Мельніцкая унія: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) д →Гісторыя: пунктуацыя |
выпраўленьне спасылак |
||
Радок 1:
{{Дамова
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
}}
'''Ме́льніцкая у́нія''' — саюз паміж Каралеўствам Польскім і Вялікім Княствам Літоўскім. Акт уніі быў падпісаны [[23 кастрычніка]] [[1501]] году ў горадзе [[Мельнік]] Падляскага ваяводзтва пры абраньні каралём польскім і вялікім князем літоўскім [[Аляксандар Ягелончык|Аляксандра]], але ня быў зацьверджаны [[
== Гісторыя ==
Яшчэ [[Крэўская унія|Крэўскай уніяй]] 1385 году паміж Каралеўствам Польскім і Вялікім Княствам Літоўскім усталёўвалася [[асабістая унія]]. Першая асабістая унія, гэта значыць кіраваньне абедзьвюма дзяржавамі адным манархам, працягвалася да 1401 году, калі паводле [[Віленска-радамская вунія|Віленска-Радамскай уніі]] [[Вітаўт]] быў афіцыйна прызнаны вялікім князем літоўскім. Асабістая унія была адноўленая ў 1447 годзе, калі вялікі князь літоўскі Казімер стаў адначасова й каралём польскім. За сьмерцю [[Казімер Ягелончык|Казімера]] ў [[1492]] годзе асабістая унія зноў касавалася: каралём польскім быў абраны яго сын [[Ян Ольбрахт]], а вялікім князем літоўскім іншы сын — [[Аляксандар Ягелончык|Аляксандар]]. 17 чэрвеня 1501 году Ян Ольбрахт сканаў, што адкрывала шляхі для аднаўленьня асабістай уніі шляхам абраньня каралём польскім Аляксандра<ref name="ЭВКЛ"/>.
Польскія магнаты, якія імкнуліся да інкарпарацыі Вялікага Княства Літоўскага ў склад Польскай Кароны, скарысталіся ваеннымі няўдачамі першага ў вайне з [[
Паводле акту уніі ў будучыні замест асобных манархаў будзе абірацца агульны кароль, абіраны на сумесным сойме прадстаўнікоў Каралеўства Польскага й Вялікага Княства Літоўскага ў Петркаве. Прадугледжвалася таксама ўвядзеньне адзінай сыстэмы грашовага звароту й правядзеньне адзінай вонкавай і ўнутранай палітыкі. Дзяржаўныя пасады й суды захоўваліся асобныя. Такім чынам, спадчынная манархія ператваралася б у выбарную, прычым большасьць выбарнікаў былі б прадстаўнікамі Каралеўства Польскага, дзяржаўная самастойнасьць Вялікага Княства Літоўскага была б фактычна ліквідаваная<ref name="ЭВКЛ"/>.
Акт Мельніцкай уніі быў падпісаны Аляксандрам і 27 прадстаўнікамі Вялікага Княства Літоўскага, але з умовай далейшага пацьверджаньня яго літоўскім соймам. У 1505 годзе сойм, большасьць дэлегатаў якога былі прыхільнікамі незалежнасьці Вялікага Княства Літоўскага, не зацьвердзіў акт уніі, які так і не набыў моц. Супраць уніі выступаў і Аляксандар, якому ліквідацыя спадчыннасьці трону была невыгодная<ref name="ЭВКЛ"/>.
| |||