Масаж: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
W (гутаркі | унёсак)
д +Зьвязнасьць, артаграфія вікіфікацыя
няма крыніц
Радок 1:
{{Няма крыніц}}
'''Масаж''' ({{мова-fr|masser|скарочана}} — расьціраць) — сукупнасьць прыёмаў мэханічнага і рэфлекторнага ўзьдзеяньня на [[Тканка|тканкі]] ды органы праз церце, націск і вібрацыі, якія ажыцьцяўляюцца непасрэдна на паверхні цела як рукамі, так і спэцыяльнымі апаратамі праз паветранае, воднае ці іншае асяродзьдзе. Мэтай зьяўляецца, галоўным чынам, [[Мэдыцына|лячэбны]] эфэкт. Дадаткова да мэханічнага ўзьдзеяньня, для ўзмацненьня эфэкту, прымяняюць розныя араматычныя [[алеі]] і лекавыя мазі, гелі і інш., а таксама ўзьдзеяньне тэмпэратурай (напрыклад, крыямасаж).
 
== Пагладжваньне ==
Гэты прыём ужываецца на пачатку і пры канцы масажу, а таксама пры змене аднаго прыёму іншым. Пагладжванне аказвае значны ўплыў на арганізм. Яно чысціць [[Скура|скуру]] ад арагавелых лускавінак і рэшткаў сакрэту [[пот]]авых і сальных залоз. У выніку такога ўздзеяння паляпшаецца скурнае дыханьне, актывізуецца функцыя сальных і потавых залоз. Абменныя працэсы ў скуры ўзмацняюцца, падвышаецца тонус скуры, у выніку чаго яна становіцца гладкай і гнуткай. Спрыяе пагладжваньне і паляпшэньню [[кровазварот]]у, т.я. у выніку расчыненьня рэзэрвовых капіляраў павялічваецца аб'ем [[кісларод]]у, які трапляе ў тканку. Карыснае ўздзеяньне аказвае гэты прыём і на крывяносныя судзіны, робячы іх сьценкі больш эластычнымі. Пры наяўнасці ацёку пагладжваньне спрыяе ягонаму памяншэньню, т.б. дапамагае адтоку пасакі і [[Кроў|крыві]]. Спрыяе пагладжваньне і ачышчэньню арганізма, т.я. у выніку дадзенага ўздзеяньня выдаляюцца прадукты распаду. Ужываюць пагладжваньне ў мэтах абязбольваньня пры траўмах і іншых [[Захворваньне|захворваньнях]]. Узьдзеяньне пагладжваньня на [[Нэрвовая сыстэма|нэрвовую сістэму]] залежыць ад дазоўкі і мэтадаў: глыбокае пагладжваньне здольнае ўзбуджаць нэрвовую сыстэму, а павярхоўнае пагладжваньне, наадварот, супакойвае. Асабліва карысна выконваць прыёмы пагладжваньня пры бессані і падвышанай узбудлівасьці нэрвовай сыстэмы, пасьля вялікага фізычнага цяжару, пры траўматычных пашкоджаньнях і г.д. Пагладжваньне дапамагае таксама паслабленьню [[цягліца]]ў перад наступнымі масажнымі прыёмамі. Пры выкананьні пагладжваньня рукі вольна сьлізгаюць па целе, рухі мяккія і рытмічныя. Гэтыя прыёмы ніколі не закранаюць глыбокіх пластоў цяглічнай масы, скура не павінная зрушвацца. На скуру спачатку наносіцца [[алей]], а затым пры дапамозе шырокіх плаўных рухаў алей уціраецца ў цела, якое пры гэтым расслабляецца і разаграваецца. Рукі пры пагладжваньні расслабленыя, яны сьлізгаюць па паверхні скуры, датыкаючыся да яе вельмі лёгка. Выконваць пагладжваньне трэба ў адным напрамку, як правіла, па ходзе пасачных судзінаў і жылаў. Выключэньне складае плоскаснае павярхоўнае пагладжваньне, якое можна праводзіць па-за залежнасьцю ад напрамку пасакатоку. Калі ёсць ацёк або застой, то пачынаць пагладжваньне трэба з вышэйшых абласьцей, каб палегчыць адток вадкасьці. Ужываць пагладжваньне можна самастойна, у выглядзе асобнага масажнага ўзьдзеяньня. Але часцей за ўсё пагладжваньне ўжываецца ў спалучэньні зь іншымі прыёмамі масажу. Звычайна працэдура масажу пачынаецца з пагладжваньня. Пагладжваньнем можна сканчаць кожны асобны масажны прыём. Пры выкананьні прыёму пагладжваньня варта памятаць, што спачатку заўсёды выкарыстоўваецца павярхоўнае пагладжваньне, толькі пасляпасьля яго можна ўжываць глыбокае пагладжваньне. НеНя варта пагладжваць з залішне моцным націскам, які можа выклікаць [[боль]] і прыкрыя адчуваньні ў масажаванага. Глыбейшым павіннае быць пагладжваньне участкаў згінаньня канцавінаў, менавіта тут праходзяць самыя буйныя крывяносныя і пасачныя судзіны. Выконваюцца ўсе прыёмы пагладжваньня павольна, рытмічна, за 1 хвіліну варта выканаць прыкладна 24-26 сьлізгальных пагладжваньняў. Нельга выконваць пагладжваньне занадта рэзкімі і хуткімі рухамі, каб не адбывалася зрушэньне скуры. Паверхня далоняў павінная шчыльна прылягаць да масажаванай паверхні. Пры выкананьні кожнага сеансу пагладжваньня можна выбіраць толькі тыя прыёмы, якія найбольш эфэктыўна будуць узьдзейнічаць на дадзены ўчастак цела масажаванага.
 
