Казімер Ян Сапега: розьніца паміж вэрсіямі

| Нарадзіўся = [[1637]] або [[1642]]

| Памёр = [[{{Памёр|13 сакавіка]] [[|03|1720]]}}

'''Казімер Ян Павал Сапега''' (1637 або [[1642]] — [[{{Памёр|13 сакавіка]] [[|03|1720]]}}, [[Горадня]]) — дзяржаўны і вайсковы дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Чашнік вялікі літоўскі|Чашнік]] ([[1659]]—[[1661]]1659—1661) і [[падстолі вялікі літоўскі]] ([[1661]]—[[1663]]1661—1663), [[падскарбі дворны літоўскі]] ([[1663]]—[[1670]]1663—1670), [[гетман]] [[гетман польны літоўскі|польны]] ([[1681]]—[[1683]]1681—1683) і [[гетман вялікі літоўскі|вялікі]] [[Вялікае Княства Літоўскае|літоўскі]] ([[1683]]—[[1703]]1683—1703, [[1705]]—[[1708]]1705—1708), [[ваявода]] [[ваяводы полацкія|полацкі]] ([[1670]]—[[1681]]1670—1681) і [[ваявода віленскі|віленскі]] ([[1682]]—[[1703]]1682—1703 і з [[1705]]). У [[1700]] годзе атрымаў ад аўстрыйскага імпэратара [[Леапольд I|Леапольда I]] княскі тытул<ref name="evkl393">Зміцер Віцько З. Сапега Казімір Ян Павел // {{Літаратура/ЭВКЛ|3к}} С. 393.</ref>.

Валодаў [[Друя]]й, [[Сапежын]]ам, [[Іказьнь (вёска)|Іказьню]], [[Асьвея]]й, Старым і Новым [[Быхаў|Быхавам]], [[Лейпуны|Лейпунамі]], [[Ільля (вёска)|Ільлёй]], [[Заслаўе]]м, [[Дуброўна]]м, [[Іўе]]м, [[Ружаны|Ружанамі]], [[Воўчын (вёска)|Воўчынам]]. ТрымаўБыў [[староста]]м [[Берасьцейскае староства|Берасьцейскаеберасьцейскім]]<ref name="evkl">[[Анатоль Грыцкевіч|Грыцкевіч А.]]. Сапегі // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 548.</ref> (з [[1665]]) і [[Жамойцкае староства|Жамойцкаежамойцкім]] ([[1681]]—[[1682]]1681—1682) староствы.

З [[Чарэя|чарэйска]]-[[Ружаны|ружанскай]] лініі магнацкага роду [[Сапегі|Сапегаў]] гербу «[[Ліс (герб)|Ліс]]», сын [[Павал Ян Сапега|Паўла Яна]], гетмана вялікага літоўскага і ваяводы віленскага, і Ганны Барбары з [[Копаці|Копацяў]]. Меў братоў [[Францішак Стэфан Сапега|Францішка Стэфана]], [[Бэнэдыкт Павал Сапега|Бэнэдыкта Паўла]] і [[Лявон Базыль Сапега|Лявона Базыля]].

Навучаўся ваўва ўнівэрсытэтах [[Грац]]у і [[Лёвэн]]у. Абіраўся [[Пасол соймавы|паслом]] на соймы [[1664]]—[[1665]]1664—1665 гадоў (зь Берасьцейскага павету), 2 соймы [[1666]] году (зь Берасьцейскага і Ваўкавыскага паветаў), канвакацыйны [[1668]] году і элекцыйны [[1669]] году (зь Віленскага павету), каранацыйны [[1669]] году (з Троцкага павету), 2 соймы [[1670]] году (з Ваўкавыскага павету). Быў маршалкам [[Трыбунал Вялікага Княства Літоўскага|Трыбуналу]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] ў [[1686]], [[1689]] і [[1708]] гадох.

Падтрымліваў караля і вялікага князя [[Міхал Вішнявецкі|Міхала Вішнявецкага]], узначаліў апазыцыю да [[Пацы|Пацаў]]. Удзельнічаў у выправах супраць туркаў [[1673]] году (камандаваў 3 харугвамі коньніцы і 1 пяхоты, набранымі за кошт Сапегаў), [[1674]], [[1683]] (камандаваў 10-тысячным войскам, якое дзейнічала ў [[Славаччына|Славаччыне]]), [[1689]], [[1691]], [[1694]] гадоў (нанёс паразу каля [[Днестар|Днястра]])<ref>[[Анатоль Грыцкевіч|Грыцкевіч А.]]. Сапегі [http://pawet.net/library/history/city_district/data_people/ahulnaie/08/Sapieha,_the_princely_family.html Сапегі] // {{Літаратура/ЭГБ|6-1к}}</ref>.

