Вікіпэдыя

Смаргонскі раён: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
абнаўленьне зьвестак
Радок 1:
{{Адміністрацыйная адзінка
| Назва = Смаргонскі раён
| Назва ў родным склоне = Смаргонскага раёну
|Сьцяг Кіраўнік =▼
| Афіцыйная назва (на наркамаўцы) =
|Герб Сьцяг =
| ГербГімн =
|Краіна Гімн = [[Беларусь]] =
| КраінаСтатус = [[Беларусь]]
|Уваходзіць Статусу = [[Гарадзенская =вобласьць]]
|Улучае Уваходзіць у = [[Гарадзенская вобласьць]] =
| УлучаеЦэнтар = [[Смаргонь]]
| Цэнтар БуйныГорад = [[Смаргонь]]
| БуйныГорад БуйныяГарады =
|ДатаЎтварэньня БуйныяГарады = 15 студзеня =1940
|Кіраўнік ДатаЎтварэньня = [[15 студзеня]] [[1940]] =
|Назва пасады кіраўніка =▼
▲| Кіраўнік =
|Насельніцтва = 52 608<ref name="belstat2016" />
▲ |Назва пасады кіраўніка =
|Год перапісу = 20092016▼
| Насельніцтва = 55 296<ref name="belstat">[http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/1.2-4.pdf Перепись населения — 2009. Гродненская область]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref>▼
|МесцаАдсотак паводлеад насельніцтва =▼
▲ |Год перапісу = 2009
|АдсотакМесца адпаводле насельніцтва =
|Шчыльнасьць = 3735,64▼
▲ |Месца паводле насельніцтва =
|Месца паводле шчыльнасьці =▼
▲ |Шчыльнасьць = 37,6
|Нацыянальны склад =▼
▲ |Месца паводле шчыльнасьці =
| Плошча = 1487,5<ref>[http://www.gki.gov.by/docs/gzk_2010.doc Государственный земельный кадастр Республики Беларусь]{{Ref-ru}} (па стане на 1 студзеня 2010 г.)</ref>▼
▲ |Нацыянальны склад =
|МесцаАдсотак паводлеад плошчы =▼
▲| Плошча = 1487,5<ref>[http://www.gki.gov.by/docs/gzk_2010.doc Государственный земельный кадастр Республики Беларусь]{{Ref-ru}} (па стане на 1 студзеня 2010 г.)</ref>
|АдсотакМесца адпаводле плошчы =
|Максымальная вышыня =
▲ |Месца паводле плошчы =
| МаксымальнаяСярэдняя вышыня =
| СярэдняяМінімальная вышыня =
|Шырата Мінімальная вышыня =
| Шырата Даўгата =
|Мапа Даўгата = Harodnia province, Smarhoń district.svg
|Памер Мапа мапы = Harodnia province, Smarhoń district.svg200
|Часавы Памер мапыпас = 200[[UTC]] +2
| Часавы пас Скарачэньне = [[UTC]] +2
|ISO Скарачэньне =
| ISO FIPS =
|Тэлефонны FIPSкод = =+375-15-92
|Паштовыя Тэлефонныіндэксы код = 231 = +375-15-920хх
|Інтэрнэт-дамэн Паштовыя індэксы = 231 0хх
| Код аўтамабільных нумароў =▼
| Інтэрнэт-дамэн =
|Сайт = http://smorgon.grodno-region.by/
▲| Код аўтамабільных нумароў =
| Сайт Парамэтар1 = http://smorgon.grodno-region.by/
|Назва Катэгорыяпарамэтру 1 ў Commons = Smarhoń district
| Мапа адміністрацыйнай адзінкі =▼
| Парамэтар1 =
| Колер фону парамэтраў = {{Колер|Беларусь}}▼
| Назва парамэтру 1 =
| Колер фону герб-сьцяг =▼
▲| Мапа адміністрацыйнай адзінкі =
▲| Колер фону парамэтраў = {{Колер|Беларусь}}
▲| Колер фону герб-сьцяг =
}}
'''Смарго́нскі раён''' — [[адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел|адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка]] на паўночным усходзе [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Плошча раёну складае 1,5 тыс. км². Насельніцтва — 5552 608 296чалавек ([[2016]])<ref name="belstatbelstat2016" /> чалавек ([[2009]]). Адміністрацыйны цэнтар — [[места]] [[Смаргонь]].
 
