Вікіпэдыя

Напалеон II: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьмена
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Legobot (гутаркі | унёсак)
52 250 правак
д Bot: Migrating 50 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7723 (translate me)
афармленьне
 
Радок 3:
|Варыянт імя = {{мова-fr|Napoléon II, Napoléon François Joseph Charles Bonaparte}}
|Тытул =
|Жанчына =
|Партрэт = 80 Napoleon II.jpg
|Памер =
|Апісаньне =
|Пасада = 2-гіі [[імпэратар Францыі|імпэратар]] [[Француская імпэрыя|Французаў]]
|Сьцяг = {{Сьцяг Францыі}}
|Герб =
Радок 17 ⟶ 16:
|Папярэднік = [[Напалеон I Банапарт]]
|Наступнік = пасада скасавана;<br />[[Напалеон III Банапарт]]
 
|Пасада2 = [[Кароль рымлянаў]]
|Сьцяг2 =
Радок 26 ⟶ 24:
|Рэгент2 =
|Сукіраўнік2 =
|Папярэднік2 = [[ІосіфЁзэф II (імпэратар Сьвятой Рымскай імпэрыі)|Ёзэф II]]
|Наступнік2 = пасада скасавана
 
|Пасада3 =
|Сьцяг3 =
|Герб4Герб3 =
|Пачатак тэрміну3 =
|Канец тэрміну3 =
Радок 39 ⟶ 36:
|Папярэднік3 =
|Наступнік3 =
 
|Пасада4 =
|Сьцяг4 =
|Герб4 =
|Пачатак тэрміну4 =
|Канец тэрміну4 =
|Каранацыя4 =
|Рэгент4 =
|Сукіраўнік4 =
|Папярэднік4 =
|Наступнік4 =
 
|Пасада5 =
|Сьцяг5 =
|Герб5 =
|Пачатак тэрміну5 =
|Канец тэрміну5 =
|Каранацыя5 =
|Рэгент5 =
|Сукіраўнік5 =
|Папярэднік5 =
|Наступнік5 =
 
|Пасада6 =
|Сьцяг6 =
|Герб6 =
|Пачатак тэрміну6 =
|Канец тэрміну6 =
|Каранацыя6 =
|Рэгент6 =
|Сукіраўнік6 =
|Папярэднік6 =
|Наступнік6 =
 
|Імя пры нараджэньні =
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|20.03.|3|1811}}
|Месца нараджэньня = [[Цюільры]], [[Парыж]] , [[Францыя]]
|Дата сьмерці = {{Памёр|22.07.|7|1832|гадоў=21}}
|Месца сьмерці = [[Палац ШанбрунШэнбрун]], [[Вена]], [[Аўстрыя]]
|Дата пахаваньня =
|Месца пахаваньня =
Радок 95 ⟶ 58:
|Сайт =
}}
'''Напалеон II''' ({{мова-fr|Napoléon II}}), поўнае імя '''Напалеон Франсуа Жазэф Шарль Банапарт, [[кароль рымлянаў]]''' ({{мова-fr|Napoléon François Joseph Charles Bonaparte}}), ён жа '''Франц, герцаг Райхштацкі''', ({{мова-de|Franz Herzog von Reichstadt}}; {{Нарадзіўся|20|3|1811}}, [[Цюільры]], [[Парыж]] — {{Памёр|22|7|1832}}, [[Палац ШанбрунШэнбрун]], [[Вена]]) — сын (адзінае законнае дзіця) [[Напалеон I Банапарт|Напалеона I Банапарта]], імпэратара французаў. Увайшоў у гісторыю пад дынастычным імем, дадзеным яму [[Банапартысты|банапартыстамі]]. Фактычна ніколі не валадарыў (хоць з [[22 чэрвеня]] па [[7 ліпеня]] [[1815 год]]у парыскія заканадаўчыя органы прызнавалі яго імпэратарам). У [[Банапартысты|банапартыскіх]] кругах вядомы як ''«Арляня»''.
 
== Рымскі кароль і намінальны імпэратар ==
Нарадзіўся [[20 сакавіка]] [[1811]] ад другога шлюбу з [[Марыя-Люіза Аўстрыйская|Марыяю Люізаю Аўстрыйскае]] уў [[Парыж]]ы ў [[Цюільры]]. Адразу пасьля нараджэньня доўгачаканы сын быў абвешчаны Напалеонам [[кароль Рымлянаў|каралём Рымскім]] ({{мова-fr|Roi de Rome}}) і спадчыньнікам імпэрыі. Двойчы: першы раз у [[1814]] і другі раз у [[1815 год]]зе, пасьля [[Сто дзён|Ста дзён]], Напалеон зракаўся ад пасады на карысьць сына, але абодва разу саюзьнікі абвяшчалі Банапартаў зрынутымі, а законным манархам Францыі — [[Людовік XVIII|Людовіка XVIII]].▼
 
▲Нарадзіўся [[20 сакавіка]] [[1811]] ад другога шлюбу з [[Марыя-Люіза Аўстрыйская|Марыяю Люізаю Аўстрыйскае]] у [[Парыж]]ы ў [[Цюільры]]. Адразу пасьля нараджэньня доўгачаканы сын быў абвешчаны Напалеонам [[кароль Рымлянаў|каралём Рымскім]] ({{мова-fr|Roi de Rome}}) і спадчыньнікам імпэрыі. Двойчы: першы раз у [[1814]] і другі раз у [[1815 год]]зе, пасьля [[Сто дзён|Ста дзён]], Напалеон зракаўся ад пасады на карысьць сына, але абодва разу саюзьнікі абвяшчалі Банапартаў зрынутымі, а законным манархам Францыі — [[Людовік XVIII|Людовіка XVIII]].
 
