Вікіпэдыя

Віленскае барока: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д стыль, пунктуацыя
стыль
Радок 1:
[[Файл:Belarus-Polatsk-Cathedral of Sophia-19.jpg|міні|220пкс|[[Сафійскі сабор (Полацак)|Царква Сьвятой Соф'і]] ў [[Полацак|Полацку]]]]
 
'''Віленскае барока''' — навуковая назва позьняга этапу разьвіцьця стылю [[барока]] ў сакральнай архітэктуры [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] на тэрыторыі пашырэньня [[Берасьцейская унія|Берасьцейскай царкоўнай уніі]] ў другой і трэцяй чвэрці [[XVIII стагодзьдзе|XVIII стагодзьдзя]]<ref>{{Спасылка | аўтар = [[Сьвятлана Марозава|Марозава С.]]| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://belchrist.narod.ru/pages/1_kanf_hist/16-18/Vil_baroka.htm| загаловак = Віленскае барока| фармат = | назва праекту = | выдавец = | дата = 22 сьнежня 2011 | мова = | камэнтар = }}</ref>.
 
Помнікі архітэктуры віленскага барока вызначаюцца маляўнічасьцю [[сылюэт]]у, вытанчанасьцю і вэртыкалізмам прапорцыяў, ажурнасьцю і плястычнасьцю [[фасад]]аў, пышнасьцю і разнастайнасьцю аздобы [[інтэр'ер]]аў, крывалінейнасьцю абрысаў і прасторы, аптычнымі эфэктамі. У іх спалучаюцца [[Рым|раманскія]] і [[бізантыя|бізантыйскія]] мастацкія ўплывы<ref>[http://slounik.org/154024.html Віленскае барока] // {{Літаратура/Культуралёгія: Энцыклапедычны даведнік. Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2003|к}}</ref>.
Радок 8:
 
== Узьнікненьне ==
Першымі ўзорамі віленскага барока дасьледнікі лічаць перабудову касьцёла Сьвятых Якуба і Філіпа ў [[Вільня|Вільні]] ([[1726]]) або галоўны фасад [[Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар кармэлітаў (Глыбокае)|касьцёла кармэлітаў босых]] у [[Глыбокае|Глыбокім]] ([[1735]]). Першым аўтэнтычным творам зьяўляецца адноўлены грэка-католікамі [[Сафійскі сабор (Полацак)|Сафійскі сабор]] у [[Полацак|Полацку]]<ref name="evkl"/>.
 
Істотны ўнёсак ў стварэньне адметнай школы віленскага барока зрабіў архітэктар [[Ян Гляўбіц|Я. К. Гляўбіц]]. Росквіту архітэктурна-мастацкага кірунку таксама спрыяла творчасьць архітэктараў Ю. Фантаны, Л. Грынцэвіча, [[Аляксандар Асікевіч|А. Асікевіча]], [[Тамаш Жаброўскі|Т. Жаброўскага]], Г. Лінкевіча, А. Парака.
 
Значную ролю ў станаўленьні ўнікальнай архітэктурнай сэмантыкі віленскага барока адыграла будаўніцтвабудаваньне ўніяцкіх цэркваў пад патранатам мітрапалітаў Ф. Грабніцкага і Л. Кішкі.
 
== Узоры ==
Радок 23:
Апрача грэцка- і рымска-каталіцкіх сьвятыняў, стылістыка віленскага барока пашырылася на праваслаўныя цэрквы, ратушы і палацы<ref>[[Тамара Габрусь|Габрусь Т.]] Віленскае барока // {{Літаратура/ЭВКЛ|1к}} С. 409.</ref>.
 
Найбольш яскравыя прыклады збудаваньняўбудынкаў у стылі віленскага барока:
 