Смаргонскі раён мяжуе з [[Ашмянскі раён|Ашмянскім]] і [[Астравецкі раён|Астравецкім]] раёнамі Гарадзенскай вобласьці, [[Валожынскі раён|Валожынскім]], [[Вялейскі раён|Вялейскім]] і [[Маладэчанскі раён|Маладэчанскім]] раёнамі [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]].
Радок 56 ⟶ 54:
 
== Гісторыя ==
* [[15 студзеня]] [[1940]]: у складзе [[Вялейская вобласьць|Вялейскай вобласьці]] быў ўтвораны Смаргонскі раён.
* верасень [[1944]]: раён увайшоў у склад [[Маладэчанская вобласьць|Маладэчанскай вобласьці]].
* [[20 студзеня]] [[1960]]: раён — у складзе Гарадзенскай вобласьці.
* [[1985]]: места [[Смаргонь]] было вылучанае ў асобную адміністрацыйную адзінку абласнога падпарадкаваньня.
* [[5 лістапада]] [[1996]]: Смаргонскі раён і места Смаргонь былі аб’яднаныя ў адну адміністрацыйную адзінку раённага падпарадкаваньня.<ref>[http://old.bankzakonov.com/d2008/time74/lav74553.htm Указ Президента Республики Беларусь от 5 ноября 1996 г. №454 "«Об объединении Сморгонского района и города Сморгони в одну административную единицу"»]</ref>
 
== Прырода ==
Радок 79 ⟶ 77:
 
== Насельніцтва ==
▲|* Насельніцтва2009 год =— 55 296 чалавек<ref name="belstat">[http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/1.2-4.pdf Перепись населения — 2009. Гродненская область]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref> (перапіс)
Насельніцтва раёну паводле перапісу 2009 году складае 55 296 чалавек.<ref name="belstat" />
* 2016 год — 52 608 чалавек<ref name="belstat2016">[http://www.belstat.gov.by/upload/iblock/567/567f8a4ac45cd80a949bb7bd7a839ca7.zip Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref>
 
Нацыянальны склад насельніцтва паводле перапісу [[2009]] году<ref>[http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/publications/national_structure_grodno.rar Перепись населения — 2009. Гродненская область. Национальный состав населения]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref>:
* [[беларусы]] — 87,4%
* [[расейцы]] — 6,5%
Радок 107 ⟶ 106:
Прадпрыемствы: будаўнічых матэрыялаў, харчовай, дрэваапрацоўчай і мэталаапрацоўчай прамысловасьці. Цэнтар промыслаў знаходзіцца ў вёсцы [[Крэва]].
 
Па тэрыторыі раёну праходзіць чыгуначная лінія і аўтадарога [[Менск]] — [[Вільня]], места Смаргонь зьвязанае аўтадарогамі са [[Сьвір (гарадзкі пасёлак)|СьвірруСьвірам]], [[Вялейка]]й, [[Маладэчна]], [[Ашмяны|Ашмянамі]].
 
== Інфармацыя для турыстаў ==
=== Музэі ===
* Музэй-сядзіба [[Францішак Багушэвіч|Францішка Багушэвіча]] «Кушляны».
* Літаратурны музэй-сядзіба [[Міхал Клеафас Агінскі|Міхала Клеафаса Агінскага]] ў в. [[Залесьсе]].
 
