Вікіпэдыя

Сарк: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д Removing Link GA template (handled by wikidata)
д артаграфія
Радок 1:
{{Краіна
| Назва = Сарк
| НазваЎРоднымСклоне = Сарку
| НазваНаДзяржаўнайМове = Sèr <br /> Sercq<br /> Sark
| Сьцяг = Flag of Sark.svg
| Герб = Escudo_de_Sark.svg
| НацыянальныДэвіз =
| ДзяржаўныГімн =
| Месцазнаходжаньне = guernsey_sm02.png
| ПодпісПадВыявайМесцазнаходжаньня =
| АфіцыйнаяМова = [[ангельская мова|ангельская]], [[Француская мова|француская]], [[саркскісарскі дыялект|саркскаясарская]]
| Сталіца = Рэзыдэнцыя сэньёра. Сарк ня мае сталіцы.
| НайбуйнейшыГорад =
| ТыпУраду = [[Канстуцыйная манархія]]
| ПасадыКіраўнікоў = Каралева<br />Сэньёр СаркаСарку
| ІмёныКіраўнікоў = [[Лізавета II]]<br />[[Джон Майкл Бамонт]]
| Плошча = 5,45
| МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы =
| АдсотакВады =
| ГодАцэнкіНасельніцтва = 2002
| МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва =
| Насельніцтва = 600 чал.
| ШчыльнасьцьНасельніцтва = 110 чал
| ЭтнічныСклад =
| КанфэсійныСклад =
| Пісьменнасьць =
| ГодАцэнкіСУП =
| МесцаЎСьвецеПаводлеСУП =
| СУП =
| СУПНаДушуНасельніцтва =
| Валюта = [[Фунт стэрлінгаў]], [[Фунт Гернсі]] (GBP)<ref>На высьпе Сарк выкарыстоўваюць фунт Гернсі.</ref>
| КодВалюты =
| ЧасавыПас = +1
| ЧасРозьніцаUTC =
| ЧасавыПасУлетку =
| ЧасРозьніцаUTCУлетку =
| НезалежнасьцьПадзеі =
| НезалежнасьцьДаты = Частка [[Каронныя землі|кароннай зямлі]] [[Гернсі]] [[Файл:Flag of Guernsey.svg|20пкс]], {{Сьцяг|Вялікабрытанія|20пкс}} Указуказ [[Лізавета I|Лізаветы I]] аб наданьні Хэліеру дэ Картэрэту права ўладаньня выспай Сарк [[1565]] г.
| АўтамабільныЗнак =
| ДамэнВерхнягаЎзроўню = gg
| ТэлефонныКод = 44
| Дадаткі =
|Катэгорыя = Нармандзкія астравы
}}
 
[[Файл:Sark-aerial.jpg|міні|400пкс|Выспа Сарк]]
 
'''Сарк''' ({{мова-fr|Sercq}}) — [[востраў]] у [[Атлянтычны акіян|Атлянтычным акіяне]] ў складзе [[Нармандзкія выспы|Нармандзкіх выспаў]], самая малая з чатырох найбуйнейшых выспаў [[архіпэляг]]у. Плошча — 5 км². Насельніцтва — каля 600 чалавек ([[2002]]). Сарк называюць апошнім аплотам [[фэадалізм]]у, таму што тут усё яшчэ захаваўся [[фэод]]. [[Васал]]ы і па сёньняшні дзень маюць значна большы палітычны ўплыў, чым астатнія жыхары.
 
Асаблівасьці [[фаўна|фаўны]] абумоўлены геаграфічным месцазнаходжаньнем выспы. На Сарку няма [[рэптылія|рэптылій]]ў і буйных [[сысуны|сысуноў]]; адзінымі прадстаўнікамі апошніх зьяўляюцца [[трус]]ы і [[пацук]]і. [[Вожык]] быў завезены на выспу толькі ў [[1986]] годзе. На высьпе распаўсюджана [[малая белазубка]] (''Crocidura suaveolens'') — від, які не сустракаецца ў суседняй [[Нармандыя|Нармандыі]] і на высьпе [[Гернсі]].
 
