Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі (Заслаўе): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Дададзены фотаздымак інтэр'ера
дапаўненьне, выява, стыль
Радок 1:
{{Славутасьць
[[Файл:Zaslavl-Kostel.jpg|міні|200пкс|Марыінскі касьцёл на рынкавым пляцы]]
|Тып = Помнік сакральнай архітэктуры
[[Файл:Zaslauje St Maria Church.jpg|міні|200пкс|Касьцёл перароблены ў царкву Раства Багародзіцы]]
|Назва = Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі
[[Файл:Інтэрьер касьцёла.jpg|значак|Інтэр'ер касьцёла. У галоўным алтары зьмешчаны абраз Маці Божай]]
|Арыгінальная назва =
'''Заслаўскі касьцёл Дзевы Марыі''' — помнік позьнебарочнай архітэктуры [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]].
|Выява = Заслаў'е, Фарны касцёл (Св. Марыі)..jpg
|Подпіс выявы = Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі
|Шырыня выявы =
|Статус = Ахоўная зона
|Краіна = Беларусь
|Назва месцазнаходжаньня = [[Места]]
|Месцазнаходжаньне = [[Заслаўе]]
|Канфэсія =
|Эпархія =
|Ордэнская прыналежнасьць =
|Тып кляштара =
|Тып будынка =
|Архітэктурны стыль =
|Аўтар праекту =
|Будаўнік =
|Заснавальнік =
|Першае згадваньне =
|Заснаваньне = XVII ст.
|Асноўныя даты = {{Славутасьць/Даты||||||}}
|Скасаваны =
|Пачатак будаўніцтва =
|Канчатак будаўніцтва =
|Будынкі = {{Славутасьць/Будынкі||||||}}
|Прыбудоўкі =
|Вядомыя насельнікі =
|Рэліквіі =
|Плябан =
|Стан =
|Шырата паўшар’е = паўночнае
|Шырата градусаў = 54
|Шырата хвілінаў = 00
|Шырата сэкундаў = 11
|Даўгата паўшар’е = усходняе
|Даўгата градусаў = 27
|Даўгата хвілінаў = 17
|Даўгата сэкундаў = 30
|Назва мапы =
|Пазыцыя подпісу на мапе =
|Водступ подпісу на мапе =
|Сайт =
|Commons = Church of the Nativity of the Virgin Mary in Zaslawye
}}
'''Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі''' ('''Фарны''') — помнік архітэктуры XVIII ст. у [[Заслаўе|Заслаўі]]. Знаходзіцца ў цэнтры места, пад адрасам ''вуліца Рынкавая, 1''. Твор архітэктуры [[віленскае барока|віленскага барока]]. Аб’ект [[Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь|Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі]].
 
== Гісторыя ==
У 1627 годзе ў Заслаўі збудавалі першы драўляны касьцёл. У 1774 годзе з фундацыі тагачаснага ўладальніка пачелішча [[падканцлер вялікі літоўскі|падканцлера]] [[Антоні Пшазьдзецкага|Антонія Пшазьдзецкага]] пачалося будаваньне мураванага касьцёла. 8 верасьня 1779 году адбылося асьвячэньне новага касьцёла. Аўтарства помніка няпэўнае, існуюць дзьве вэрсіі: найбольш імаверна, што яго спраектаваў [[Карла Спампані]], які працаваў у Заслаўі і, у прыватнасьці, узьвеў [[Палац Пшазьдзецкага (Заслаўе)|палац Пшазьдзецкіх]]. Аўтарам касьцёла мог быць таксама іншы дойлід — [[Павал Антоні Фантана]].
* [[1627]]: збудаваны першы драўляны храм.
 
* [[1774]]: пачата будаўніцтва новага касьцёла па фундацыі тагачаснага ўладальніка [[Заслаўе|Заслаўя]] [[падканцлер ВКЛ|падканцлера ВКЛ]] [[Антоні Пшазьдзецкага|Антонія Пшазьдзецкага]].
Па [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другім падзеле Рэчы Паспалітай]] (1793) касьцёл працягваў дзейнічаць. У 1848 годзе інтэр’ер і фасад касьцёла адрамантавалі. У 1851 годзе побач з касьцёлам збудавалі драўляную званіцу. З пачаткам [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|нацыянальна-вызвольнага паўстаньня]] ў 1863 годзе ўлады Расейскай імпэрыі гвалтоўна зачынілі касьцёл, а ў 1868 годзе пераасьвяцілі яго пад царкву царкву Раства Багародзіцы [[Маскоўскі патрыярхат|Маскоўскага патрыярхату]]. У 1874—1878 гадох інтэр’ер і [[фасад]] помнік [[Сьпіс помнікаў архітэктуры Вялікага Княства Літоўскага, зруйнаваных уладамі Расейскай імпэрыі|зьнявечылі]] [[Мураўёўкі|маскоўскай перабудовай]] паводле губэрнскага архітэктара С. Іванова, на што расейскія ўлады ахвяралаі 7 тыс. рублёў.
* [[8 верасьня]] [[1779]]: новазбудаваны касьцёл быў асьвечаны.
 
