Чувашыя: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Глеб Бераставы перанёс старонку Чуваская Рэспубліка у Чувашыя паўзьверх перанакіраваньня: У адпаведнасьці з назвамі артыкулаў пра ...
афармленьне
Радок 1:
{{Адміністрацыйная адзінка
| Назва = Чуваская Рэспубліка
| Назва ў родным склоне = ЧуваскаеЧуваскай Рэспублікі
| Арыгінальная назва = {{мова-ru||скарочана}} Чувашская Республика<br/>{{мова-cv||скарочана}} Чӑваш Республики
| Герб = Coat of Arms of Chuvashia.svg
| Сьцяг = Flag of Chuvashia.svg
| Краіна = [[Расея]]
| Гімн = [[Гімн Чуваскае Рэспублікі]]
| Статус = Рэспубліка
| Уваходзіць у = [[Прыволская фэдэральная акруга|Прыволскую фэдэральную акругу]]
| Улучае = 21 [[раён]]
| Цэнтар = [[Чэбаксары]]
| БуйныГорад = [[Чэбаксары]]
| БуйныяГарады = [[Чэбаксары]], [[Новачэбаксарск]]
| ДатаЎтварэньня = [[24 чэрвеня]] [[1920]] <small>(як [[Чуваская Аўтаномная Вобласьць|Чуваская АВ]])</small><br/>[[21 красавіка]] [[1925]] <small>(як [[Чуваская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Чуваская АССР]])</small><br/>[[19 кастрычніка]] [[1990]] <small>(як Чуваская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка)</small><br/>[[13 лютага]] [[1992]] <small>(як Чуваская Рэспубліка)</small>
| Кіраўнік = Міхаіл Ігнацьеў
|Назва пасады кіраўніка = Кіраўнік
| Кіраўнік2 = Іван Маторын
|Назва пасады кіраўніка2 = Старшыня Кабінэту Міністраў
| Кіраўнік3 = Юры Папоў
|Назва пасады кіраўніка3 = Старшыня Дзяржаўнае Рады
| АфіцыйныяМовы = расейская, чуваская
| Насельніцтва = {{падзеньне}}1 243 431<ref>http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/PrPopul.xls</ref>
|АфіцыйныяМовы = расейская, чуваская
|Год перапісу = 2013
| Насельніцтва = {{падзеньне}}1 243 431<ref>http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/PrPopul.xls</ref>
|МесцаАдсотак паводлеад насельніцтва = 41
|Год перапісу = 2013
|АдсотакМесца адпаводле насельніцтва = 41
|Шчыльнасьць = 67,79
|Месца паводле насельніцтва = 41
|Месца паводле шчыльнасьці =
|Шчыльнасьць = 67,79
|Нацыянальны склад = [[чувашы]], [[расейцы]]
|Месца паводле шчыльнасьці =
|НацыянальныКанфэсійны склад = [[чувашы]],= [[расейцы]]
|Плошча |Канфэсійны склад = 18 343 км²
|Адсотак Плошча ад плошчы = 18 343 км²
|АдсотакМесца адпаводле плошчы = =74
|Максымальная вышыня =
|Месца паводле плошчы = 74
| МаксымальнаяСярэдняя вышыня =
| СярэдняяМінімальная вышыня =
|Шырата Мінімальная вышыня =
| Шырата Даўгата =
|Мапа Даўгата = Chuvash in Russia.svg
|Памер Мапа мапы = Chuvash in Russia.svg240
| Мапа адміністрацыйнай адзінкі =
| Памер мапы аа = = 240
| Мапа адміністрацыйнай адзінкі =
|Часавы Памерпас мапы аа = = +4
| Часавы пас Скарачэньне = +4
|ISO Скарачэньне = RU-CU
| ISO FIPS = RU-CU
|Тэлефонны FIPS код =
|Паштовыя Тэлефонны код індэксы =
|Інтэрнэт-дамэн Паштовыя індэксы =
| Код аўтамабільных нумароў = 21
| Інтэрнэт-дамэн =
| Сайт Парамэтар1 = http://www.cap.ru/
| Код аўтамабільных нумароў = 21
|Назва Катэгорыяпарамэтру 1 ў Commons = Chuvashia
|Сайт Парамэтар1 = http://www.cap.ru/
|Дадаткі Назва парамэтру 1 = =
| Колер фону парамэтраў = {{Колер|Расея}}
| Сайт = http://www.cap.ru/
| Колер фону герб-сьцяг = {{Колер|Расея}}
| Дадаткі =
| Колер фону парамэтраў = {{Колер|Расея}}
| Колер фону герб-сьцяг = {{Колер|Расея}}
}}
[[Файл:Chuvashia03.png|thumbміні|284px|right284пкс|Мапа Чувашыі.]]
'''Чува́ская Рэспу́бліка — Чува́шыя''' ({{мова-ru|Чувашская Республика — Чувашия}}, {{мова-cv|Чӑваш Ен, Чӑваш Республики}}) — суб'ектсуб’ект [[Расея|Расейскай Фэдэрацыі]], разьмешчаны на ўсходзе [[Расейская раўніна|Расейскай раўніны]], пераважна на правабярэжжы [[Волга|Волгі]] паміж яе прытокамі [[Рака Сура|Сурай]]й і [[Рака Сьвіяга|Сьвіягай]]й.
 
