Ысыах: розьніца паміж вэрсіямі

'''Ысыах''' ({{Мова-sah|Ыhыах}}) — сьвята [[лета]] ў [[Якуты|якутаў]]. Уяўляе сабою вяснова-летняе сьвята ў гонар божышчаў ''айыы ''і адраджэньня прыроды, якое суправаджаецца [[Абрад|абрадамабрад]]ам маленьняў, багатым пачастункам і кумысапіцьцём, [[Танец|танцамі]], народнымі гульнямі, коннымі скокамі, спаборніцтвамі моцных і спрытных.

Дасьледчыкі лічаць, што прарадзімай летняга [[Кумыс|кумыснагакумыс]]нага сьвята зьяўляюцца стэпы [[Цэнтральная Азія|Цэнтральнай Азіі]]. Элемэнты якуцкага сьвята маюць падобныя рысы ззь летнімі сьвятамі [[Цюрскія народы|цюркскіх народаў]]: [[Тувінцы|тувінцаў]], [[Алтайцы|алтайцаў]], [[Татары|татар]], [[Башкіры|башкір]] і інш. У [[Якуты|якутаў]] захавалася старажытная традыцыя, характэрная для жывёлаводніцкіх народаў — дзяліць год на дзьве паловы, а сам ысыах зьяўляўся адмысловай мяжой паміж старым і новым, мінулым і будучым.

Першыя пісьмовыя сьведчаньні заходніх дасьледчыкаў можна сустрэць у дзёньнікавых запісах [[Нідэрлянды|галяндзкага]] вандроўніка І. Плёса, што праяжджаў праз [[Сыбір]] у [[Кітай]] напрыканцы [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзя]]. Ён адзначаў, што гэта сьвята спраўляецца ззь вялікай урачыстасьцю: якуты разводзяць [[Вогнішча|вогнішчы]] і падтрымліваюць іх на працягу ўсяго сьвята.

Падчас урачысьтасьцяў, што ўвасабляюць пачатак лета і абуджэньне [[Прырода|прыроды]], тут прынята ўспамінаць продкаў і іх [[Звычай|звычаі]]. [[Этнаграфія|Этнограф]] Кацярына Раманава лічыць, што для якутаў падобнае сьвята неня простае нагода павесяліцца. «У Якуціі вельмі доўгая зіма, — кажа яна. — І адзіная магчымасьць сустрэцца ўсім родам — гэта тут».