Ральф Альфэр: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Jarash (гутаркі | унёсак)
дапаўненьне
Радок 21:
 
== Дзяцінства і адукацыя ==
Бацька Ральфа, Самуэль Альфэр нарадзіўся ў [[Віцебск]]у. Маці памерла ад [[рак (захворваньне)|раку]] страўніка ў 1938 годзе, пасьля чаго бацька ажаніўся яшчэ раз. У 1937 годзе Ральф Альфэр скончыў Вышэйшую Школу Тэадора Рузвэльта ў Вашынгтоне. Падчас [[Вялікая дэпрэсія|Вялікай дэпрэсіі]] ён быў мэнэджэрам школнага тэатру, чым дапамагаў сям’і грашыма. Альфэру прысудзілі стыпэндыю Масачусэцкага тэхналягічнага інстытутаінстытуту, калі яму было 16 гадоў. Атрымаць яе не ўдалося, бо Альфэр быў жыдом. Напачатку 1940-х Альфэр правёў год стажыраваўся ва УнівэрсытэцеЎнівэрсытэце Пэнсыльваніі<ref>{{артыкул|аўтар=Alpher V. S.|загаловак=Ralph A. Alpher, Robert C. Herman and the Cosmic Microwave Background Radiation|выданьне=Physics in Perspective|год=2012|нумар=14|старонкі=303}}</ref>. У 1943 годзе ён атрымаў ступень бакаляўра ва ўнівэрсытэце Джорджа Вашынгтана. У 1945 годзе — ступень магістра. Там ён пазнаёміўся зь вядомым фізыкам з Расеі [[Джордж Гамаў|Джорджам Гамавым]]. Прафэсар Гамаў кансультаваў Альфэра падчас напісаньня доктарскай дысэртацыі.
 
== Тэорыя нуклеасынтэзу пасьля Вялікага выбуху ==
Альфэр набыў вядомасьць, калі ў 1948 годзе з [[Джордж Гамаў|Джорджам Гамавым]] прадказаў існаваньне рэшты [[Рэліктавае выпраменьваньне|рэліктавага выпраменьваньня]] (({{мова-en|cosmic microwave background - CMB}})) пасьля [[Вялікі выбух|Вялікага выбуху]]. Створаная Гамавым тэорыя, якую дапамагаў разьвіваць Альфэр, была апублікаваная уў красавіку 1948 году. Лічыцца, што Альфэр падрымаў тэарэтычныя ідэі Гамава матэматыкай. Ганс Бетэ не зрабіў практычна ніякага ўнёску ў распрацоўку тэорыі, хаця пазьней займаўся зьвязанымі тэмамі. Гамаў дадаў ягонае прозьвішча, каб ў аўтарах былі прозьвішчы, нагадвалі першыя тры літары грэчаскагагрэцкага альфабэту «альфа-бэта-[[гама (літара)|гама]]». Першая значная публікацыя па гэтай тэорыі зьявілася ў часопісе Nature [[1 красавіка]] 1948 году. Гумар Гамава тады адцягнуў увагу ад значнасьці ролі Альфэра ў распрацоўцы тэорыі. Іншыя навукоўцы, якія чыталі артыкул, памылкова палічылі, што галоўнымі аўтарамі былі Гамаў ды Бэтэ. Дысэртацыя Альфэра была прадстаўленая да абароны ў 1948 годзе і прысьвечаная нуклеасынтэзу пасьля Вялікага Выбуху. На абарону прыйшлі больш за 300 цікаўных, у тым ліку прадстаўнікі [[сродкі масава інфармацыі|сродкаў масавай інфармацыі]], што незвычайна для абароны дысэртацыйдысэртацыяў, а артыкулы пра ягоныя прадказаньні зьявіліся ў буйных газэтах.
 
== Праца Альфэра ў іншых абласьцях ведаў ==
Унёсак Альфэра як фізыка ў засакрэчаны праект Naval Ordnance падчас Другой сусьветнай вайны застаўся ў пэўнай ступені малавядомым. Гэта зьвязана з тым, што Альфэр больш вядомы як асноўны стваральнік тэорыі Вялікага выбуху, удзельнічаў у засакрэчанай працы на Ваенна-марскія сілы ЗША і Офіс навуковых дасьледаваньняў і распрацовак ({{мова-en|Office of Scientific Research and Development|скарочана}}). Нягледзячы на гэта, у сьнежні 1945 году ён атрымаў спэцыяльную ўзнагароду ад Ваенна-марскіх сіл ЗША за распрацоўкі ў межах праекту Naval Ordnance. Сам Альфэр неадназначна ставіўся да сваёй працы. У 1955 годзе ён знайшоў новую пасаду ў дасьледчыцкім цэнтры кампаніі General Electric. Ён працягваў працаваць над касмалягічнымі праблемамі, публікаваў артыкулы.<!--, and was active in community service for Public Broadcasting-->
 
