Вяльля: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
афармленьне |
выпраўленьне спасылак |
||
Радок 3:
|выява = Belarus-Junction of Viliya and Narach Rivers-3.jpg
|подпіс = Рака Вяльля каля сутокаў з Нарачанкай
|даўжыня = 498 [[км]]
|выток = каля в. [[Вялікае Поле (Докшыцкі раён)|Вялікае Поле]]
|вышыня_вытоку =
Радок 12:
|плошча_басэйну = 25,1 тыс. км²
|краіны_басэйну = [[Беларусь]], [[Летува]]
|левыя_прытокі =[[Дзьвінаса]], [[Кабылянка]], [[Ілія]], [[Белавароціца]], [[Вільня (рака)|Вільня]], [[Вуша (прыток Вяльлі)|Вуша]], [[Ашмянка]], [[Газоўка]]
|правыя_прытокі =[[Сэрвач (прыток Вяльлі)|Сэрвач]], [[Нарачанка]], [[Страча]], [[Дудка (рака)|Дудка]]
|мапа = NerisInLithuania.png
|катэгорыя_вікісховішча = Neris
}}
'''Вяльля''', '''Вілія''' ({{мова-lt|Neris}}) — рака ў [[Беларусь|Беларусі]] і [[Летува|Летуве]], правы прыток [[Нёман]]а. Даўжыня 498 км, у тым ліку ў Беларусі — 264 км. Плошча
== Асноўныя прытокі ==
* ''Праваруч'': [[Сэрвач (прыток Вяльлі)|Сэрвач]], [[Нарачанка]], [[Страча]], [[Дудка (рака)|Дудка]], [[
* ''Леваруч'': [[Дзьвінаса]], [[Кабылянка]], [[Ілія]]<ref>Упадае ў паўднёвую затоку [[Вялейскае вадасховішча|Вялейскага вадасховішча]], перад будаваньнем вадасховішча ўпадала беспасярэдне ў раку Вяльля.</ref>, [[Белавароціца]], [[Вільня (рака)|Вільня]], [[Вуша (прыток Вяльлі)|Вуша]], [[Ашмянка]], [[Газоўка]], [[Кужэц]], [[Лонва]], [[Оксна]]
Амаль усе прытокі Вяльлі
== На рацэ ==
* ''[[Горад|Месты]]'': [[Вялейка]], [[Вільня]], [[Коўна]] (у вусьці)
* ''Зоны адпачынку'': Вялейка, Плёсы
* ''Помнікі прыроды'':
* ''Вадасховішчы'': [[Вялейскае вадасховішча|Вялейскае]]
Радок 34:
У гістарычных крыніцах згадваецца пад назвай ''Веля'', або ''Велья'', або ''Велея'', то бок «вялікая». Індаэўрапейскі корань назвы адсылае да значэньня «заходні кірунак» і культу продкаў, а значыць зьвязвае і з культам бога [[Вялес]]а.
Па ўтварэньні Рэчы Паспалітай і павелічэньні ўплыву польскай культуры і мовы назва ракі пачала пісацца па-польску: ''Вілія'' або ''Вілья'', што захавалася ў афіцыйным напісаньні да сёньняшніх дзён. Такім чынам, рака страціла свой першасны сэнс і набыла новы: Вілія — нібыта таму, што віляе
== Агульныя зьвесткі ==
Радок 43:
Рэжым адметны інтэнсіўным веснавым разводзьдзем (каля 45% сярэдняга сьцёку) і нізкім стаяньнем вады ў летнюю межань. Па ўводзе ў эксплюатацыю Вялейскага вадасховішча ўзроўневы й сьцёкавы рэжым плаціны ў межах Беларусі зарэгуляваны. Замярзае ў высокай плыні ў пачатку сьнежня, у сярэдняй і нізкай — у канцы сьнежня — пачатку студзеня, крыгалом у 2-й палове сакавіка ад вусьця да вярхоўя. Сярэдняя тэмпэратура вады ўлетку 18—20 °С, найбольшая ў ліпені (27,9 °С, [[1956]]).
Тэрыторыя басэйну Вяльлі ўтварае гістарычную вобласьць {{Не перакладзена|Павільле||be|Павілле}}<ref>Звяруга, Я. Г. [http://www.mediafire.com/view/?1h7qkg3lk9x1261
== Рэльеф ==
Радок 59:
== Гаспадарчая дзейнасьць ==
На вадазборы праводзіліся мэліярацыйныя працы, у выніку якіх, станам на [[1 студзеня]] [[2006]] году 14% плошчы басэйну мэліяравана. Працягласьць адкрытай асушальнай сеткі складае 7790 км<ref>
== Крыніцы і заўвагі ==
Радок 66:
== Літаратура ==
* {{Літаратура/Блакітная кніга Беларусі}}
* {{Кніга|загаловак=Государственный водный кадастр: Водные ресурсы, их использование и качество вод (за 2004 год) / М-во природных ресурсов и охраны окружающей среды
* {{Кніга|загаловак=Природа Белоруссии: Попул. энцикл. / БелСЭ
* {{Кніга|загаловак=Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* Звяруга, Я. Г. [http://www.mediafire.com/view/?1h7qkg3lk9x1261
* [http://www.rh.by/by/
* [http://www.rh.by/by/
▲* [http://www.rh.by/by/78/50/1935/ Экспедыцыя – не паўтарэнне пройдзенага] // [[Рэгіянальная газета]]
{{Прытокі Нёмана}}
[[Катэгорыя:
[[Катэгорыя:Рэкі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Рэкі Летувы]]
|