=== Прыёмы і тэхніка пагладжваньня ===
Радок 9 ⟶ 10:
Абхопліваючае пагладжваньне выкарыстоўваюць для масажу верхніх і ніжніх канцавінаў, вобласьці галаў, [[Шыя|шыі]], а таксама бакавых паверхняў тулава. Робяць абхопліваючае пагладжванне расслабленай ручыцай, пры гэтым вялікі палец павінны быць адведзены ў бок, а астатнія пальцы павінныя быць стуленымі. Ручыца павінна шчыльна абхапляць масажаваную паверхню. Рухі могуць быць бесперапыннымі, а могуць быць і перарывістымі (у залежнасьці ад усталяваных мэт):
 
Выконваць пагладжваньне можна адной рукой, а можна і дзьвюма рукамі, рукі пры гэтым павінныя трымацца паралельна і ў рытмічнай пасьлядоўнасці. Калі пагладжваньне робіцца на вялікіх участках, у якіх засяроджаны залішні падскурны тлушчавы пласт, можна ўзмацніць націск, робячы масажаваньне цяжкай ручыцай. У гэтым выпадку адна ручыца накладаецца на другую зверху, тым самым ствараючы дадатковы ціск. Пагладжваньне можа быць павярхоўным і глыбокім. Павярхоўнае пагладжваньне розьніцца вельмі далікатнымі і лёгкімі рухамі, аказвае на нэрвовую сыстэму заспакаяльнае дзеяньне, дапамагае цяглічнаму расслабленьню, паляпшае працэсы кровазвароту і [[Мэтабалізм|абмен рэчываў]] у скурных пакровах. Глыбокі масаж варта рабіць з намаганьнем, пры гэтым націсканьні лепш рабіць запясьцем. Гэты прыём пагладжваньня спрыяе вывядзеньню з тканак прадуктаў абмену, ухіленьню ад ацёкаў і застойных зьяваў. ПасляПасьля глыбокага пагладжваньня значна паляпшаецца праца крывяноснае і пасачнае сыстэмаў арганізма. Пагладжваньне, асабліва плоскаснае, можна рабіць не толькі ўсёй унутранай паверхняй далоні, але таксама і тыльным бокам двух альбо некалькіх [[Пальцы|пальцаў]] і бакавымі паверхнямі пальцаў — гэта залежыць ад участку цела, які масажуецца. Напрыклад, пры масажы невялікіх участкаў паверхні твару, у месцы ўтварэньня касьцянога мазаля, а таксама пры масажы міжкосткавых цягліцаў ступні альбо ручыцы можна выкарыстоўваць пагладжваньне падушачкамі паказальнага або большага пальца. Пагладжваньне падушачкамі пальцаў ужываецца пры масажы асобных цягліцаў і сухажыльляў, пры масажы пальцаў і твару. Пры правядзеньні масажу вялікіх паверхняў цягліцаў спіны, грудзей, сьцёгнаў можна выкарыстоўваць пагладжваньне далоньню альбо кулаком. Акрамя таго, пагладжваньне можа быць бесперапынным і перарывістым. Пры бесперапынным пагладжваньні далонь павінная шчыльна прылягаць да масажаванай паверхні, быццам сьлізгаючы па ёй. Такое пагладжваньне выклікае тармажэньне рэакцыі з боку нэрвовай сыстэмы, супакойваючы яе. Акрамя таго, бесперапыннае пагладжваньне спрыяе адтоку пасакі і вынішчэньню ацёкаў. Бесперапыннае пагладжваньне можа быць папераменным, пры гэтым другая рука павінная занасіцца над першай, якая завяршае пагладжваньне, і выконваць такія ж рухі, але ў супрацьлеглым напрамку. Пры выкананьні перарывістага пагладжваньня становішча рук такое ж, як і пры бесперапынным, але рухі рук павінныя быць кароткімі, скокападобнымі і рытмічнымі. Перарывістае пагладжваньне аказвае раздражняльнае ўздзеянне на [[нэрв]]овыя рэцэптары скуры, таму такі масаж узбуджае цэнтральную нэрвовую сыстэму. Дзякуючы гэтаму перарывістае пагладжваньне здольнае актывізаваць кровазварот тканак, танізуе судзіны і актывізуе цяглічную дзейнасьць.
 
