Быстрыца: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Jarash (гутаркі | унёсак)
дапаўненьне, выява, стыль
Радок 4:
|Статус = вёска
|Назва ў родным склоне = Быстрыцы
|Назва па-расейску = Быстрица
|Трансьлітараваная назва = Bystryca
|Герб =
|Сьцяг =
Радок 15:
|Былая назва = Быстрэцы
|Мясцовая назва =
|Вобласьць = [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенская]]
|Раён = [[Астравецкі раён|Астравецкі]]
|Сельсавет = [[Варнянскі сельсавет|Варнянскі]]
|Гарадзкі савет =
|Старшыня гарвыканкаму =
Радок 49 ⟶ 50:
|Сайт =
}}
'''Бы́стрыца''' — [[вёска]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на рацэ [[Вяльля|Вяльлі]]. Уваходзіць у склад [[Варнянскі сельсавет|Варнянскага сельсавету]] [[Астравецкі раён|Астравецкага раёну]] [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]]. Насельніцтва 251 чал. ([[1991]]). Знаходзіцца за 29 км на поўнач ад [[Астравец|Астраўца]], за 34 км ад чыгуначнай станцыі [[Гудагай]].
 
Быстрыца — даўняе [[мястэчка]] [[Віленскі павет (ВКЛ)|гістарычнай Віленшчыны]]. Да нашага часу тут захаваўся касьцёл Узвышэньня Сьвятога Крыжа, помнік архітэктуры [[барока]].
 
== Гісторыя ==
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
Першы пісьмовы ўспамінўпамін пра Быстрыцу датуецца [[1390]], калі вялікі князь [[Ягайла]] заснаваў тут касьцёл Узвышэньня Сьвятога Крыжа. У канцы [[14 стагодзьдзе|XIV]] — пач.пачатку [[16 стагодзьдзе|XVI]] стст.стагодзьдзяў пры касьцёле дзейнічаў кляштар белых аўгустынаў.
 
У 1-й пал.палове [[16 стагодзьдзе|XVI ст.]] Быстрыца была цэнтрам воласьці ў [[Віленскае ваяводзтва|Віленскім ваяводзтве]] і рэзыдэнцыяй [[ваяводы віленскія|ваяводы]]. У [[1537]] яна атрымала статус [[мястэчка]]. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) мясьцінапаселішча ўвайшлаўвайшло ў склад [[Віленскі павет (ВКЛ)|Віленскага павету]].
 
[[Файл:Bystryca._Быстрыца_(1871).jpg|міні|245пкс|Касьцёл. [[Канстантын Тышкевіч|К. Тышкевіч]], [[19 стагодзьдзе|XIX ст.1871]]]]
Цягам [[17 стагодзьдзе|XVII]]—[[18 стагодзьдзе|XVIII]] стст. Быстрыца — цэнтар староства [[Бжастоўскія|Бжастоўскіх]]. Станам на [[1612]] у мястэчку было 56 двароў.
 
ЦягамУ [[17 стагодзьдзе|XVII]]—[[18 стагодзьдзе|XVIII]] стст.стагодзьдзях Быстрыца — цэнтар староства [[Бжастоўскія|Бжастоўскіх]]. Станам наНа [[1612]] у мястэчку было 56 двароў.
У выніку [[трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1795]]) Быстрыца апынулася ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе зрабілася цэнтрам воласьці [[Віленскі павет (Расейская імпэрыя)|Віленскага павету]]. Станам на [[1886]] у мястэчку існавалі народная вучэльня, прытулак, крама, 2 карчмы.
 
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
У [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну]] Быстрыцу занялі нямецкія войскі. 3 кастрычніка 1920 мястэчка ўваходзіла ў склад [[Сярэдняя Літва|Сярэдняй Літвы]], з [[1922]] — міжваенннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]].
[[Файл:Bystryca. Быстрыца (1900).jpg|значак|245пкс|Касьцёл па [[мураўёўкі|маскоўскай перабудове]]]]
 
У выніку [[трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1795]]) Быстрыца апынулася ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе зрабіласястала цэнтрам воласьці [[Віленскі павет (Расейская імпэрыя)|Віленскага павету]]. Станам на [[1886]] у мястэчку існавалі народная вучэльня, прытулак, крама, 2 карчмы.
У [[1939]] Быстрыца ўвайшла ў [[БССР]], дзе [[12 кастрычніка]] [[1940]] зрабіліся цэнтрам сельсавету Астравецкага раёну. У [[Другая сусьветная вайна|Другую сусьветную вайну]] з чэрвеня [[1941]] да ліпеня [[1944]] мястэчка знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.
 
На [[1886]] у Быстрыцы існавалі народная вучэльня, прытулак, крама, 2 карчмы. У [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну]] мястэчка занялі нямецкія войскі.
== Насельніцтва ==
[[Файл:Bystryca._Быстрыца_(1871).jpg|міні|245пкс|Касьцёл. [[Канстантын Тышкевіч|К. Тышкевіч]], [[19 стагодзьдзе|XIX ст.]]]]
 
=== Найноўшы час ===
* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1880]] — каля 103 чал.<ref>Bystrzyca // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|1}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/510 510].</ref>
[[25 сакавіка]] [[1918]] згодна з [[Трэцяя Ўстаўная грамата|Трэцяй Устаўной граматай]] Быстрыца абвяшчалася часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. [[1 студзеня]] [[1919]] у адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад [[БССР|Беларускай ССР]]<ref name="at">{{Літаратура/150 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі}}</ref>. 3 кастрычніка [[1920]] мястэчка ўваходзіла ў склад [[Сярэдняя Літва|Сярэдняй Літвы]], з [[1922]] — міжваенннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]].
* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1901]] — каля 405 чал.; [[1971]] — 295 чал., 91 двор; [[1991]] — 251 чал., 86 двароў<ref>[[Валеры Шаблюк|Валерый Шаблюк]]. Быстрыца // {{Літаратура/ЭГБ|2к}} С. 143.</ref>
 
У [[1939]] Быстрыца ўвайшла ў [[БССР]], дзе [[12 кастрычніка]] [[1940]] зрабілісястала цэнтрам сельсавету Астравецкага раёну. Статус паселішча панізілі да вёскі. У [[Другая сусьветная вайна|Другую сусьветную вайну]] з чэрвеня [[1941]] да ліпеня [[1944]] мястэчкаБыстрыца знаходзілася пад нямецкай акупацыяй. На [[1971]] тут быў 91 двор, на [[1991]] — 86 двароў.
 
== Насельніцтва ==
=== Дэмаграфія ===
* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1880]] — каля 103 чал.<ref>Bystrzyca // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|1}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/510 510].</ref>
* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1901]] — каля 405 чал.; [[1971]] — 295 чал., 91 двор; [[1991]] — 251 чал., 86 двароў<ref>[[Валеры Шаблюк|ВалерыйШаблюк ШаблюкВ.]]. Быстрыца // {{Літаратура/ЭГБ|2к}} С. 143.</ref>
 
=== Інфраструктура ===
Радок 76 ⟶ 85:
 
== Турыстычная інфармацыя ==
 
=== Выдатныя мясьціны ===
* Касьцёл Узвышэньня Сьвятога Крыжа (1760—1761)
Радок 85 ⟶ 93:
== Літаратура ==
* {{Літаратура/ЭГБ|2}}
* Bystrzyca // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|1}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/510 510].
 
== Вонкавыя спасылкі ==