-я]] уў Клімавічах існаваді 3 гарбарні, 5 пачатковых навучальных установаў, бібліятэка, лякарня, аптэка. У [[1880-я]] уў месьце было 2 мураваныя і 534 драўляныя будынкі, 102 крамы. У [[1883]] годзе адкрыліся лякарня і аптэка. Паводле вынікаў перапісу ([[1897]]) у Клімавічах было 18 вуліцаў, 2 плошчы, 750 будынкаў, 3 царквы, 3 малітоўныя дамы, чатыры вучэльні, друкарня, лякарня. На [[1904]] год — 718 будынкаў (4 мураваныя і 714 драўляных), 21 дробнае прадпрыемства, лякарня, аптэка, друкарня, фатаграфія, бібліятэка, чытальня, 8 корчмаў і 9 заезных двароў. Да [[1917]] угоду ў месьце было 19 вуліцаў, 51 мураваны і 838 драўляных будынкаў.

[[25 сакавіка]] [[1918]] году згодна з [[Трэцяя Ўстаўная грамата|Трэцяй ЎстаўнойУстаўной граматай]] Клімавічы абвяшчаліся часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. [[1 студзеня]] [[1919]] году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яны ўвайшлі ў склад [[БССР|Беларускай ССР]], аднак [[16 студзеня]] Масква адабрала места разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад [[РСФСР]]. У [[1924]] годзе Клімавічы вярнулі [[БССР]], дзе яны сталі цэнтрам [[Калінінская акруга|Калінінскай акругі]], у якую ўвайшлі 10 раёнаў (з [[1938]] году цэнтар раёну). У [[1929]]—[[1930]]1929—1930 гадах празь места прайшла чыгунка. У [[Другая сусьветная вайна|Другую сусьветную вайну]] з [[10 жніўня]] [[1941]] да [[28 верасьня]] [[1943]] году Клімавічы знаходзіліся пад [[Нямеччына|нямецкай]] акупацыяй.

У выніку катастрофы на [[Чарнобыльская катастрофа|Чарнобыльскай атамнай станцыі]] ([[1986]]) значная частка тэрыторыі Клімавіцкага раёну была забруджаная радыеактыўнымі выкідамі. [[28 лютага]] [[2001]] году адбылося афіцыйнае зацьверджаньне мескіх гербу і сьцяга<ref>[http://www.klimovichi.mogilev-region.by/ru/region/geraldika Геральдика] на [http://www.klimovichi.mogilev-region.by Климовичский районный исполнительный комитет]</ref>.

* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1812]] год — 1,2 тыс. чал.; [[1825]] год — 1 тыс. чал.; [[1863]] год — 1819 чал.; да [[1883]] году — 2870 чал.<ref>{{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|4}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IV/152 152]—153.</ref>; [[1883]] год — 3241 чал.<ref>{{Літаратура/ГВБГарады і вёскі Беларусі|6-2к}} С. 72.</ref>; [[1897]] год — 4714 чал., зь іх 50,2% праваслаўных, 1,5% каталікоў, 47,9% юдэяў

* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1913]] год — 7,1 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/ГВБГарады і вёскі Беларусі|6-2к}} С. 74.</ref>; [[1926]] год — 7,6 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/ГВБГарады і вёскі Беларусі|6-2к}} С. 75.</ref>; [[1939]] год — 9,6 тыс. чал.; [[1959]] год — 11,6 тыс. чал.; [[1970]] год — 12,7 тыс. чал.; [[1991]] год — 16,5 тыс. чал.; [[1997]] год — 17,3 тыс. чал.<ref>[[Уладзімер Філякоў|Філякоў У.]] Клімавічы // {{Літаратура/ЭГБ|4к}} С. 199.</ref>; [[1998]] год — 17,1 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/БелЭн|8к}} С. 338.</ref>

* '''[[XXI стагодзьдзе]]''': [[2004]] год — 16,0 тыс. чал.; [[2006]] год — 15,1 тыс. чал.; [[2007]] год — 14,7 тыс. чал.<ref>{{Літаратура/ГВБГарады і вёскі Беларусі|6-2к}} С. 70.</ref>; [[2008]] год — 14,6 тыс. чал.; 2016 год — 16 445 чал.<ref name="belstat2016">[http://www.belstat.gov.by/upload/iblock/567/567f8a4ac45cd80a949bb7bd7a839ca7.zip Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref>

Дзейнічае Клімавіцкі краязнаўчы музэй. З [[2001]] угоду ў месьце праводзіцца Міжнародны фэстываль дзіцячай творчасьці «Залатая пчолка». Спыніцца можна ў мескай гасьцініцы.

{{зноскіКрыніцы}}

* {{Літаратура/ГВБГарады і вёскі Беларусі|6-2}}

{{Commons|Category:Klimavičy}}

* [httphttps://www.radzima.org/be/pub/1505_mgorad/klimavichy.html м. Клімавічы] на [[Radzima.org]]

|назоў = Клімавічы ў сучасным [[Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі|адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле]] [[Беларусь|Беларусі]]

|стыль_назова = background-color: {{Колер|Беларусь}};

|Клімавіцкі раён

|Магілёўская вобласьць