Гама-выпраменьваньне: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
артаграфія
д артаграфія
Радок 4:
Гама-квантамі зьяўляюцца [[фатон]]ы з высокай [[энэргія]]й. На [[шкала электрамагнітных хваляў|шкале электрамагнітных хваляў]] гама-выпраменьваньне мяжуе з [[рэнтгенаўскае выпраменьваньне|рэнтгенаўскім выпраменьваньнем]], займаючы дыяпазон больш высокіх частотаў і энэргіяў. Лічыцца, што энэргіі квантаў гама-выпраменьваньня перавышаюць 10{{e|5}} [[электрон-вольт|эВ]], аднак рэзкая мяжа паміж гама- і рэнтгенаўскім выпраменьваньнем ня вызначана. У вобласьці 1—100 кэВ гама-выпраменьваньне і рэнтгенаўскае выпраменьваньне адрозьніваюцца толькі паводле крыніцы, то бок калі квант выпраменьваецца ў [[Атамнае ядро|ядзерным]] пераходзе, то яго прынята адносіць да гама-выпраменьваньня; калі пры ўзаемадзеяньні [[электрон]]аў або пры пераходах у атамнай электроннай абалонцы — да рэнтгенаўскага выпраменьваньня. З пункту гледжаньня [[фізыка|фізыкі]], кванты электрамагнітнага выпраменьваньня з аднолькавай энэргіяй не адрозьніваюцца, таму гэты падзел прынята лічыць ўмоўным.
 
Гама-выпраменьваньне выпускаецца пры пераходах паміж узбуджанымі станамі атамных ядраў, пры [[ядзерная рэакцыя|ядзерных рэакцыях]], а таксама пры адхіленьні энэргічных зараджаных часьцінак у [[магнітнае поле|магнітных]] і [[электрычнае поле|электрычных палёх]]. Гама-выпраменьваньне было адкрыта францускім фізыкам [[Поль Віяр|Полем Віярам]] у [[1900]] годзе пры дасьледаваньні выпраменьваньня [[рад (элемэнт)|рада]]. Сваю назву выпраменьваньне атрымала дзякуючы новазэляндзкаму навукоўцу [[Эрнэст Рэзэрфорд|Эрнэсту Рэзэрфорду]] ў [[1903]] годзе.
 
Для вымярэньня гама-выпрамяненьня выкарыстоўваюцца адзінкі паветраная керма (прыкладна роўная [[Паглынутая доза|паглынутай дозе]] ў стане [[электронная раўнавага|электроннай раўнавагі]]) і магутнасьць кермы.
Радок 22:
Шырока распаўсюджаныя крыніцы гама-выпраменьваньня на аснове ізатопаў [[цэз]]у-137, [[кобальт]]у-60. Яны ўжываюцца для дэфэктаскапіі, у складзе вымяральнікаў узроўню, для стэрылізаціі хірургічных інстумантаў, у прамянёвай тэрапіі анкалягічных захворваньняў<ref>[http://www.rerf.or.jp/radefx/basickno_e/whatis.html Basics about radiation.] Radiation Effects Research Foundation{{ref-en}}</ref>.
 
Гама-выпраменьваньне ў параўнаньні зь іншымі відамі выпраменьваньня зьяўляецца моцна пранікальным. У паветры яно можа распаўсюджвацца на дзесяткідзясяткі мэтраў. Для абароны ад гама-выпраменьваньня выкарыстоўваюць абарончыя экраны пераважна саз [[волава]]. Разам з тым іянізавальная здольнасьць гама-выпраменьваньня параўнаўча нізкая.
 
== Крыніцы ==
Радок 28:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [http://www.rerf.or.jp/general/whatis_e/index.html Basic reference on several types of radiation] {{ref-en}}
* [http://www.cancerrerf.govor.jp/cancertopicsgeneral/factsheetwhatis_e/Therapy/radiationindex.html RadiationBasic Qreference &on A]several types of radiation]{{ref-en}}
* [http://www.gcsechemistrycancer.comgov/pwav46.htmcancertopics/factsheet/Therapy/radiation GCSERadiation information]Q & A]{{ref-en}}
* [http://www.physicsgcsechemistry.isucom/pwav46.edu/radinfhtm RadiationGCSE information] {{ref-en}}
* [http://www.physics.isu.edu/radinf Radiation information]{{ref-en}}
* {{спасылка|url=http://users.obs.carnegiescience.edu/eberger/faq.html|загаловак=Gamma ray bursts|копія=http://web.archive.org/web/20120714033925/http://users.obs.carnegiescience.edu/eberger/faq.html}}{{ref-en}}
 
{{Накід:Фізыка}}
{{Электрамагнітны спэктар}}