Мікалай Фаўстын Радзівіл: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне, стыль, выява
Радок 4:
|Арыгінальнае імя =
|Жанчына =
|Партрэт = Mikałaj Faŭstyn Radzivił. Мікалай Фаўстын Радзівіл (17331720).jpg
|Шырыня партрэту =
|Подпіс партрэту = Мікалай Фаўстын Радзівіл
Радок 29:
|Колер загалоўку =
}}
'''Мікалай Фаўстын Радзівіл''' ({{Нарадзіўся|21|5|1688}}, [[мястэчка]] [[Зьдзецел]] [[Слонімскі павет|Слонімскага павету]] — {{Памёр|2|2|1746}}) — дзяржаўны і вайсковы дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Чашнік вялікі літоўскі|Чашнік]] ([[1706]]—[[1709]]1706—1709) і [[мечнік вялікі літоўскі]] ([[1710]]—[[1729]]1710—1729), [[Ваяводы наваградзкія|ваявода наваградзкі]] ([[1729]]—[[1740]]1729—1740). Генэрал-лейтэнант (1725).
 
Валодаў [[Зьдзецел]]ам у [[Слонімскі павет|Слонімскім павеце]], [[Глуск]]ам, [[Парэчча (Дзятлаўскі раён)|Парэччам]] і [[Уселюб]]ам у [[Наваградзкі павет|Наваградзкім павеце]], [[Крожы|Крожамі]] ў [[Жамойць|Жамойці]], набыў места [[Бярдычаў]] у [[Брацлаўскае ваяводзтва|Брацлаўскім ваяводзтве]]. ТрымаўБыў [[староста]]м [[Бабруйскае староства|бабруйскім]]<ref>Радзівіл Мікалай Фаўстын Радзівіл // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 496.</ref>. Кавалер ордэнаў [[Ордэн Белага Арла|Ордэна Белага Арла]] і расейскага [[Ордэн Аляксандра Неўскага|Аляксандра Неўскага]] (1742)<ref>Бантыш-Каменский Н.Н. Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 году орденского капитула. Москва, 2005. С. 130.</ref>.
 
== Біяграфія ==
Зь нясьвіскай лініі роду [[Радзівілы|Радзівілаў]] гербу «[[Трубы (герб)|Трубы]]», сын [[Дамінік Мікалай Радзівіл|Дамініка Мікалая]], [[Канцлер вялікі літоўскі|канцлера вялікага літоўскага]], і Ганны Мар’яны з [[Палубінскія|Палубінскіх]]. Меў старэйшага брата [[Ян Мікалай Радзівіл|Яна Мікалая]], [[Ваяводы наваградзкія|ваяводу наваградзкага]], які апекваўся ім па сьмерці бацькі.
[[Файл:Mikałaj Faŭstyn Radzivił. Мікалай Фаўстын Радзівіл (1746).jpg|міні|зьлева|Надмагільны партрэт [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]]]
 
Атрымаў адукацыю ў Нясьвіскім калегіюме езуітаў. У 1699 годзе зьехаў на пяць гадоў за мяжу, каб працягваць навучаньне.
Зь нясьвіскай лініі роду [[Радзівілы|Радзівілаў]] гербу «[[Трубы (герб)|Трубы]]», сын [[Дамінік Мікалай Радзівіл|Дамініка Мікалая]], [[Канцлер вялікі літоўскі|канцлера вялікага літоўскага]], і Ганны Мар’яны з [[Палубінскія|Палубінскіх]]. Меў старэйшага брата [[Ян Мікалай Радзівіл|Яна Мікалая]], які апекваўся ім па сьмерці бацькі.
 
АтрымаўПа адукацыювяртаньні ў Нясьвіскім калегіюме езуітаў. У [[1699Вялікае Княства Літоўскае]], зьехаўактыўна наўдзельнічаў пяцьу гадоўпалітычным зажыцьці мяжу, каб працягваць навучаньнедзяржавы. ПаУ вяртаньні1706 ўгодзе атрымаў [[Урад (Вялікае Княства Літоўскае)|урад]], актыўначашнікі ўдзельнічаўвялікага літоўскага, у палітычным1710 жыцьцігодзе дзяржавы. Неаднаразовамечніка абіраўсявялікага літоўскага. Абіраўся [[Пасол соймавы|паслом]] на соймы 1718 (ад Слонімскага павету<ref>Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, уwojewody mińskiego, (1666-1721). Warszawa, 1862. S. 350.</ref>), 1720, 1722 і 1726 гадоў. У [[1725]] годзе атрымаў чын генэрал-лейтэнанта пяхоты. Камандаваў войскам [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. У 1729 годзе стаў ваяводам наваградзкім.
 
