== Апісаньне ==
АксыдыАксіды адасабляюцца на [[Солеўтваральныя аксыды|солеўтваральныя]] й [[Нясолеўтваральныя аксыды|нясолеўтваральныя]]. Солеўтваральныя бываюць трох тыпаў: асноўнымі, кіслотнымі ды амфатэрнымі.
Прыкладам нясолеўтваральных аксыдаўаксідаў можа быць: NO ([[аксыды азоту|аксыд азоту]]) — уяўляе сабою газ бяз колеру й паху, які можа ўтварацца пасьля навальніцы. Або CO (аксыдаксід вугляроду) — газ бяз паху.
== Асноўныя аксыдыаксіды ==
Асноўныя аксыдыаксіды — гэта складаныя рэчывы, якія ўтвараюць солі пры хімічнай рэакцыі з кісьлямі альбо кіслотнымі аксыдаміаксідамі. З асновамі ды асноўнымі аксыдаміаксідамі не рэагуюць. Прыкладам асноўных аксыдаўаксідаў можа быць:
K<sub>2</sub>O (аксыдаксід [[Каль|калю]]) або CaO (аксыдаксід [[Вапень|вапню]]). Да асноўных аксыдаўаксідаў адносяць аксыдыаксіды [[мэтал]]аў першай і другой [[Валентнасьць|валентнасьці]].
Хімічныя ўласьцівасьці:
CaO+H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> = CaSO<sub>4</sub>+ H<sub>2</sub>O
3. Пры ўзаемадзеяньні з кіслотнымі аксыдаміаксідамі ўтвараюць [[солі]]:
CaO+CO<sub>2</sub>=CaCO<sub>3</sub> ([[крэйда]])
== Кіслотныя аксыдыаксіды ==
Кіслотныя аксыдыаксіды — складаныя рэчывы, да якіх адносяцца аксыдыаксіды немэталаў і аксыдыаксіды мэталаў з V, VI і VII [[Валентнасьць|валентнасьцю]]. Яны ўтвараюць [[солі]] пры хімічным ўзаемадзеяньні з асновамі альбо асноўнымі аксыдаміаксідамі. З кіслотнымі аксыдаміаксідамі не рэагуюць.
Прыкладам асноўных аксыдаўаксідаў можа быць:
CO<sub>2</sub> (дыяксід [[вуглярод]]у), P<sub>2</sub>O<sub>5</sub> — (пентаксыдпентаксід [[фосфар]]у) утвараецца пры гарэньні [[Белы фосфар|белага фосфару]] й SO<sub>3</sub> — трыяксыдтрыяксід [[Серка|серкі]].
Хімічныя ўласьцівасьці:
CO<sub>2</sub>+NaOH=Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>
- узаемадзеяньне з асноўнымі аксыдаміаксідамі:
CO<sub>2</sub>+MgO=MgCO<sub>3</sub> (карбанат магну)
== Амфатэрныя аксыдыаксіды ==
Амфатэрныя аксыдыаксіды — складаныя рэчывы, да якіх адносяцца аксыдыаксіды [[мэтал]]аў III, IV [[Валентнасьць|валентнасьці]]. Утвараюць солі ў рэакцыях з кісьлямі, кіслотнымі аксыдаміаксідамі, асновамі ды асноўнымі аксыдаміаксідамі. Нягледзячы на тое, што ZnO, Beo, SnO, PbO маюць валентнасьць 2, яны таксама ўваходзяць у сьпіс амфатэрных аксыдаў.
Хімічныя ўласьцівасьці амфатэрных аксыдаўаксідаў даволі ўнікальны, бо яны маюць уласьцівасьці, як [[Аснова (хімія)|асноваў]], так і [[кісьля]]ў.
- рэакцыі з кіслотнымі аксыдаміаксідамі:
ZnO+H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> = ZnCO<sub>3</sub> + H<sub>2</sub>O
|