* [[1848]]: адрамантаваны інтэр’ер і фасад касьцёла.
У 1926 годзе пастановай СНК БССР будынак колішняга касьцёла ўзялі пад дзяржаўную ахову і надалі яму афіцыйны статус помніка архітэктуры. У [[Другая сусьветная вайна|Другую сусьветную вайну]] будынак атрымаў значныя пашкоджаньні.
* [[1851]]: побач з касьцёлам была збудавана драўляная званіца.
 
* [[1863]]: з пачаткам [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|паўстаньня 1863—1864 гадоў]] касьцёл быў зачынены царскімі ўладамі.
У 1987—1998 гадох у касьцёле праводзіліся [[Рэстаўрацыя|рэстаўрацыйныя працы]], па якіх будынак перадалі каталікам. У 2007—2008 годзе праводзілася аднаўленьне інтэр’еру касьцёла.
* [[1868]]: касьцёл пераасьвячоны пад праваслаўную царкву Раства Багародзіцы.
* [[1874]]—[[1878]]: [[інтэр’ер]] і [[фасад]] храма былі перароблены згодна праекту губэрнскага архітэктара С. Іванова, на што з казны было ахвяравана 7 тыс. рублёў.
* [[1926]]: пастановай СНК БССР узяты пад дзяржаўную ахову і набыў статус помніка архітэктуры.
* да [[1941]] дзейнічаў.
* [[1941]]—[[1944]]: быў значна пашкоджаны.
* [[1987]]—[[1998]]: [[Рэстаўрацыя|рэстаўраваны]] й перададзены каталікам.
* [[2007]]—[[2008]]: адноўлены інтэр’ер касьцёла.
 
== Архітэктура ==
Помнік архітэктуры віленскага барока. Гэта 1-[[нэф|нэфавая]] [[базыліка]] з паўкруглай [[апсыда]]й і дзьвюма [[закрысьція]]мі<ref>{{Літаратура/Каталіцкія храмы на Беларусі (2001)|к}} С. 222.</ref>. Галоўны і бакавыя фасады падзяляюцца гарызантальным поясам на два паверхі. У выніку перабудовы пад царкву хвалепадобны барокавы [[шчыт (архітэктура)|шчыт]] замянілі на невысокую вежу-[[званіца (архітэктура)|званіцу]], а над асноўным аб’ёмам узьвялі вялікі сфэрычны [[купал]].
Хто быў аўтарам касьцёлу, дакладна не вядома, існуюць дзьве вэрсіі: найверагодней за ўсё яго мог узьвесьці [[Карла Спампані]], які працаваў у Заслаўі і, у прыватнасьці, узьвеў для Пшазьдзецкага [[Палац Пшазьдзецкага (Заслаўе)|палац]]. Аўтарам касьцёлу мог быць таксама іншы італьянскі дойлід — [[Павал Антоні Фантана]].
 
Сьцены касьцёла дасягаюць таўшчыні 2 мэтраў, таму ўнутраны аб’ём вельмі невялікі. Пад касьцёлам месьцяцца скляпеньні, у якіх у 1860—1870 гадох стварылі царкву-[[крыпта|крыпту]].
 
== Галерэя ==
=== Гістарычныя здымкі ===
<center><gallery caption="Старыя здымкі" widths=150 heights=150 perrow="4">
Zasłaŭje, Rynkavaja. Заслаўе, Рынкавая (1900).jpg|каля 1900
Zaslauje St Maria Church.jpg|каля 1900
Zasłaŭje, Rynkavaja. Заслаўе, Рынкавая (1941) .jpg|1941
Zasłaŭje, Rynkavaja. Заслаўе, Рынкавая (1941).jpg|1941
</gallery></center>
 
=== Сучасныя здымкі ===
Позьнебарочны храм вырашаны ў форме [[нэф|аднанэфнага]] збудаваньня з паўкруглай [[апсыда]]й і дзьвюма [[закрыстыя]]мі. У выніку перабудовы пад царкву хвалепадобны барочны [[шчыт (архітэктура)|шчыт]] быў заменены на невысокую вежу [[званіца (архітэктура)|званіцу]], а над асноўным аб’ёмам быў узьведзены вялікі сфэрычны [[купал]]. Вельмі цікавае вонкавае вырашэньне касьцёла: галоўны і бакавыя [[фасад]]ы падзелены гарызантальным поясам на два паверхі. Сьцены храма дасягаюць таўшчыні 2 мэтраў, таму ўнутраны аб’ём вельмі невялікі.
<center><gallery caption="Сучасны стан" widths=150 heights=150 perrow="4">
Zaslavl-Kostel.jpg|2005
Church of Saint Virgin Mary, Zaslawye, Belarus.jpg|2010
Костел Рождества Девы Марии.jpg|2012
Інтэрьер касьцёла.jpg|2015
</gallery></center>
 
== Крыніцы ==
Пад храмам месьцяцца [[склеп]]ы, у якіх у [[1860]]—[[1870]] гадах была створана царква-[[крыпта]].
{{Крыніцы}}
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/Архітэктура Беларусі: Энцыкляпэдычны даведнік}}
* Памяць: Гісторыка-дакументальная хроніка Заслаўя. Мн.,2000.
* {{Літаратура/Памяць/Заслаўе}}
* Кулагін, А.М. Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. Мн., 2001. ISBN 985-11-0199-0
* {{Літаратура/Каталіцкія храмы на Беларусі (2001)}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==