Пасьля паразы пры [[Ватэрлёо]] Напалеон зрокся ад пасады на карысьць сына, якога абвясьціў імпэратарам пад імем Напалеона II; але караля Рымскага не было ў Францыі, і адрачэньне, пры тагачасных умовах, не магло мець практычнага значэньня.
 
== «Арляня» ў Аўстрыі ==
[[Файл:Napoleon_2.jpg|thumbміні|leftзьлева|Напалеон II у дзяцінстве.]]
 
Пасьля першага адрачэньня Напалеона I у 1814 годзе Марыя-Люіза пераехала ў Аўстрыю і пасялілася разам з сынам каля Вены, у [[Палац Шанбрун|замку Шанбрун]]. Калі Напалеон I вярнуўся ў 1815 годзе ў Францыю, ён запатрабаваў ад аўстрыйскага ўраду вяртаньня жонкі і сына, але беспасьпяхова. Чатырохгадовы рымскі кароль застаўся з маці ў [[Аўстрыя|Аўстрыі]] і выхоўваўся там [[Матфей Колін|Матфеем Коліным]].
 
Калі Марыя-Люіза, у 1816 годзе, пераехала ў Парму, сын яе застаўся ў Вене ў дзеда [[Франц II|Франца I Аўстрыйскага]]. Дамова, заключонная ў 1817 годзе паміж саюзьнікамі, пазбавіла яго спадчынных правоў на Парму; за гэта аўстрыйскі імпэратар узнагародзіў яго багемскім герцагствам [[Райхштадт]], з тытулам «Свьетласьці».
 
Пры двары дзеда, у [[Вена|Вене]], пра яго бацьку пры ім імкнуліся не згадваць, ён лічыўся «сынам Яе Высокасьці эрцгерцагіні», з дзяцінства яго прызвычаілі да нямецкага імя Франц, а не Напалеон. Нягледзячы на гэта, ён ведаў пра свайго бацьку, быў гарачым яго прыхільнікам і гнёўся аўстрыйскім дваром. З 12-гадовага ўзросту герцаг Райхштацкі лічыўся на вайсковай службе, на якой да 1830 году ён даслужыўся да маёра. Вакол яго імя ўвесь час складаліся легенды; усё добра разумелі, што ў выпадку якіх-небудзь палітычных ускладненьняў адно імя Напалеона II можа паслужыць сьцягам для небясьпечнага руху. Менавіта па гэтым чыньніку сціплая спроба банапартыстаў высунуць яго кандыдатуру на трон [[Бэльгія|Бэльгіі]] была неадкладна перарвана Венаю, Парыжам і Лёнданам. Сам Напалеон II, які ведаў пра сваё паходжаньне, старанна вывучаў вайсковую справу і ўвесь час марыў пра славу і подзьвігах. Але ён быў вельмі хваравітым юнаком; заўчасная сьмерць яго [[22 ліпеня]] [[1832 год]]у ад [[Сухотысухоты|сухотаў]] ва ўзросьце 21 год ўу [[Палац Шанбрун|ШамбрунеШэнбрун]]е, пазбавіла дыпляматыю і аўстрыйскі двор ад шматлікіх цяжкасьцяў. Хадзілі чуткі пра тое, што ён быў атручаны.
 
== Пасьмяротны лёс ==
[[Файл:Nap-receis_50.jpg|thumb|rightміні|Герцаг Райхштацкі.]]
 
Яго стрыечны брат прынц Люі Напалеон, абвясьціўшы ў [[1852 год]]зе сябе імпэратарам, прыняў імя [[Напалеон III Банапарт|Напалеон III]]; такім чынам, ён лічыў постфактум Напалеона II часткаю дынастыі ў [[1821]]—[[1832]] гадах, а сябе — ягоным спадчыньнікам.
 
Радок 135 ⟶ 95:
|isbn = 978-5-8159-0737-9
}}
 
* Charles Mullié, Biographie des célébrités militaires des armées de terre et de mer de 1789 à 1850, 1852 [détail de l’édition]
* 2 tomes (AH et IZ), Fayard, Paris, 1re éd. 1987, nouvelle éd. 1999 (ISBN 2-213-60485-1)
Радок 141 ⟶ 100:
* Edmond Rostand, L'Aiglon
* Jacques Perot dir., La Pourpre et l'exil, l'Aiglon et le prince impérial, RMN, 2004
 
{{Commonscat|Napoleon II of France}}
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
 
[[Катэгорыя:Банапарты]]
[[Катэгорыя:Габсбургі]]
[[Катэгорыя:Прэтэндэнты на трон Францыі]]
[[Катэгорыя:Спадчыньнікі, якія не ўступілі на пасад]]
[[Катэгорыя:Памерлі ад сухотаў]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Напалеон_II»