Вікіпэдыя

Станіслаў Лем: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
– несвабодны файл
Радок 1:
{{Пісьменьнік
| Імя = Станіслаў Лем
| Арыгінал імя = Stanisław Lem
| ЖанчынаПартрэт = Stanisław Lem.jpg
|Памер Партрэт = Stanisław Lem.jpg
| Памер Апісаньне =
| Імя пры нараджэньні =▼
| Апісаньне =
| Псэўданімы =▼
▲| Імя пры нараджэньні =
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|12|9|1921}}
▲| Псэўданімы =
| ДатаМесца нараджэньня = =[[Львоў]], {{Нарадзіўся|12|9|1921}}[[Польшча]]
|Дата сьмерці = {{Памёр|27|3|2006|гадоў=84}}
| Месца нараджэньня = [[Львоў]], [[Польшча]]
| ДатаМесца сьмерці = {{Памёр|27|3|2006|гадрў=84}}[[Кракаў]], [[Польшча]]
| Месца сьмерціГрамадзянства = [[Кракаў]], [[Польшча]]
| Род дзейнасьці = пісьменьнік, філёзаф▼
| Грамадзянства = {{Сьцяг Польшчы}} Польшча
| Гады актыўнасьці =▼
▲| Род дзейнасьці = пісьменьнік, філёзаф
|Напрамак =
▲| Гады актыўнасьці =
|Жанр Напрамак = фэнтэзі
|Дэбют Жанр = «Чалавек =з фэнтэзіМарсу»
| Значныя творы =▼
| Дэбют = «Чалавек з Марсу»
| Прэміі = [[Аўстрыйская дзяржаўная прэмія па эўрапейскай літаратуры|Эўрапейская літаратурная прэмія]] ([[1986]])▼
▲| Значныя творы =
| Палічка =▼
▲| Прэміі = [[Аўстрыйская дзяржаўная прэмія па эўрапейскай літаратуры|Эўрапейская літаратурная прэмія]] ([[1986]])
| Сайт = [http://lem.pl Афіцыйны сайт]▼
▲| Палічка =
▲| Сайт = [http://lem.pl Афіцыйны сайт]
}}
'''Станіслаў Лем''' ({{мова-pl|Stanisław Lem}}; [[12 верасьня]] [[1921]] — [[27 сакавіка]] [[2006]]) — [[Польшча|польскі]] пісьменьнік, сатырык, філёзаф, фантаст і футуроляг.
Радок 28 ⟶ 27:
 
== Жыцьцяпіс ==
Лем паходзіць з жыдоўскай сям’і лекара, якая жыла ў [[Львоў|Львове]]. Сабіна Волер і Самуэль Лем (ці Лехм) заручыліся яшчэ напярэдадні [[Першая сусьветная вайна|І Сусьветнай вайны]]. Шлюбам пабраліся толькі пасьля вайны. Пад час вайны бацька быў патрапіў да расейскага палону, зьмешчанага ў крэпасьці Перамышль, а пасьля ў лягэр ваеннапалонных у [[Сярэдняя Азія|Сярэдняй Азіі]]. Па вяртаньні з вайны ў Львоў Самуэль стаў асыстэнтам у Мэдыцынскім Унівэрсытэцеунівэрсытэце Яна Казімера, а пасьля ларынголягам. Станіслаў Лем вучыўся ў Львоўскім мед.мэдычным інстытуце ад 1939 да 1941 году, скончыў мед.мэдычны факультэт Ягелонскага ўнівэрсытэту ў Кракаве (1948).
 
=== Сьмерць ===
Станіслаў Лем хварэў на сэрца. Памёр ўу клінічным шпіталі Collegium Medicum Ягэлёнскага ўнівэрсытэту ў [[Кракаў|Кракаве]], маючы 84 гады. Згодна зь яго воляю урна з парэшткамі была пахавана [[4 красавіка]] [[2006]] году на [[Сальваторскія могілкі|Сальваторскіх могілках]] ў Кракаве. Была праведзена каталіцкая імша пахаваньня па жаданьнюжаданьні сям’і<ref>[http://www.wprost.pl/ar/?O=88799 Пра пахаваньне пісьменьніка ў ''Wprost'' 2006-04-04]</ref><ref>[http://serwisy.gazeta.pl/kraj/1,71898,3259369.html Пра пахаваньне пісьменьніка ў ''Gazecie Wyborczej'' 2006-04-04]</ref><ref>[http://217.74.70.37/media/snd/97/97555.mp3 Фрагмэнт трасьляцыі з пахваньня на радыё ''RMF FM'' (mp3)]</ref>.
 