Насельніцтва рэспублікі 1292,2 тыс. чал. ([[2006]]) (1299,3 — 2005). Шчыльнасьць насельніцтва: 70,4 чал./км² ([[2006]]), удзельная вага гарадзкога насельніцтва: 61,0 % ([[2006]]) (60,9 % — 2005).
 
Чувашыя мяжуе зь [[Ніжагародзкая вобласьць|Ніжагародзкай вобласьцю]] на захадзе, з [[Марый Эл|Рэспублікай Марый Эл]] на поўначы, з [[Татарстан]]ам на ўсходзе і з [[Мардовія|Мардовіяй]]й і [[Ульянаўская вобласьць|Ўльянаўскай вобласьцю]] на поўдні. Сталіца рэспублікі — горад [[Чэбаксары]].
 
== Гісторыя ==
Продкамі чувашоў былі старажытныя плямёны [[булгары|булгараў]] ды [[сувары|сувараў]], якія зь V да VII ст. н. э. жылі на Паўночным [[Каўказ]]е. У VII-VIIIVII—VIII ст. адна з групаў булгараў перайшла на [[Балканы]], дзе зьмяшалася з славянамі. Іншая частка перайшла на Сярэднюю [[Волга|Волгу]], дзе гэтыя плямёны стварылі этнічны фундамэнт для фармаваньня чуваскага народу. Сучасныя [[чувашы]] сфармаваліся з той часткі булгараў, якія ў X ст. не прынялі [[іслам]]у. Пасьля паразы ад [[мангола-татары|мангола-татараў]] у [[1236]] годзе рэшткі стэпавых чувашоў мігравалі на поўнач у лесавую зону, дзе жылі мясцовыя фіна-вугорскія плямёны (напрыклад, [[мары]]). Тэрыторыя Чувашыі была далучаная да [[Расея|Расеі]] уў [[1551]] годзе, пасьля 120 гадоў прыналежнасьці да [[Казанскае Ханства|Казанскага Ханства]].
 
У [[Расейская Імпэрыяімпэрыя|Расейскай Імпэрыіімпэрыі]] тэрыторыя Чувашыі была падзеленая паміж дзьвюма адміністрацыйнымі адзінкамі — [[Казанская губэрня|Казанскай]] і [[Сімбірская губэрня|Сімбірскай губэрнямі]]. 24 чэрвеня [[1920]] году была сфармаваная [[Чуваская аўтаномная вобласьць]], з красавіка [[1925]] году — [[Чуваская АССР]]. Чуваская Рэспубліка з [[1992]] ггоду.
 
== Насельніцтва ==
Насельніцтва рэспублікі — 1 290 000 чалавек ([[2006]]). Шчыльнасьць насельніцтва — 70,5 асобаў/км² ([[2006]]), удзельная вага гарадзкога насельніцтва — 61,0 % ([[2006]]).
Паводле дадзеныхзьвестак попісу [[2002]] году, на тэрыторыі рэспублікі пражывалі прадстаўнікі 106 нацыянальнасьцяў, сярод якіх больш двухза трацінаўдзьве траціны складалі [[чувашы]] і больш чвэрціза чвэрць — [[расейцы]]:
{| class="wikitable"
!Народ ||Колькасьць, [[2002]], тыс. ([http://www.perepis2002.ru/index.html?id=17 *])
|-
|[[Чувашы]]
Радок 101 ⟶ 99:
| 1,3
|-
|<small> паказаныя народы з колькасьцю больш за 1000 чалавек</small>
|}
 
Радок 110 ⟶ 108:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Chuvashia|выгляд=поўны}}
* [http://www.cap.ru/ Афіцыйны сайт]{{ref-ru}}
 
{{Прыволская фэдэральная акруга}}
{{Суб’екты Расеі}}
{{Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Расеі}}
{{Цюрскія краіны}}
 
[[Катэгорыя:Чувашыя|* ]]