З [[1684]] году быў у апазыцыі да [[Ян Сабескі|Яна Сабескага]]. Склікаў на [[24 студзеня]] [[1685]] году генэральны соймік Вялікага Княства Літоўскага ў [[Слонім]]е, які выказаў пратэст супраць адкрыцьця сойму ў Варшаве замест чарговага ў Горадні. На ягоную прапанову паслы Вялікага Княства зьехаліся ў Горадні<ref name="evkl393"/>.

У [[1693]]—[[1696]]1693—1696 гадох знаходзіўся ў канфлікце зь біскупам віленскім [[Канстантын Казімер Бжастоўскі|Канстантынам Казімерам Бжастоўскім]] датычна пытаньня пастою літоўскага войска ў касьцёльныхкасьцельных маёнтках, які [[18 красавіка]] [[1694]] году адлучыў К. Я. Сапегу ад [[Рыма-каталіцкі Касьцёл|Касьцёла]].

У [[Вялікая Паўночная вайна|Вялікую Паўночную вайну]] ([[1700]]—[[1721]]1700—1721) стаў на бок швэдаў. [[18 лістапада]] [[1700]] году атрымаў паразу ў [[бітва пад Алькенікамі|бітве пад Алькенікамі]] ад [[Вялікае Княства Літоўскае|літоўскай]] шляхты, якой камандаваў [[Міхал Сэрвацы Вішнявецкі]]. У [[1708]] году перадаў камандаваньне свайму брату [[Ян Казімер Сапега|Яну Сапегу]]. На пераломе [[1709]]—[[1710]]1709—1710 гадоў перайшоў на бок [[Аўгуст Моцны|Аўгуста Моцнага]], які пакінуў яго на пасадзе ваяводы віленскага. Браў удзел у Варшаўскай вальнай радзе ([[1710]]). Па ўтварэньні [[23 сакавіка]] [[1716]] году генэральнай канфэдэрацыі [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] у [[Вільня|Вільні]] далучыўся да яе, але не прынёс прысягі.

# Крыстына Барбара з [[Глябовічы|Глябовічаў]] ([[1667]]), зь якой меў дзяцей: [[Юры Станіслаў Сапега|Юрыя Станіслава]], [[Міхал Францішак Сапега|Міхала Францішка]], [[Аляксандар Павал Сапега|Аляксандра Паўла]], Кацярыну Схалястыку

# Тэрэза з [[Корвін-Гасеўскія|Корвін-Гасеўскіх]] ([[1702]] або [[1703]])

# Антаніна Сыбільля з Вальдштайн-Арнаў (да [[1711]])

Памёр [[13 сакавіка]] [[1720]] угоду ў [[Горадня|Горадні]]. Пахавалі князя ў [[Бяроза- Картуская|Бярозе- Картускай]].

У картцы да артыкула прыводзіцца партрэт Я. К. Сапегі (пач.пачатку [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]), які знаходзіцца ў Музэі-палацы ў [[Вілянаў|Вілянаве]] ([[Польшча]]). Іншыя партрэты зьмяшчаюцца ў [[Кодань|Коданскай]] галерэі Сапегаў ([[1709]]; пазыцыя 70, шэраг IX), Дзяржаўным гістарычным музэі ў Маскве (1-я чвэрць [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]), [[Грыпсгольм]]е ([[Швэцыя]]) і [[Цельшы|Цельшах]] ([[Летува]]).

<center><gallery widths=150215 heights=150180 caption="Іканаграфія Казімера Яна Сапегі" perrow=3>

Файл:Kazimier Jan Sapieha. Казімер Ян Сапега (XVII).jpg|Невядомы мастак, мяжа [[XVII стагодзьдзе|XVII]]—[[XVIII стагодзьдзе|XVIII]]XVII—XVIII стагодзьдзяў

Файл:Kazimier Jan Sapieha. Казімер Ян Сапега (J. F. Mylius, 1729) .jpg|Я. Ф. Мыліюс, паміж [[1729]]—[[1750]]1729—1750

Файл:Kazimier Jan Sapieha. Казімер Ян Сапега (1709).jpg|З [[Кодань|Коданскай]] галерэі, [[1709]]

Файл:Kazimier Jan Sapieha. Казімер Ян Сапега (1700).jpg|Невядомы мастак, каля [[1700]]