|
|Дадаткі = [[Файл:Korea north map.png|цэнтар|250пкс|Мапа Паўночнай Карэі]]
}}
'''Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка''' (''Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk'', ''КНДР''), таксама вядомая як '''Паўночная Карэя''') — [[камунізм|камуністычная]] краінадзяржава, разьмешчаная на поўначы [[КарэйскаяКарэйскі паўвыспапаўвостраў|КарэйскайКарэйскага паўвыспыпаўвостраву]], узьнікшая пасьля [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] пры падтрымцы [[СССР|савецкіх]] войскаў. Мяжуе з [[Расея]]й на паўночным усходзе, [[Кітай|Кітаем]] на поўначы, [[Паўднёвая Карэя|Рэспублікай Карэяй]] (Паўднёвай Карэяй) на поўдні і аддзелена ад яе дэмілітарызаванай зонай. З захаду мае выхад да [[Жоўтае мора|Жоўтага мора]], з усходу да [[Японскае мора|Японскага мора]]. [[Сталіца]] — [[Пхеньян]]. Улада належыць [[Працоўная партыя Карэі|Працоўнай партыі Карэі]], ўзначаленайузначаленай [[Кім Чэн Ын]]ам.
== Адміністрацыйны падзел ==
З [[2004]] году ў Паўночнай Карэі існуюць два гарады дзяржаўнага падпарадкаваньня, тры спэцыяльныя рэгіёны і дзевяць правінцыяў.
Гэтыя 14 адміністрацыйных адзінак дзеляцца на спэцыяльныя гарады (''Тукупсі''), гарады (''Сі''), раёны (''Кун''), падраёны (''Гу''), акругі. Яны, уў сваю чаргу дзеляцца на суседзтвы (''Тонг''), вёскі (''Ры''), працоўныя акругі (''Радонгуянду'').
== Эканоміка ==
Эканоміка Паўночнай Карэі, заснаваная дана дактрыне самазабесьпячэньня і цэнтральнага кіраваньня, знаходзіцца ў стане стагнацыі. Урад краіны адмаўляецца ўдзельнічаць у міжнародным гандлі і прадстаўленьня эканамічных паказчыкаў, абмяжоўваючы такім чынам колькасьць інфармацыі на гэту тэму. Дзяржаўныя прадпрыемствы вырабляюць тавары, якія спажываюцца выключна на мясцовым рынку. Цэнтральнае плянаваньне, палітычны тэрор зьяўляюцца прычынамі эканамічнай стагнацыі. Сэрыя экалягічных катастрофаў, [[карупцыя]], зьнікненьне [[камунізм|камуністычнага]] блёку ў [[Эўропа|Эўропе]] пагоршылі і так безнадзейны стан. [[Сельская гаспадарка]] таксама ў гаротным стане, сваю прадукцыю, яна пастаўляе ў асноўным для патрэбаў дзяржаўнай [[войскаармія|арміі]].
Структура эканомікі выглядае наступным чынам: 30,2% — сельская гаспадарка, 33,8 % — [[прамысловасьць]], 36% — паслугі.
З прычыны поўнай самаізаляцыі, недастатковай колькасьці ўгнаеньняў, некалькіх неўраджаяў, вытворчасьць харчовай прадукцыі амаль на мільён тонаў меней патрэбаўза патрэбы краіны.
Паўночная Карэя атрымлівае харчовую дапамогу з боку [[Кітай|Кітаю]] і [[ЗША]] за абяцаньне спыненьня дасьледаваньняў ў вобласьці [[Ядзерная зброя|ядзернай зброі]]. Але гэта дапамога не заўсёды даходзіць да тых, каму яна патрэбная.
Зь ліпеня [[2002]] году быў распачаты рынкавы экспэрымэнт ў Прамысловымпрамысловым рэгіёне Каэсонг, які разьмешчаны амаль на мяжы з Кітаем. Кітай і [[Паўднёвая Карэя]] зьяўляюцца асноўнымі гандлёвымі партнэрамі краіны. За [[2003]] год гандлёвы абарот з Кітаем вырасузрос на 38% і склаў 1,02 млрд [[даляр ЗША|даляраў]], а з поўднем на 12% і склаў 724 млн даляраў з пачатку экспэрымэнту. На працягу году, з 2002 да 2003, колькасьць сотавых абанэнтаў павялічылася з 3000 да 20 000. Але з чэрвеня [[2004]] году сотавыя тэлефоны зноў былісталі забароненыя.
== Дэмаграфія ==
КарэйскаяКарэйскі паўвыспапаўвостраў першапачаткова былабыў заселеназаселены [[тунгускія народы|тунгускімі народамі]], якія прыйшлі сюды з паўночна-заходняй [[Азія|Азіі]]. Некаторыя з гэтых плямёнаў засялілі паўночны [[Кітай]] ([[Манчжурыя|Манчжурыю]]).
Насельніцтва КНДР аднароднае, але ёсьць невялікія нацыянальныя меншасьці: [[кітайцы]] (50 000 чалавек) і [[японцы]] (1800 чалавек).
Пачынаючы з [[1960-я|1960-х]] гадоў краіна прыкладала значныя намаганьні для прыцягненьня іншаземцаў, перш за ўсё тэхнічных спэцыялістаў з краінаў камуністычнага блёку{{няма крыніцы}}. Акрамя таго, з 1960-х да 1980-х гадоў у [[Вышэйшая навучальная ўстанова|ВНУ]] Паўночнай Карэі вучыліся шмат студэнтаў з [[Усходняя Эўропа|Усходняй Эўропы]], [[Самалі]], [[Ангола|Анголы]] і [[Віетнам]]у. Сёньня ў КНДР жывуць іншаземцы з [[Расея|Расеі]], Усходняй Эўропы і Віетнаму (у асноўным у навакольлі [[Пхеньян]]у){{няма крыніцы}}.
Узроставая структура насельніцтва КНДР выглядае наступным чынам:
* 0—14 гадоў — 24%;
* 15—64 гады — 68%;
* 65 і старэй — 8%.
Прырост насельніцтва складае 0,84%. Нараджальнасьць — 15,54 немаўлятаў на 1000 насельніцтва, сьмяротнасьць — 7,13 сьмерцяў на 1000 насельніцтва, эміграцыя адсутнічае. Сьмяротнасьць сярод немаўлятаў — 23,29 чалавек на 1000 немаўлятаў, працягласьць жыцьця — 71,65 году. Узровень нараджальнасьці Фэртыльнасьць — 2,1 немаўлятаў на адну жанчыну.
Традыцыйная рэлігія — [[будызм]] і [[канфуцыянства]], але рэлігійная дзейнасьць у краіне забароненая.
== Глядзіце таксама ==
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:North Korea}}
* [http://www.korea-dpr.com/ Official Webpage of The Democratic People'sPeople’s Republic of Korea (DPRK)]{{ref-en}}
{{Краіны Азіі}}
| 