Нэаклясыцызм: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
д вікіфікацыя using AWB
д афармленьне
Радок 1:
'''Нэаклясыцы́зм''' ({{мова-grel|νέος nèos}} і {{мова-grel|κλασσικός}} — «''новы клясыцызм''») — тэрмін, які ў шырокім сэнсе абазначае працяг эстэтычных прынцыпаў клясыцызму ў новых умовах разьвіцьця мастацкай культуры; у больш вузкім сэнсе — стылістычны прыём, заснаваны на выкарыстаньні ў [[літаратура|літаратуры]], [[музыка|музыцы]], [[архітэктура|архітэктуры]], [[тэатар|тэатры]] й [[выяўленчае мастацтва|выяўленчым мастацтве]] [[міталёгія|міталягічных]] вобразаў і матываў, [[Антычнасьць|антычнай]] тэматыкі й сюжэтаў. Росквіт нэаклясычнага рух супаў з [[18 стагодзьдзе|XVIII ст.]] эпохі [[Асьветніцтва]], і працягваўся да пачатку [[19 стагодзьдзе|XIX ст.]], падчас якога канкураваў з [[рамантызм]]ам. У архітэктуры стыль выкарыстоўваецца на працягу XIX і [[20 стагодзьдзе|XX]] стст., актуальны й у [[21 стагодзьдзе|XXI]]-м<ref>{{Літаратура/БелЭн|11}} С. 254.</ref>.
 
== Нэаклясыцызм у архітэктуры ==
Радок 6:
Аналягі нэаклясыцызму ў замежнай практыцы — амэрыканскі рэнэсанс ды каляніяльнае адраджэньне ў ЗША (1876—1914).
 
=== КрызысКрызіс стылю мадэрн ===
Пры канцы 19 стагодзьдзя сфармаваўся новы архітэктурны стыль, які ў Расеі завецца «мадэрн». Але ён ня змог спаталіць патрэбу ў вялікім манумэнтальным стылі, якая назрэла. Нэаклясыцызм зьявіўся ў пачатку стагодзьдзя як антытэза залішняй дэкаратыўнасьці модэрну. Апора на клясыку, ордэрную сыстему, якая адпавядае клясычным прапорцыям. Імкненьне да ўтульнасьці й гармоніі. Характэрныя аздабленьні: лісьце, ракавіны, архітэктурныя франтоны, антычныя фігуры. Мэбля лёгкая, вытанчаная, прамыя лініі.
 
Радок 12:
 
== Новы погляд на архітэктуру старога Санкт-Пецярбургу ==
[[Файл:Dom Antonovoi.jpg|thumbміні|220px220пкс|«Дом Антонавай» Вялікі праспэкт Петраградзкага боку, 74. 1912—1913, '''нэаклясыцызм''', арх. В. В. Шауб.]]
Яшчэ напачатку 1900-х гг. мастак ды крытык Аляксандар Бэнуа адным зь першых загаварыў пра непаўторную прыгажосьць старога Санкт-Пецярбургу. Яго артыкулы быццам адкрылі вочы сучасьнікам, якія змаглі годна ацаніць клясычную спадчыну, якая зьведала забыцьцё. Ад гэтага моманту і пачаў свой росквіт нэаклясыцызм.
 
Радок 18:
 
=== Рэтраспэктывісты ===
[[Файл:Dom s bashnyami.jpg|thumbміні|220px220пкс|«Дом зь вежамі» на плошчы Льва Талстога ў Санкт-Пецярбургу (Каменнаастроўскі праспэкт, 35 / Вялікі праспэкт Петраградзкага боку, 75): 1913—1915, рэтраспэктывізм, арх. К. І. Разэнштэйн ды А. Я. Белагруд.]]
Рэтраспэктыўны напрамак абапіраўся перш за ўсё на расейскі клясыцызм ды ампір, часткова — барока. Спачатку ён арыентаваўся на канкрэтны кантэкст клясыцыстычных ансамбляў (будынкі В. Ф. Сьвіньніна ды Е. С. Варацілава). Юбілейныя ўрачыстасьці да 200-годзьдзя Пецярбургу абудзілі інтарэс да яго раньняй гісторыі ды садзейнічалі зьяўленьню незвычайнага цячэньня (А. І. Дзьмітрыеў, Л. А. Ільлін, М. Я. Лансэрэ). Лідэрам нэаклясыцызму стаў І. А. Фамін — адданы прыхільнік расейскай архітэктуры канца 18 — пачатку 19 стст. Потым прыхільнікі традыцыйнага шляху сталі ўсё больш зьвяртацца да першакрыніц расейскага клясыцызму — італьянскаага рэнэсансу і ў асаблівасьці — палядыянства. Вядучымі прадстаўнікамі неабмежаванага напрамку выступалі У. А. Шчуко, А. Я. Белагруд, М. М. Перацятковіч, М. С. Лялевіч.
 
Радок 25:
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
 
[[Катэгорыя:Мастацкія кірункі]]