У залежнасці ад напрамку рухаў можна падзяліць пагладжваньне на наступныя разнастайнасьці:
Радок 20 ⟶ 21:
* падоўжнае пагладжваньне адной альбо дзьвюма рукамі (фінскі варыянт).
 
Пры выкананьні просталінейнага пагладжваньня рухі робяцца далоньню, ручыца расслабленая, а пальцы прыціснутыя адно да аднаго, акрамя вялікага, які варта адвесьці трохі ў бок. Ручыца павінная шчыльна прылягаць да масажаванай паверхні цела, рухі варта рабіць вялікім і паказальным пальцамі. Яны павінныя быць лёгкімі і сьлізгаць. Пры правядзеньні зігзагападобнага пагладжваньня ручыца павінная рабіць хуткі і плаўны зігзагападобны рух, які накіраваны наперад. Зігзагападобнае пагладжваньне выклікае адчуваньне цеплыні і супакойвае цэнтральную нэрвовую сыстэму. Выконваць гэтае пагладжваньне можна з розным націскам. Спіралепадобнае пагладжваньне выконваецца без напругі, лёгкімі і сьлізгальнымі рухамі, як і зыгзагападобнае. Траекторыя руху рук павінная нагадваць спіраль. Такое пагладжваньне аказвае танізавальнае ўзьдзеяньне. Можна аб'яднаць просталінейныя, зыгзагападобныя і спіралепадобныя рухі ў камбінаванае пагладжваньне. Выконваць камбінаванае пагладжваньне трэба бесперапынна ў розных напрамках. Пры масажаваньні дробных суставаў можна выконваць колападобнае пагладжваньне. Рабіць рухі варта асновай далоні, робячы колавыя рухі ў бок мезенца. Пры гэтым рухі правым ручыцай будуць накіраваныя па гадзіннікавай стрэлцы, а рухі левай — супраць. Для масажу буйных суставаў можна выкарыстаць іншае колавае пагладжваньне — канцэнтрычнае. Далоні варта пакласьці на масажаваны ўчастак, размясціўшы іх блізка адно да аднаго. Пры гэтым вялікія пальцы будуць аказваць узьдзеяньне на вонкавы бок сустава, а астатнія пальцы — на ўнутраны. Такім чынам выконваецца рух у форме васьмёркі. На пачатку руху націсканьне варта ўзмацніць, а да канца руху трохі паслабіць. ПасляПасьля гэтага ручыцы павінныя вярнуцца ў пачатковы стан і паўтарыць рух. Для выкананьня падоўжнага пагладжваньня вялікі палец трэба адвесьці як мага далей, затым ручыцу варта накласьці ўздоўж масажаванай паверхні. Рухі варта вырабляць кончыкамі пальцаў наперад. Калі падоўжнае пагладжваньне выконваецца двума рукамі, рухі трэба вырабляць напераменку.
 
Пры пагладжваньні выкарыстоўваюцца таксама дапаможныя прыёмы:
Радок 35 ⟶ 36:
Абцугападобнае пагладжваньне ўжываецца пры масажы сухажыльляў, пальцаў, твару, вушных ракавін, а таксама невялікіх цяглічных гуртоў. Пальцы варта скласьці абцунападобна, і, захопліваючы цягліцу, сухажылле альбо скурную зморшчыну з дапамогай вялікага, паказальнага і сярэдняга пальцаў, рабіць просталінейныя рухі:
 
Крыжападобнае пагладжваньне звычайна выкарыстоўваецца ў спартовым масажы і ўжываецца пры масажаваньні канцавінаў. Праводзяць таксама крыжападобнае пагладжваньне ў сыстэме рэабілітацыі пасляпасьля цяжкіх хваробаў і апэрацыяў. У гэтых выпадках можна рабіць крыжападобныя пагладжваньні сьпіны, лагва, вобласьці галаў, задніх паверхняў ног. Дапамагаюць крыжападобныя пагладжваньні ў прафілактыцы пролежняў. Пры выкананьні крыжападобнага пагладжваньня ручыцы трэба сашчапіць у замок і абхапіць масажаваную паверхню. Выконваецца такое пагладжваньне ўнутранымі паверхнямі далоняў абедзьвюх рук. Гладжаньне — прыём мяккі і далікатны, таму яго часта выкарыстоўваюць у дзіцячым масажы. Выкарыстоўваюць гладжаньне таксама для масажу скуры і цягліцаў [[твар]]у і шыі, а таксама пры масажы сьпіны, жывата і падэшваў. Гладжаньне з абцяжарваньнем выкарыстоўваецца для масажаваньня ўнутраных органаў. Выконваецца гладжаньне адной альбо дзьвюма рукамі. Пальцы рук варта сагнуць у пястна-фалангавых суставах пад простым кутом. Калі гладжанне трэба правесьці з абцяжарваньнем, варта на сціснутыя ў кулак пальцы адной рукі накласьці ручыцу другой.
 
== Вонкавыя спасылкі ==