Віетнам: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне
абнаўленьне зьвестак
Радок 12:
|ТыпУраду = Камуністычная аднапартыйная<br/> дзяржава
|ПасадыКіраўнікоў = [[Прэзыдэнт]]<br/>[[Прэм’ер-міністар]]
|ІмёныКіраўнікоў = [[ЧыёнгTran ТанDai Шанг]]Quang<br/>[[Нгуен Тан Зунг]]
|Плошча = 331 210
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 65-е
|АдсотакВады = 1,3%
|Насельніцтва = 89 693 000{{лік|91611000}}<ref>[http://www.imfbritannica.orgcom/externalEBchecked/pubstopic/ft628349/weo/2013/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=73&pr.y=7&sy=2013&ey=2013&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=582&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=Vietnam World Economic Outlook: VietnamВіетнам]. Internationalна MonetaryEncyclopædia Fund.Britannica</ref>
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 20132015
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 1314
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 272276,6
|ГодАцэнкіСУП = 2008
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 44-е
Радок 38:
|Дадаткі =
}}
'''Віетна́м''', '''Віет Нам''' ({{мова-vi|Việt Nam|скарочана}}, вымаўл. {{IPA|[viət˨ næm˧]}}, афіцыйна — '''Сацыялісты́чная Рэспу́бліка Віетна́м''', {{мова-vi|Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam|скарочана}}) — краіна ў паўночна-ўсходняй [[Азія|Азіі]], якая месьціца ва ўсходняй частцы паўвостраву [[Індакітай]], цалкам ахjпліваючы ўсходняе узьбярэжже паўвострава. Насельніцтва краіны паводле ацэнак на [[20132015]] год складае 9091 млн жыхароў, што ставіць Віетнам на 13(14-ы радок у сьвеце паводле колькасьці насельніцтва). Назва Віетнам перакладаецца як «Паўднёвы Віет», якая афіцыйна ўпершыню была ужыта ў [[1802]] годзе імпэратарам [[Гія Лонг|Гія Лонгам]] і адноўлена ў [[1945]] годзе падчас заснаваньня незалежнай краіны пад кіраўніцтвам [[Ха Шы Мін|Ха Шы Міна]]. Віетнам мяжуе з [[Кітай|Кітаем]] на поўначы, [[Лаос]]ам на паўночным захадзе, [[Камбоджа]]й на паўднёвым захадзе і выходзіць да [[Паўднёва-Кітайскае мора|Паўднёва-Кітайскага мора]] на ўсходзе<ref>[http://m.english.vietnamnet.vn/fms/government/54432/china-continues-its-plot-in-the-east-sea.html China continues its plot in the East Sea]. VietNamNet News.</ref>. Сталіцай краіны зьяўляецца горад [[Ханой]], пры гэтым найбольшым паводле колькасьці насельніцтва зьяўляецца [[Хашымін]].
 
== Гісторыя ==
[[Файл:Indochine française (1913).jpg|міні|180пкс|зьлева|[[Францускі Індакітай]] у [[1913]] годзе]]
Гісторыя віетнамскай дзяржаўнасьці налічвае 2,5 тыс. гадоў, на працягу якіх захоўвалася адзіная культура з цэнтрам у дэльце ракі [[Хонгха|Чырвонай]]. НайстаражытнайСамай старажытнай віетнамскай дзяржавай лічыцца [[Ванланг]], якая існавала ў сярэдзіне [[1 тысячагодзьде да н. э.|1 тысячагодзьдзя да н. э.]] Аўлак і [[Намвіет]], якія зьмянілі яе ў [[2 стагодзьдзе да н. э.|II стагодзьдзі да н. э.]] былі захопленыя Кітаем. Пэрыяд «паўночнай залежнасьці», які доўжыўся прыкладна тысячу гадоў, скончыўся толькі ў [[10 стагодзьдзе|X стагодзьдзі]] з абвяшчэньнем незалежнай дзяржавы [[Дайкавіет]], пасьпяхова адбіўшай спробы кітайцаў аднавіць сваё панаваньне. Кітайскае панаваньне спрычынілася да істотнага культурнага ўплыву кітайскае культуры ў краіне (перайманеперайманьне герагліфічнае пісьмовасьці, кітаізмаў, некаторых традыцыяў).
 
Стаўшы адной з наймацнейшых дзяржаваў [[Паўднёва-Ўсходняя Азія|Паўднёва-Ўсходняй Азіі]], Дайвіет у [[13 стагодзьдзе|XIII стагодзьдзі]] адбіў тры ўварваньні [[Мангольская імпэрыя|манголаў]]. У [[15 стагодзьдзе|XV стагодзьдзі]] пасьля працяглай барацьбы краіна падпарадкавала дзяржаву [[Чампа]], якая знаходзілася ў цэнтральнай частцы сучаснага Віетнаму, у XI, XV і [[18 стагодзьдзе|XVIII стагодзьдзях]] Дайвіет пасьпяхова абараняў сваю незалежнасьць у войнах супраць кітайцаў.
Радок 84:
== Дэмаграфія ==
[[Файл:BaiDinh GacChuong.JPG|міні|200пкс|Будыйскі храм у Віетнаме]]
Паводле ацэнак на 20132015 год насельніцтва краіны складае амальбольш 90за 91 млн чалавек, пры гэтым краіна мае станоўчы натуральны прырост. У местах пражываюць 2331,3 млн9 % чалавек, то бок амаль 30 %. Пераважная нацыянальнасьць — кінь, то бок уласна [[віетнамцы]]. Акрамя таго ў Віетнаме пражываюць таксама прадстаўнікі 54 народнасьцяў і некалькіх этнічных групаў, як то таі, тгай, [[кітайцы]], [[кгмэры|кгмэры]], мыонгі, чамы і іншыя. Сярэдняя працягласьць жыцьця складае 71 год.
 
Афіцыйная мова — [[віетнамская мова|віетнамская]], зь іншых буйных моваў рэгіёну роднасная [[кгмэрская мова|кгмэрскай]]. Распаўсюджаная ў асноўным у прыбярэжнай паласе краіны й буйных гарадох, у сельскай мясцовасьці поўдня й поўначы часта пераважаюць мовы дробных этнасаў, часам няроднасныя віетнамскай. Мова большасьці насельніцтва краіны — віетнамская, адзіная буйная літаратурная мова рэгіёну, што мае пісьмовасьць на лацінскай аснове.
Радок 101:
{{Commons}}
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/country_profiles/1243338.stm Віетнам] на сайце BBC News
* [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/628349/Vietnam Віетнам] на Encyclopædia Britannica
* [http://www.belta.by/by/print?id=531290 Сумесная дэкларацыя прэзідэнтаў Беларусі і Віетнаму] // [[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]. [[14 траўня]] [[2010]]