Мікалай Радзівіл «Стары»: розьніца паміж вэрсіямі

|Памёр = [[{{Памёр|16 ліпеня]] [[|07|1509]]}}

'''Мікалай Радзівіл''' ('''Мікалай Радзівілавіч''', мянушка '''«Стары»'''; каля [[1440]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.nesvizh-zapovednik.by/page-508-by.html| загаловак = Гісторыя роду Радзівілаў| фармат = | назва праекту = | выдавец = [http://nesvizh-zapovednik.by/lang-by ДУ «Нацыянальны гісторыка-культурны музей-запаведнік «Нясвіж»] | дата = 8 лістапада 2010 | мова = | камэнтар = }}</ref> — [[ {{Памёр|16 ліпеня]] [[|07|1509]]}}) — дзяржаўны дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Ваявода|Намесьнік]] [[Ваяводы смаленскія|смаленскі]] ([[1482]]—[[1486]]1482—1486) і [[Ваяводы наваградзкія|наваградзкі]] ([[1488]]—[[1490]]1488—1490), [[кашталян троцкі]] ([[1488]]—[[1491]]1488—1491), [[ваявода віленскі]] і [[канцлер вялікі літоўскі]] (з [[1492]]).

ВалодаўСтварыў вялікую [[Кейданылятыфундыя|Кейданамілятыфундыю]], якая заклала падмурак магутнасьці роду Радзівілаў. Валодаў [[БіржыЖупраны|БіржаміЖупранамі]] і [[Геранёны|Геранёнамі]] ў [[Ашмянскі павет|Ашмянскім павеце]], [[ДубінкіНягневічы|ДубінкаміНягневічамі]] іў іншымі[[Наваградзкі напавет|Наваградзкім тэрыторыіпавеце]], сучаснайволасьцю [[ЛетуваБобрык (воласьць)|ЛетувыБобрык]]; на [[ЖупраныПрыпяць|ЖупранаміПрыпяці]], [[ГеранёныДубінкі|ГеранёнаміДубінкамі]] каляў [[АшмяныВіленскі павет|АшмянаўВіленскім павеце]], [[НягневічыБіржы|НягневічаміБіржамі]], воласьцюўва [[БобрыкУпіцкі (воласьць)павет|БобрыкУпіцкім павеце]], на[[Кейданы|Кейданамі]] ў [[ПрыпяцьЖамойць|ПрыпяціЖамойці]] і іншымі. У канцы жыцьця атрымаў [[Райгарад]] і [[Гонядзь]] на [[Падляшша|Падляшшы]], якія раней належалі [[Міхал Глінскі|М. Глінскаму]]<ref>[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В. А.]] [http://pawet.net/library/history/bel_history/_books/nasievich/Насевіч_В.А._Генеалагічныя_табліцы_старадаўніх_княжацкіх_і_магнацкіх_беларускіх_родаў_12-18_ст..html Генеалагічныя табліцы старадаўніх княжацкіх і магнацкіх беларускіх родаў 12—18 ст.] — Мн.Менск: БелЭН, 1993.</ref>.

Прадстаўнік шляхецкага роду [[Радзівілы|Радзівілаў]] гербу «[[Трубы (герб)|Трубы]]», сын [[Радзівіл Осьцікавіч|Радзівіла Осьцікавіча]], [[Кашталяны віленскія|кашталяна віленскага]]. Стварыў вялікую [[лятыфундыя|лятыфундыю]], якая заклала падмурак магутнасьці роду.

З [[1481]] году займаў пасаду намесьніка [[смаленск]]ага. У [[1488]] годзе як кашталян [[трокі|троцкі]] і намесьнік [[наваградак|наваградзкі]] ўвайшоў у склад [[Рада Вялікага Княства Літоўскага|Рады Вялікага Княства Літоўскага]]. Неўзабаве вылучыўся на галоўную ролю ў Радзе і ў 1492 годзе атрымаў [[1492Урад (Вялікае Княства Літоўскае)|урады]] заняў пасады [[ваявода віленскі|ваяводы віленскага]] і [[канцлер вялікі літоўскі|канцлера вялікага літоўскага]]<ref>Радзівіл Мікалай // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 492—493.</ref>.

Выконваючы тэстамэнт [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікага князя]] [[Казімер Ягайлавіч|Казімера]], у [[1492]] годзе забясьпечыў пераход стальца да [[Аляксандар Ягелончык|Аляксандра]]. Выступаў за шлюб апошняга з Аленай Іванаўнай, дачкой маскоўскага гаспадара [[Іван III|Івана III]]. Быў адным з ініцыятараў падпісаньня ў [[1499]] годзе новага акта уніі паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Каралеўствам Польскім. Кіраваў дзяржавай пры адсутнасьці вялікага князя. Паводле тэстамэнту Аляксандра, спрыяў перадачы ў [[1506]] годзе стальца да [[Жыгімонт Стары|Жыгімонта Старога]].

Першы раз ажаніўся з Соф’яй, дачкой [[Ваяводы віленскія|ваяводы віленскага]] [[Івашка Манівід|І. Манівіда]], другі — з Соф’яй, дачкой князя [[Іван Заслаўскі|І. Заслаўскага]], трэці — з Соф’яй (Хвядорай), дачкой князя І. Рагацінскага. У першым шлюбе меў дачку Ганну, а таксама сыноў [[Мікалай Радзівіл (1470—1521)|Мікалая]], [[Ян Радзівіл «Барадаты»|Яна]], [[Войцех Радзівіл|Войцеха]] і [[Юры Радзівіл (гетман вялікі літоўскі)|Юрыя]]<ref>Радзівіл Мікалай // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 493.</ref>.

* ''Першая'' (старэйшая) з тытулам князёў на [[Гонядзь|Гонядзі]] (цяпер [[Польшча]]) і [[Мядзел]]і ([[Беларусь]]) пайшла ад старэйшага сына [[Мікалай Радзівіл (1470—1521)|Мікалая]], згасла ў [[1542]] годзе

* ''Другая'' (фактычна малодшая), з тытулам князёў на [[Біржы|Біржах]] і [[Дубінкі|Дубінках]] ([[Летува]]) — ад [[Юры Радзівіл Літоўскі Геркулес|Юрыя Радзівіла «Геркулеса Літоўскага»]], згасла ў [[1669]]. годзе

Файл:Mikałaj Radzivił Stary. Мікалай Радзівіл Стары (1646).jpg|Невядомы мастак, кан. [[XVII стагодзьдзе|XVII]]—[[XVIII стагодзьдзе|XVIII]]1646—1653 стагодзьдзі

Файл:Mikałaj Radzivił Stary. Мікалай Радзівіл Стары (1830).jpg|SchillingsfürstЗ галерэі Мірскага замку, копія [[1830-я|1830-х]]

Файл:Mikałaj Radzivił Stary. Мікалай Радзівіл Стары (XXM. Starkman, 1857).jpg|НевядомыМ. мастакСтаркман, да [[1930]]1857