Тэрытарыяльная спрэчка паміж Украінай і Румыніяй: розьніца паміж вэрсіямі

[[Файл:ICJ_Romania_vs._Ukraine.svg|значак|417x417пкс|Марскія граніцы ў Чорным моры паводле патрабаванmняў Румыніі (чырвоная лінія) і патрабаванmняў Украіны (сіняя лінія). Фіялетавая лінія  — мяжа паводле рашэнmня суда ААН у Гаазе.]]

'''Тэрытарыяльная спрэчка паміж [[Украіна|Украінай]]й і [[Румынія|Румыніяй]]й''' — судовы працэс, які разглядаўся ў [[Міжнародны Суд ААН|Міжнародным судзе ААН]] з 2004 па 2009 год. 16 верасьня 2004 года Румынія ўнесла іск супраць Украіны, які тычыўся дэлімітацыі марскіх граніц выключнай эканамічнай зоны і кантынентальнага шэльфу ў [[Чорнае мора|Чорным моры]]. 3 лютага 2009 года суд абвясьціў пастанову, якая ўсталявала марскія граніцы паміж дзяржавамі і вызначыла выключныя эканамічныя зоны Румыніі і Украіны. Пры гэтым абодва бакі выказалі задавальненьне разьвязаньнем праблемы і заявілі пра перамогу ў спрэчцы<ref name="bbc">[http://news.bbc.co.uk/hi/russian/international/newsid_7867000/7867537.stm Суд ААН вырашыла спрэчка вакол вострава Змяіны], [[BBC]] 2012-03-25</ref>.

У [[2002]] годзе [[:be:Кабінет_Міністраў_Украіны|Кабінэт Міністраў Украіны]] зацьвердзіў праграму гаспадарчай дзейнасьці на востраве [[Зьмяіны (востраў)|Зьмяіны]] да 2006 году. У межах праграмы востраў быў перададзены [[Кілійскі раён|Кілійскаму раёну]] [[Адэская вобласьць|Адэскай вобласьці]], а таксама часткова дэмілітарызаваны. На ім прайшлі мерапрыемствы па добраўпарадкаваньні. На Зьмяіным пачалі працаваць пошта, філіял банку «РайфайзенБанкАваль», рэтрансьлятар мабільнай сувязі. Пачынаючы з [[2003]] года на востраве ўвесь час працуюць навукоўцы [[:be:Адэскі_нацыянальны_ўніверсітэт_імя_ІАдэскі нацыянальны ўнівэрсытэт імя І._І І._Мечнікава Мечнікава|Адэскага нацыянальнага ўнівэрсытэту імя І.]] І. Мечнікава]].

Напачатку 2007 года жылы комплекс, што знаходзіўся на востраве, атрымаў афіцыйны статус пасёлка (пасёлак [[Белае (пасёлак)|Белае]], {{Шаблён:Мова-uk|Біле}}Біле) у складзе [[Кілійскі раён|Кілійскага раёна]]<ref>[http://lenta.ru/news/2007/02/08/island/ Украіна ператварыла скалу ў Чорным моры ў населены пункт] Лента. Ру 2011-08-27</ref> Гэты крок выклікаў пратэст у румынскага боку.<ref>[http://www.lenta.ru/news/2007/02/12/island/ Румынія просіць Украіну штучна не засяляць востраў Зьмяіны] Лента. Ру 2011-08-27</ref>.

2 верасьня [[2008]] года Міжнародны суд ААН у Гаазе пачаў працэс па сутнасьці. Пасяджэньне судау скончылася 19 верасьня, 3 лютага [[2009]] году Міжнародны суд вынес пастанову па справе аб [[:be:Дэлімітацыя|дэлімітацыі граніц]]. Суд не пагадзіўся з патрабаваньнямі ніводнага з бакоў і самастойна вызначыў граніцу выключных эканамічных зонаў Ўкраіны і Румыніі. Новая лінія ўлічвае невялікую тэрыторыю вакол вострава Зьмяіны памерам 12 марскіх міль, а затым праходзіць паміж берагам Румыніі працягласьцю 248 кіламэтраў і ўкраінскім узьбярэжжам даўжынёй 705 кіламэтраў. Суд прызнаў Зьмяіны востравам, але адзначыў, што ён не павінен улічвацца на карысьць Украіны пры вызначэньні яе выключнай эканамічнай зоны і падзеле кантынэнтальнага шэльфу<ref name="рашэнне">[http://www.icj-cij.org/docket/files/132/14985.pdf Пастанова Міжнароднага суду ААН па справе Румынія супраць Украіны]</ref>.

Як заявіла Прэзыдэнт суду Разалін Хігінс, «улік вострава Зьмяіны азначаў бы юрыдычны перагляд геаграфіі»<ref>[http://www.izvestiya.ru/news/news197202 Румынія выйграла тэрытарыяльную спрэчку ва Украіны] «Весткі»}}</ref>.

Паводле слоў румынскіх прадстаўнікоў, яны ў сваіх тэрытарыяльных прэтэнзіях засталіся «на 80 % здаволеныя». Абодва бакі выказалі згоду з пастановай і заявілі пра завяршэньне спрэчкі на сваю карысьць<ref name="bbc"/><ref name="Канец">[http://top.rbc.ru/society/03/02/2009/278146.shtml Украіна адсудзіла востраў, дзе пахаваны Ахілес]{{ref-ru}}</ref><ref>[http://podrobnosti.ua/podrobnosti/2009/02/03/580269.html Змяіны — больш не частка берагавой лініі Украіны]</ref>. Раней МЗС Украіны заявіў, што ўкраінскі бок выканае любое рашэньне па Зьмяіным, якое прыме Міжнародны суд.