Прозьвішча пісьменьніка атрымаў [[Астэроід]] [[Лем (астэроід)|Лем]], а ў Кракаве імя пісьменьніка нададуць адной з вуліцаў<ref>[http://wiadomosci.polska.pl/kultura/article,Bedzie_ulica_Stanislawa_Lema_w_Krakowie,id,265400.htm Polska.pl, 2007-03-21]</ref><ref>[http://www.cyfronet.krakow.pl/mk/bip/rada/uchwaly/show_pdf.php?id=33060 UCHWAŁA NR VIII/122/07 Rady Miasta Krakowa z dnia 14 marca 2007 r. w sprawie nazw ulic. Par.1, pkt.1]</ref><ref>[http://polskalokalna.pl/wiadomosci/malopolskie/krakow/news/ruszyla-budowa-ulicy-stanislawa-lema,1331791,3320 Ruszyła budowa ulicy Stanisława Lema]</ref>.
Радок 38 ⟶ 37:
 
=== Уступ ===
Польскі аўтар, якога найчасьцей перакладаюць. Яго кнігі перакладзены на 41 мову, агульным накладам больш 30 мільёнаў асобнікаў<ref>[http://solaris.lem.pl/faq#tlumaczenia FAQ. Tłumaczenia i nakłady]. Lem.pl. 2009-01-28.</ref> (паводле іншых зьвестак — 27 млн асобнікаў.<ref>[http://solaris.lem.pl/faq#tlumaczenia Старонка аўтара]</ref>){{удакладніць}}. Сам аўтар сьцьвярджаў пра 44 мовы (некаторыя пераклады — пірацкія) і лічбу адзінкавых выданьняў паміж 1350 ды 1400<ref>Stanisław Lem. Opowieści Hoffmanna. «Tygodnik Powszechny». 45 (2939)</ref>.
 
=== Пачаткі кар’еры пісьменьніка ===
Першымі творам Лема былі апавяданьні і [[верш]]ы пра акупацыю, якія друкаваліся ў [[1946]] на старонках «Kuźnicy», «Żołnierza Polskiego» і «Tygodnika Powszechnego». Як аўтар фантастыкі дэбютаваў у «Tygodniku Powszechnym» апавяданьнямі ''Obcy'' і ''Dzieje jednego odkrycia''. Раман «Нязгублены час» (1955 г). Дэтэктыўны раман «Вынік» (1959 г.). Аўтабіяграфічны раман «Высокі замак» (1966 г.). Філязофска-сацыялягічнага дасьледаваньне «Сума тэхналёгій» (1967 г.).
 
== Пераклады на беларускую мову ==
 
=== Мастацкая ===
* ''[Казка пра караля Мудраса''<ref>http://www.bielarus.net/archives/2004/12/20/116 Казка пра караля Мудраса]''</ref> (зборнік ''Байкі Робатаў'')) — пер. [[Валеры Буйвал]]▼
[[Файл:Lem prygody pirxa001.jpg|міні|150пкс|Прыгоды Піркса, [[1992]]]]
* '''''Прыгоды Піркса''''' — пер. [[Анатоль Бутэвіч]] (пад пс. Максім Валошка), [[Менск]]: Мастацкая літаратура, [[1992]], {{ISBN |5-340-00755-3}}▼
▲* ''[http://www.bielarus.net/archives/2004/12/20/116 Казка пра караля Мудраса]'' (зборнік ''Байкі Робатаў'')) — пер. [[Валеры Буйвал]]
▲* '''''Прыгоды Піркса''''' — пер. [[Анатоль Бутэвіч]] (пад пс. Максім Валошка), [[Менск]]: Мастацкая літаратура, [[1992]], ISBN 5-340-00755-3
** ''Выпрабаванне''
** ''Патруль''
Радок 58 ⟶ 56:
** ''Расказ Піркса''
** ''Дазнанне''
* ''[http://knihi.com/zamlitra/lem/salarys.html Салярыс]'' — пер. [[Анатоль Бутэвіч]] (пад пс. Максім Валошка), Менск, [[1994]]
* ''[http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=1174 Уранавыя вушы]'' (зборнік ''Байкі Робатаў'') — пер. [[Руслан Равяка]] //[[Наша Ніва]] 31 сакавіка 2006
* Непераможаны (раман), 2011, 2578 ст., пер. Анатоль Бутэвіч <ref>[http://arche.by/by/page/monitoring/6157 Станіслаў Лем па-беларуску. Новае выданне]</ref>
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Станіслаў_Лем»