Лукомаль: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне |
дапаўненьне, стыль |
||
Радок 51:
'''Луко́маль''', '''Лукамля''', '''Луко́мль'''<ref name="daviednik">{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Віцебская вобласьць}} С. 481—482</ref> (таксама ''Луко́мля''<ref name="daviednik" />) — вёска ў [[Беларусь|Беларусі]], на рацэ [[Лукомка]]. Цэнтар [[Лукомальскі сельсавет|сельсавету]] [[Чашніцкі раён|Чашніцкага раёну]] [[Віцебская вобласьць|Віцебскай вобласьці]]. Насельніцтва 554 чал. ([[2010]]). Знаходзіцца за 20 км на поўдзень ад [[Чашнікі|Чашнікаў]], за 5 км на поўнач ад [[Новалукомаль|Новалукомлю]]; на шашы {{Таблічка-by|Р|62}}.
Лукомаль — старажытны [[Крывічы|крывіцкі]] [[Замак|горад]] і даўняе [[места]] [[Аршанскі павет|гістарычнай Аршаншчыны]] (частка [[Віцебскае ваяводзтва|Віцебшчыны]]), колішняя сталіца [[Лукомскае княства|княства]]. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаліся Мікольскі манастыр і францішканскі кляштар.
== Гісторыя ==
=== Раньняе Сярэднявечча ===
Лукомаль узьнік у [[IX стагодзьдзе|IX ст.]] як горад крывічоў, першы пісьмовы
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
У [[14 стагодзьдзе|XIV ст.]] Лукомскае княства далучылася да [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], у валоданьні князёў Лукомскіх. У [[1386]] па доўгай аблозе тутэйшы замак узяў [[Андрэй Альгердавіч]]. У [[1392]] годзе выхадцы з [[Валынь|Валыні]] заснавалі ў месьце Мікалаеўскі манастыр<ref>
За часамі [[Інфлянцкая вайна|Інфлянцкай вайны]] ў [[1563]] [[Маскоўская дзяржава|маскоўскія]] захопнікі на чале з [[Іван Жахлівы|Іванам
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
У выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1793]]) Лукомаль апынуўся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], у Сеньненскім павеце [[Магілёўская губэрня|Магілёўскай губэрні]].
У [[XIX стагодзьдзе|XIX]]—[[XX стагодзьдзе|XX]] стст. мястэчка знаходзілася ў валоданьні [[Храпавіцкія|Храпавіцкіх]], Мілашаў.
[[1 студзеня]] [[1919]] згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі Лукомаль увайшоў у склад [[БССР|Беларускай ССР]], аднак [[16 студзеня]] Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад [[РСФСР]]. У сакавіку [[1924]] Лукомаль вярнулі БССР, дзе ён зрабіўся цэнтрам сельсавету. Станам на [[1940]] тут было 220 двароў.▼
=== Найноўшы час ===
▲[[25 сакавіка]] [[1918]] згодна з [[Трэцяя Ўстаўная грамата|Трэцяй Ўстаўной граматай]] Лукомаль абвяшчаўся часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. [[1 студзеня]] [[1919]] згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі
== Насельніцтва ==
=== Дэмаграфія ===
* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1882]] — 1428 чал., у тым ліку праваслаўных 278 муж. і 279 жан., юдэяў 456 муж. і 415 жан.<ref>Chmara A. Łukoml // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|5}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_V/819 819].</ref>
* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1940]] — 750 чал.; [[1999]] — 525 чал.
* '''[[XXI стагодзьдзе]]''': [[1 студзеня]] [[2005]] — 471 чал.; [[2010]] — 554
=== Інфраструктура ===
Радок 76 ⟶ 83:
=== Выдатныя мясьціны ===
* Гарадзішча (VI—IX стст.)
* Могілкі
=== Страчаная спадчына ===
Радок 86 ⟶ 93:
== Літаратура ==
* [[Вячаслаў Насевіч]]. [http://vn.belinter.net/kraeved/1.html Лукомль і Лукомльская воласьць] // Гістарычна-археалагічны зборнік № 4, 1994. С. 161—186.▼
* {{Літаратура/Памяць/Чашніцкі раён}}▼
* {{Літаратура/ЭВКЛ|2}}
▲* [[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В.]]
▲* {{Літаратура/Памяць/Чашніцкі раён}}
* {{Літаратура/ЭГБ|4}}
*
== Вонкавыя спасылкі ==
| |||