Вікіпэдыя

Тартуга: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Legobot (гутаркі | унёсак)
52 250 правак
д Bot: Migrating 32 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q208345 (translate me)
д афармленьне
Радок 1:
{{Востраў
| Назва = Тартуга
| Мапа =
| Месца = [[Карыбскае мора]]
| Шырата_паўшар'еШырата_паўшар’е = паўночнае
| Шырата_градусаў = 20
| Шырата_хвілінаў = 2
| Шырата_сэкундаў = 23
| Даўгата_паўшар'еДаўгата_паўшар’е = заходняе
| Даўгата_градусаў = 72
| Даўгата_хвілінаў = 47
| Даўгата_сэкундаў = 24
| Плошча = 180
| Вышыня =
| Краіна = Гаіці
| Вобласьць = Нор-Ўэст▼
| Сьцяг = {{Сьцяг Гаіці}}
| Насельніцтва = 30 000▼
▲| Вобласьць = Нор-Ўэст
| Год = 2004▼
▲| Насельніцтва = 30 000
| Выява = Tortuga Island NASA.jpg ▼
▲| Год = 2004
|Памер =
▲| Выява = Tortuga Island NASA.jpg
| ПамерПодпіс =
| Подпіс =
}}
[[Файл:Haiti map with topography ru.svg|250px250пкс|thumb|rightміні|Мапа [[Гаіці (востраў)|Гаіці]] (востраў у верхняй частцы)]]
'''Тартуга''' (, {{мова-fr|Île de la Tortue}}, {{мова-es|Isla Tortuga}}, — «востраў-чарапаха») — скалісты востраў у [[Карыбскае мора|Карыбскім моры]] да паўночнага ўсходу ад [[Навэтраны праліў|Навэтранага праліву]]. Востраў адлучаны вузкім [[праліў|пралівам]] [[Тарцю (праліў)|Тарцю]] (іншая назва — праліў Тартугі) шырынёю каля васьмі кілямэтраў (чатыры марскія мілі) ад паўночна-заходняга берагу вострава [[Гаіці (востраў)|Гаіці]] (былая Эспаньёла). Плошча вострава 180 км², уваходзіць у [[Паўночна-заходні дэпартамэнт Гаіці]].
 
Назва востраву стварылася ад яго формы — пры поглядзе з Эспаньёлы ён нагадваў гіганцкую [[Марскія чарапахі|марскую чарапаху]]. У [[XVII стагодзьдзе]] востраў Тарцю (тады Тартуга) зьяўляўся буйным цэнтрам [[пірацтва ў Карыбскім моры]].
 
== Гісторыя ==
 
Спачатку Тартуга служыла сховішчам для паляўнічых-[[буканір]]аў з [[Гаіці (востраў)|Эспаньёлы]]. З [[1605 год]]у гішпанскі ўрад пакінуў заходнюю Эспаньёлу, але каляніяльная міліцыя працягвала нападаць на паляўнічых. Гарыстая і непрыступная з поўначы і з адзінаю гаваньню на поўдні Тартуга служыла буканірам надзейным сховішчам. У 20-я гады XVII-га стагодзьдзя паляўнічыя пабудавалі там невялікае мястэчка каля гавані, у якім здавалі жыльлё заезджым гандлярам. Пазьней мястэчка разраслося за кошт імігрантаў з [[Стары Сьвет|Старога Сьвету]]. Паляўнічыя з Тартугі сталі падзарабляць [[пірацтва]]м, а пасьля таго, як у канцы 20-х гадоў у гэтым раёне магутнасьць Гішпаніі была істотна падарвана галяндзкімі флятыліямі, з гавані Тартугі сталі зьдзяйсьняць рэґулярныя рэйды [[флібусьцьер]]ы, першым зь якіх быў, паводле Эксквэмэліну, нехта Пьер Ле Гран. На мяжы 1630 і 1631 гадоў востраў падвергся нападу гішпанцаў з [[Санта-Дамінга]], але гэта не прывяло да жаданага выніку, і пірацкія набегі працягнуліся. З 1631 па 1635 год Тартуга знаходзілася пад патранажам кампаніі Providence.
 
Радок 42 ⟶ 40:
 
<gallery>
выяваФайл:Tortuga17thcentury.jpg|Карціна XVII стагодзьдзя
выяваФайл:Gravure_iledelatortue-388-259.jpg|Гравюра па дрэве<br />Th. Weber 1878г.<br />Выгляд на Тортугу з [[Гаіці (востраў)|Гаіці]]
выяваФайл:FortRoche-381-259.jpg|Плян "Fort de Rocher" 1678г.
</gallery>
 
Радок 55 ⟶ 53:
== Глядзіце таксама ==
* [[Рок Бразылец|Рок па мянушцы Бразылец]]
* [[Сьпіс губернатараўгубэрнатараў Тартугі і Сэн-ДомэнгаДамэнга]]
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
 
* Н.  А.  Ионина,. «Сто вялікіхвеликих замкаўзамков», частка [http://www.bibliotekar.ru/100zamkov/85.htm Тортуга  — гняздогнездо французскіхфранцузских піратаўпиратов]
* [[Губарев, Віктар Кімавіч|В.  К.  Губарев]],. [http://www.privateers.ru/geography/tortuga-citadel.html Тортуга  — цытадэльцитадель флібусцьераўфлибустьеров (1630—1692  гг.)]
* Губарев В. К. Губарев,Пираты Піраты востраваострова Тортуга. -— М.: ВечаВече, 2011. — 384 с.
* Эксквемелин А. О. Пираты Америки. — М.: Мысль, 1968. — 230 с.
* А. О. [[Эксквемелин]], «Піраты Амерыкі»
 
[[Катэгорыя:Астравы Гаіці]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Тартуга»