Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Скасаваньне праўкі 1852942 удзельніка 93.72.149.26 (гутаркі)
– выдалены файл
Радок 1:
{{Краіна
|Назва = СССР
|НазваЎРоднымСклоне = СССР
|НазваНаДзяржаўнайМове = Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік
|Сьцяг = Flag of the Soviet Union.svg
Радок 147:
{{Асноўны артыкул|Перабудова|Міхаіл Гарбачоў}}
[[Файл:Reagan and Gorbachev (1985).jpg|міні|зьлева|140пкс|[[Міхаіл Гарбачоў]] і [[Рональд Рэйган]], [[1985]]]]
[[Файл:Evstafiev-afghan-apc-passes-russian.jpg|міні|270пкс|Вывядзеньне савецкіх войскаў з Аўганістану]]
У 1985 годзе пасьля сьмерці Чарненкі да ўлады ў краіне прыйшоў [[Міхаіл Гарбачоў]]. У 1985—1986 гадах Гарбачовым праводзілася так званая палітыка паскарэньня сацыяльна-эканамічнага разьвіцьця, якая складалася ў прызнаньні асобных недахопаў тагачаснай сыстэмы і спробах выправіць іх некалькімі буйнымі кампаніямі адміністрацыйнага характару (т. зв. [[Паскарэньне (лёзунг)|«Паскарэньне»]]) — антыалькагольная кампанія, «барацьба зь непрацоўнымі прыбыткамі», увядзеньне дзяржаўнай прыёмкі, [[галоснасьць]]. Пасьля студзеньскага пленуму [[1987]] году кіраўніцтвам краіны былі пачаты кардынальныя рэформы. Фактычна новаю дзяржаўнаю ідэалёгіяй была абвешчана «перабудова» — сукупнасьць эканамічных і палітычных рэформаў. Падчас перабудовы (з другое паловы [[1989]] году, пасьля першага Зьезду народных дэпутатаў СССР) рэзка абвастрылася палітычнае супрацьстаяньне сілаў, што выступалі за сацыялістычны шлях разьвіцьця, і партыяў, рухаў, якія злучалі будучыню краіны з арганізацыяй жыцьця на прынцыпах капіталізму, а таксама супрацьстаяньне па пытаньнях будучага аблічча Савецкага Саюзу, узаемаадносінаў саюзных і рэспубліканскіх органаў дзяржаўнае ўлады і кіраваньня. Да пачатку 1990-х гадоў перабудова зайшла ў тупік. Улады ўжо не маглі спыніць набліжэньне распаду СССР.
 
Радок 153 ⟶ 152:
{{Асноўны артыкул|Распад СССР|Барыс Ельцын|Жнівеньскі путч|ДКНЗ}}
 
Афіцыйна СССР спыніў сваё існаваньне [[26 сьнежня]] [[1991 год]]у. На яго месцы ўтварыўся шэраг незалежных дзяржаваў (у наш час — 19, зь якіх 15 зьяўляюцца чальцамі ААН, 2 — часткова прызнаны краінамі-чальцамі ААН, і 2 — не прызнаны ніводнай з краінаў-чальцоў ААН). У выніку распаду СССР тэрыторыя Расеі (краіны-пераемніцы СССР у галіне вонкавых актываў і пасіваў, і ў ААН) паменшылася ў параўнаньні з тэрыторыяю СССР на 24 % (з 22,4 да 17 млн км²), а насельніцтва паменшылася на 49 % (з 290 да 148 млн чал), пры гэтым тэрыторыя Расеі ў параўнаньні з тэрыторыяю РСФСР практычна не зьмянілася. Распаліся [[Савецкая Армія|адзіныя ўзброеныя сілы]] і [[Савецкі рубель|рублёвая зона]]. На тэрыторыі СССР разгарэўся шэраг міжнацыянальных канфліктаў, самым вострым зь якіх становіцца [[Карабаскі канфлікт]], пачынальна з 1988 году адбываюцца масавыя пагромы як армянаў, так і азэрбайджанцаў. У 1989 годзе Вярхоўны Савет [[Армянская ССР|Армянскае ССР]] аб’яўляе пра далучэньне Нагорнага Карабаху, [[Азэрбайджанская ССР]] пачынае блякаду. У красавіку 1991 паміж дзьвюма савецкімі рэспублікамі фактычна пачынаецца вайна.
 
== Тэрытарыяльны падзел СССР ==
У [[1954]]—[[1991]]1954—1991 гадох у складзе [[СССР]] знаходзілася 15 саюзных Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік (ССР):
# [[Азэрбайджанская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Азэрбайджанская ССР]]
# [[Армянская ССР]]
# [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Беларуская ССР]]
Радок 174 ⟶ 173:
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Soviet Union}}
 
{{СССР}}
 
[[Катэгорыя:СССР| ]]
[[tt:Sovet Sotsialist Cömhüriätlär Berlege]]