* [[Сафійскі сабор (Полацак)|Царква Сьвятой Соф’і]] ў [[Полацак|Полацку]]
* [[Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар кармэлітаў (Глыбокае)|Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі]] ў [[Глыбокае|Глыбокім]]
* Касьцёл Сьвятых Якуба і Філіпа ў [[Вільня|Вільні]]
* Брама манастыра Сьвятой Тройцы ў Вільні
Радок 33:
* Касьцёл Сьвятой Кацярыны ў Вільні
* Касьцёл Сьвятых Янаў у Вільні
* КасьцёлЦарква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла ў [[Баруны|Барунах]]
* [[Царква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла і манастыр базылянаў (Беразьвечча)|Царква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла]] ў [[Беразьвечча|Беразьвеччы]]
* Царква Сьвятога Язафата ў [[Быцень|Быцені]]
* Касьцёл Сьвятога Юрыя ў [[Валынцы|Валынцах]]
Радок 40:
* Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля ў [[Васілішкі|Васілішках]]
* [[Віцебская ратуша|Ратуша]] ў [[Віцебск]]у
* [[Царква Ўсьпеньня ПрасьвятойПрачыстай Багародзіцы і манастыр базылянаў (Віцебск)|Царква Прачыстай Багародзіцы]] ў Віцебску
* Царква Сьвятых Пятра і Паўла ў Віцебску
* [[Царква ЎваскрэшаньняЎваскрасеньня Хрыстова (Рынкавая)|Царква Ўваскрасеньня Хрыстова]] ў Віцебску
* Царква Сьвятой Тройцы ў [[Вольна|Вольне]]
* [[Царква Покрыва Багародзіцы і манастыр базылянаў (Ворша)|Царква Покрыва Багародзіцы]] ў [[Ворша|Воршы]]
* Царква Сьвятога Ільлі ў [[Вяліж|Вяліжы]]
* Касьцёл Узвышэньня Сьвятога Крыжа ў [[Горадня|Горадні]]
* [[Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа (Жыровічы)|Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа]] ў [[Жыровічы|Жыровічах]]
* [[Царква Божага Яўленьня Гасподняга(Жыровічы)|Царква Божага Яўленьня]] ў Жыровічах
* Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла ў [[Івянец|Івянцы]]
* [[Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар піяраў (Лужкі)|Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла]] ў [[Лужкі|Лужках]]
Радок 57:
* Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля ў [[Сталовічы|Сталовічах]]
* [[Царква Покрыва Багародзіцы і манастыр базылянаў (Талачын)|Царква Покрыва Багародзіцы]] ў [[Талачын]]е
* Царква ЯўленьняБожага ГасподнягаЯўленьня ў Таракані
* Касьцёл Спасланьня Сьвятога Духа ў [[Фашчаўка (вёска)|Фашчаўцы]]
 
== Галерэя ==
<center><gallery widths=215 heights=180 caption="Найбольш адметныя творы" perrow="3">
Файл:StJohnsChurchVilnius.jpg|Касьцёл Сьвятых Янаў у [[Вільня|Вільні]]
Файл:Church of St. Catherine (9654597930).jpg|Касьцёл Сьвятой Кацярыны ў Вільні
Файл:Wilno - brama monastyru Sw. Trojcy.JPG|Брама Траецкага манастыра ў Вільні
Файл:Ансамбль былога манастыра базылян.jpg|Царква Сьвятых Пятра і Паўла ў [[Баруны|Барунах]]
Файл:Ворняны.JPG|Касьцёл Сьвятога Юрыя ў [[Варняны|Варнянах]]
Файл:Свято-Воскресенская церковь в Витебске 2.JPG|ЦаркваУваскрасенская Ўваскрасеньняцарква ў [[Віцебск|Віцебску]]
Файл:Жыровічы, Крыжаўзьдзьвіжанская царква 1.jpg|Царква Ўзьвіжаньня ў [[Жыровічы|Жыровічах]]
Файл:Лужки костел св. Михаила Архангела 01.jpg|Касьцёл піяраў у [[Лужкі|Лужках]]
Файл:Внешний вид с лицевой стороны сегодня.jpg|Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі ў [[Смаляны|Смалянах]]
</gallery></center>
 
<center><gallery widths=215 heights=180 caption="Страчаная спадчына" perrow="3">
Файл:Петрапаўлаўская царква у Беразвеччы.jpg|Царква Сьвятых Пятра і Паўла ў [[Беразьвечча|Беразьвеччы]]
Файл:Vałyncy. Валынцы (1918).jpg|Касьцёл Сьвятога Юрыя ў [[Валынцы|Валынцах]]
Файл:Viciebsk, Pračyścienskaja hara. Віцебск, Прачысьценская гара (1800).jpg|Царква ПрачыстайПрачысьценская Багародзіцыцарква ў [[Віцебск|Віцебску]]
Файл:Viciebsk, Zadźvińnie-Piatroŭskaja. Віцебск, Задзьвіньне-Пятроўская (1900).jpg|Царква Сьвятых Пятра і Паўла ў Віцебску
Файл:Vialiž, Illinskaja. Вяліж, Ільлінская (1941).jpg|Царква Сьвятога Ільлі ў [[Вяліж]]ы
Файл:Tarakanski manastyr. Тараканскі манастыр (1900).jpg|ЦаркваБогаяўленская Яўленьня Гасподнягацарква ў [[Таракань|Таракані]]
</gallery></center>
 
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Віленскае_барока»