У 1993 годзе Ральф Альфэр з Робэртам Хэрманам былі ўзнагароджаныя Мэдалём Henry Draper. У 1975 годзе ім прысудзілі Прэмію Магелана Амэрыканскага Таварыства Філязофіі, прэмію Georges Vanderlinden у галіне фізыкі ад Бэльгійскай Акадэміі Навук, а таксама значныя прэміі Нью-ЁркскайЁрцкай Акадэміі Навук і інстытуту Франкліна ў ФіладэлфііФілядэлфіі. Такім чынам, яны атрымалі амаль усе значный прэміі, якія сьведчылі пра іх прафэсыйнае прызнаньне, акрамя [[Нобэлеўская прэмія|Нобэлеўскай]]. У 1978 годзе Нобэлеўская прэмія ў галіне фізыкі была прысуджаная [[Арна Алан Пэнзыяс|Арна Пэнзыясу]] і [[Робэрт Ўудраў Ўілсан|Робэрту Ўілсану]] за першую экспэрымэнтальную рэгістрацыю рэліктавага выпраменьваньня, якое зьвязанае зь Вялікім выбухам. У 2006 годзе Нобэлеўскую прэмію атрымалі [[Джон Кромўэл Мазэр|Джон Мазэр]] і [[Джордж Смут]] за вымярэньні рэліктавага выпраменьваньня на матэрыяле сыгналаў спадарожніка COBE, запушчанага NASA.
У 2001 годзе ў выдавецтве Oxford Press выйшла кніга Альфэра і Хэрмана (які на той час ужо памёр) «Зьяўленьне Вялікага Выбуху» ({{мова-en|Genesis of the Big Bang|скарочана}}), у якой была выкладзеная іхная думка пра дасягненьні ў касмалёгіі. Кніга хутка разышлася. У 1945 годзе Ральф Альфэр таксама быў ўзнагарожаны за распрацоўкі ў межах праекту Naval Ordnance ({{мова-en|Naval Ordnance Development Award|скарочана}}) (з адрозьненьнем) за працу з доктарам Merle Tuve у сэкцыі T (літара «T» ад прозьвішча Tuve) Аддзелу Зямнога Магнетызму Інстытуту Карнэгі ў Вашынгтоне, округ Калюмбія. Па сёньняшні дзень падрабязнасьці гэтай працы застаюцца невядомымі. Сэкцыя T пазьней стала лабараторыяйлябараторыяй прыкладной фізыкі ва [[Унівэрсытэт Джонса Гопкінса|ўнівэрсытэце Джонса Гопкінса]], адной зь першых незалежных лябараторыйлябараторыяў па ўжываньні навукі і тэхналёгіі такога тыпу.
 
== Праца ў Union College ==
Ад 1987 да 2004 году ён працаваў прафэсарам фізыкі і астраноміі ({{мова-en|Distinguished Research Professor|скарочана}}) у каледжы [[Union College]], які адносіцца да Union University у горадзе Schenectady, [[Нью-Ёрк (штат)|Нью-Ёрк]]. Пасьля 30 гадоў прцы ў дасьледчыцкім цэнтры кампаніі General Electric ён вярнуўся да выкладаньня. Адначасова ад 1987 да 2004 году доктар Альфэр быў дырэктарам Абсэрваторыі Dudley. У 1986 яму была прысвоеная УзнагародаЎзнагарода за выбітныя дасягненьні выпускнікоў [[Унівэрсытэт Джорджа Вашынгтона|Унівэрсытэту Джорджа Вашынгтона]]. Усяго дасягнуў ён падчас працы ўночы, у той час як удзень ён працаваў на Ваенна-марскія сілы і лабараторыяюлябараторыяю прыкладной фізыкі ва [[Унівэрсытэт Джонса Гопкінса|ўнівэрсытэце Джонса Гопкінса]]. У 2004 годзе ён стаў ганаровым дырэктарам абсэрваторыі і стаў сябрам ганаровых выкладчыкаў каледжу [[Union College]]
 
== Узнагароды ==
Радок 39:
 
=== Нацыянальны мэдаль навукі ===
У 2005 годзе Альфэр атрымаў Нацыянальны мэдаль навукі — найбольш ганаровую ўзнагароду уў ЗША — «За беспрэцэдэнтную працу ў вобласьці нуклеасынтэзу, за прадказаньне мікрахвалевага выпрамяненьня, якое сьведчыць пра пашырэньне Сусьвету і за прапанову тэорыі Вялікага Выбуху». Але сам Ральф Альфэр ня змог атрымаць узнагароду асабіста, таму яе ўручылі сыну Віктару 27 ліпеня 2007 году. Ляўрэаты пэзыдэнцкага мэдалю навукі выбіраюцца камісіяй Нацыянальнага Навуковага Фонду. Першыя мэдалі ўручаў Джон Фіцджэралд Кенэдзі. З таго часу меньшменш за 500 ляўрэатаў было выбрана з усіх галінаў ведаў за выбітныя дасягненьні ў навуцы ўвогуле і за сцьвярджэньнесьцьвярджэньне ЗША як вядучай краіны ў гэтых галінах. Часам гэтыя ўзнагароды разглядаюцца як ўзнагароды за «ўнёсак напрацягу ўсяго жыцьця» ў адрозьненьне ала Нобэлеўскай і іншых прэмій, якія звычайна прысуджаюцца за пэўныя дасягненьні.
 
Ральф Альфэр памёр пасьля працяглай хваробы 12 жніўня 2007 году.
Радок 54:
* {{артыкул|аўтар=D’Agnese, J.|спасылка=http://www.albany.edu/~scifraud/data/sci_fraud_5078.html|загаловак=The Last Big Bang Man Left Standing — physicist Ralph Alpher devised Big|выданьне=Discover|год=1999|старонкі=60|тып=часопіс}}{{ref-en}}
{{Бібліяінфармацыя}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Альфэр, Ральф}}
[[Катэгорыя:Амэрыканцы беларускага паходжаньня]]