[[Файл:Barbara Radzivił (Zaviša). Барбара Радзівіл (Завіша).jpg|значак|Барбара з Завішаў]]
Вялікі ўплыў на дзейнасьць Мікалая Фаўстына меў ягоны шлюб [[4 сьнежня]] [[1710]] з [[Барбара Радзівіл (Завіша)|Барбарай]] [[Завішы|Завішай]], энэргічнай і амбіцыйнай жанчынай. Меў зь ёй 6 дачок і 8 сыноў, у тым ліку [[Удальрык Крыштап Радзівіл|Ўдальрыка Крыштапа]], [[Альбрэхт Радзівіл (староста рэчыцкі)|Альбрэхта]], [[Юры Радзівіл (ваявода наваградзкі)|Юрыя]], [[Станіслаў Радзівіл|Станіслава]].
 
У [[1733]] годзе як хаўрусьнік [[Расея|Расеі]] спрыяў абраньню каралём і вялікім князем [[Аўгуст Сас|Аўгуста Саса]], далей заставаўся агентам Пецярбургу (атрымалікаўатрымліваў штогод 5 тыс. руб.)<ref>Радзівіл Мікалай Фаўстын Радзівіл // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 495—496.</ref>.
 
У [[Зьдзецел]]е на ўласныя сродкі распачаў будовубудаваньне [[Палац Радзівілаў (Зьдзецел)|палацупалаца]], якая завершыласяскончанага ў [[1751]] годзе. У Глуску на бэрнардынскім касьцёле меўсябыў вялікі звон, на баку якога знаходзіцца герб з выявай арла і лебедзя і надпіс: «''Nicolai Faustin Xsonze Radzivill Woievoda Novogrodzki-Barbara z Zaviszow Xienzna Radzivillowa … 1743''».
 
Ажаніўся 4 сьнежня 1710 году ў [[Раготна|Раготне]] з [[Барбара Радзівіл (Завіша)|Барбарай]], дачкой кашталяна менскага [[Крыштап Станіслаў Завіша|Крыштапа Станіслава Завішы]] (1660—1721) і Тэрэзы з Тышкевічаў. У шлюбе нарадзіліся дзеці:
* [[Удальрык Крыштап Радзівіл|Удальрык Крыштап]] (1712—1770), пісар вялікі літоўскі, паэт і гісторык
* Тэрэза Барбара
* [[Альбрэхт Радзівіл (староста рэчыцкі)|Альбрэхт]] (1717—1790), староста рэчыцкі, генэра-маёр
* Марыя Гертруда
* [[Юры Радзівіл (ваявода наваградзкі)|Юры]] (1721—1754), ваявода наваградзкі
* [[Станіслаў Радзівіл|Станіслаў]] (1722—1787), генэрал-лейтэнант
* Ганна Аўгустына
* Брыгіта Пэтранэля
* Францішка
* Удальрыка
* Крыштап
* Фэлікс
* Караль
* Дамінік
 
== Галерэя ==
<center><gallery caption="Іканаграфія Мікалая Фаўстына Радзівіла" widths=150 heights=150 perrow="4">
Mikałaj Faŭstyn Radzivił. Мікалай Фаўстын Радзівіл (1733).jpg|Зь [[Нясьвіская партрэтная галерэя|Нясьвіскай партрэтнай галерэі]], каля 1733
Mikałaj Faŭstyn Radzivił. Мікалай Фаўстын Радзівіл (H. Lajbovič, 1758).jpg|З альбома «[[Выявы роду Радзівілаў]]». [[Гірш Ляйбовіч|Г. Ляйбовіч]], 1758
[[Файл:Mikałaj Faŭstyn Radzivił. Мікалай Фаўстын Радзівіл (1746).jpg|міні|зьлева|НадмагільныНевядомы партрэтмастак, [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]]]1746
Mikałaj Faŭstyn Radzivił. Мікалай Фаўстын Радзівіл (M. Starkman, 1857).jpg|М. Старкман, 1857
</gallery></center>
 
У картцы да артыкула прыводзіцца партрэт, напісаны ў 1720—1730 гадох невядомым мастаком, зь Нясьвіскай партрэтнай галерэі, які цяпер захоўваецца ў [[Нацыянальны мастацкі музэй Рэспублікі Беларусь|Нацыянальным мастацкім музэі Беларусі]].
 
== Цікавыя факты ==
* Цела М. Ф. Радзівіла пахавалі ў [[Нясьвіж]]ы, а сэрца — у Зьдзецельскім касьцёле.
* У [[Нацыянальны мастацкі музэй Беларусі|Нацыянальным мастацкім музэй Беларусі]] ў [[2007]] годзе ўпершыню выставілі ўнікальны надмагільны партрэт, створаны ў [[1746]] годзе, які доўгі час лічыўся выявай невядомага магната. У [[2006]] годзе яго атрыбутавалі — гэта Мікалай Фаўстын Радзівіл<ref>Наталля Кірпічэнкава Н. [http://www.kimpress.by/index.phtml?page=2&id=339 Востраў скарбаў у цэнтры мегаполіса] // «Культура» № 10 (776), [[2007]] г.</ref>.
 
== Крыніцы ==