=== Гісторыка-архітэктурныя каштоўнасьці ===
* Капліца ў в. [[Алянец]] (XIX ст.).
* Касьцёл Сьв. Тадэвуша ў в. [[Вішнеў (Гарадзенская вобласьць)|Вішнеў]] (1811—1820).
* Капліца ў в. [[Вішнеў (Гарадзенская вобласьць)|Вішнеў]] (кан. ХІХ ст.).
* Касьцёл Найсьв. Тройцы ў в. [[Войстам (вёска)|Войстам]] (1911).
* Прыдарожная капліца ў в. [[Войстам (вёска)|Войстам]] (пач. ХХ ст.).
* Касьцёл Сьв. Яна Хрысьціцеля ў в. [[Выгаляненты]] (1929).
* Царква ў в. [[Выгаляненты]] (кан. ХІХ ст.).
* Сядзібна-паркавы комплекс Гюнтэраў у в. [[Дабраўляны (Смаргонскі раён)|Дабраўляны]] (XVIII ст.).
* Капліца ў в. [[Дабраўляны (Смаргонскі раён)|Дабраўляны]] (XIX ст.).
* Касьцёл Найсьв. Тройцы ў в. [[Данюшава]] (1809).
* Капліца ў в. [[Данюшава]] (1920-я).
* Касьцёл Найсьв. Тройцы ў в. [[Жодзішкі]] (1612).
* Млын у в. [[Жодзішкі]] (XIX ст.).
* Сядзібна-паркавы комплекс Мілашэўскіх у в. [[Жодзішкі]] (XVIII—XIX стст.).
* [[Палацава-паркавы комплекс Агінскіх]] у в. [[Залесьсе]] (1802—1822).
* Царква Ўсіх Смуткуючых у в. [[Кеўлы]] (1862).
* [[Крэўскі замак|Руіны вялікалітоўскага замку]] ў в. [[Крэва]] (XIV ст.).
* Царква Сьв. Аляксандра Неўскага ў в. [[Крэва]] (1854).
* Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў у в. [[Кушляны]] (XIX ст.).
* Парк пры былой сядзібе Маркоўскіх у в. [[Кушляны]] (XIX ст.).
* Царква Покрыва Прасьв. Багародзіцы ў в. [[Міхневічы]] (1866).
* Руіны вуніяцкай царквы ў в. [[Новы Спаск]] (XVIII).
* Касьцёл Найсьв. Панны Марыі ў в. [[Нястанішкі]] (1905).
* Прыдарожная капліца ў в. [[Расла]] (пач. ХХ ст.).
* Касьцёл Маці Божай Ружанцовай у в. [[Солы (Смаргонскі раён)|Солы]] (1926—1934).
* Сядзіба Пазьнякоў у в. [[Совы]] (XVIII—XIX стст.)
* Царква Сьвв. апп. Пятра й Паўла ў в. [[Сьвятляны]] (1936).
* [[Касьцёл Сьвятога Міхала (Смаргонь)|Касьцёл Сьв. Міхала Арханёла]] ў месьце [[Смаргонь]] (1606—1612).
 
=== Страчаная спадчына ===
* Сядзібна-паркавы комплекс Сулістроўскіх у в. [[Вішнеў (Гарадзенская вобласьць)|Вішнеў]] (XVIII ст.).
* Касьцёл у в. [[Войстам (вёска)|Войстам]] (1811).
* Палац Гюнтэраў у в. [[Дубаўляны]] (XIX ст.).
* Сядзібна-паркавы комплекс Аскеркаў у в. [[Данюшава]] (XIX ст.).
* [[Даўбуцкі мячэт|Мячэт]] у в. [[Даўбуцішкі]] (1588).
* Сядзібна-паркавы комплекс Ходзькаў у в. [[Дзявятні]] (XVIII ст.).
* Сядзібна-паркавы комплекс Сулістроўскіх у в. [[Кушляны]] (XVIII ст.).
* Касьцёл у в. [[Нястанішкі]] (XIX ст.).
* Касьцёл у месьце [[Смаргонь]] (пачатак ХХ ст.).
* Сынагога ў в. [[Солы (Смаргонскі раён)|Солы]].
 
== Асобы ==
== Выбітныя асобы ==
* [[Алесь Салагуб]] ([[1906]]—[[1934]]1906—1934) — беларускі паэт, літаратуразнавец, публіцыст
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Літаратура ==
* Сморгонский район // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г.П. Пашков [и др.] ; под общ. ред. И.И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648 с. {{ISBN |978-985-11-0384-9 }}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Smarhoń district}}
* [http://grodno-region.gov.by/by/oblast/regions/smorgon Смаргонскі раён // Гродзенскі аблвыканкам]
* [http://radzima.org/pubbe/miestarayon/smargonski.php?lang=by&rajon_id1=hrsmhtml Здымкі на Radzima.org]
* {{Глёбус Беларусі|{{НАЗВА_СТАРОНКІ}}}}
 
{{Смаргонскі раён}}
{{Гарадзенская вобласьць}}
{{Вялейская вобласьць}}
{{Гарадзенская вобласьць БССР}}
 
[[Катэгорыя:Раёны Гарадзенскай вобласьці]]
[[Катэгорыя:Смаргонскі раён| ]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Смаргонскі_раён»