Важная роля ў [[эканоміка|эканоміцы]] выспы належыць [[турызм]]у, асабліва ў летні пэрыяд.
Радок 55 ⟶ 54:
== Геаграфія ==
[[Файл:Coast of Sark.JPG|300пкс|міні|Узьбярэжжа Сарку]]
Выспа Сарк складаецца ззь дзьвюх высокіх скалістых выспаў, Вялікага і Малога Сарку, злучаных паміж сабой вузкай пяшчанай паласой. Рыфы Вялікай і Малой выспаў зьвязаны між сабой вузкім [[мост]]ам Ля Купэ (''La Coupée''), абсталявага пачынаючы з [[1900]] года мэталічна-бэтоннай агароджай паабапал; у [[1945]] годзе мост узмацнілі і адрамантавалі нямецкія ваеннапалонныя.
 
== Гісторыя ==
 
Пасьлядоўных і дасканалых зьвестак аб гістарычным мінулым выспы да [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзя]] не захавалася. Шматлікія магільнікі зь вялікіх каменных камлыг сьведчаць аб засяленьні Сарка чалавекам яшчэ ў пэрыяд [[нэаліт]]у.<ref name=Sebire> Heather Sebire, ''The Archaeology & Early History of the Channel Islands'' (Tempus 2005, ISBN 0752434497)</ref> Верагодна, што прынамсі на працягу двух стагодзьдзяў выспа была заселены [[Старажытны Рым|рымлянамі]].
 
Радок 65 ⟶ 63:
У [[1274]] годзе насельніцтва Сарка дасягала 400 чалавек; да канца [[14 стагодзьдзе|14 стагодзьдзя]] выспа прыносіла значны прыбытак у скарбніцу ангельскага караля. У 16 стагодзьдзі [[чорная сьмерць]] апусташыла выспу; у часы марскіх баталій бязьлюдны Сарк выкарыстоўваўся марскімі дзяржавамі ў ваенных мэтах, у мірныя часы на Сарку жылі [[пірат]]ы і іншыя злачынцы. У [[1549]] годзе ваенна-марскімі сіламі [[Францыя|Францыі]] на Сарку былі пабудаваны [[фартыфікацыя|фартыфікацыйныя]] ўзмацненьні.
 
У час [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] Сарк, як і іншыя Нармандзкія выспы, быў акупаваны [[вэрмахт]]ам. У адрозненьніадрозьненьне ад насельніцтва іншых выспаў, жыхары СаркаСарку адмовіліся ад эвакуацыі ў [[Ангельшчына|Ангельшчыну]] і не пакінулі выспу перад прыходам захопнікаў. [[Сібіль Хэсавэй]], саркскаясарская дама (''Dame de Sercq''), якая ў той час заняла [[сэньёр]]скую пасаду, абыходзілася з насельніцтвам прыязна, але аўтарытарна («''Яе слова было законам. Нават для нас…''», заўважаў адзін нямецкі салдат). За выключэньнем гернскага судзьдзі Лэйна, Сібіль Хэсавэй была адзінай палітычна значнай фігурай, якая адмаўлялася падпісваць загады нямецкага кіраўніцтва, калі апошнія не адпавядалі яе поглядам. У [[1942]] годзе Сарк, як і выспа Гернсі ў [[1940]] годзе, стаў арэнай безвыніковай ваеннай апэрацыі брытанскай арміі. У тым жа годзе 9 жыхароў выспы дэпартавалі ў [[Нямеччына|Нямеччыну]], тых, у каго не было «пастаяннага месца жыхарства» на Сарку, а таксама «мужчын нясаркскаганясарскага паходжаньня ([[ангельцы|ангельцаў]]) ва ўзросце паміж 16 і 70 гадамі» разам ззь семьямісем’ямі. Сярод апошніх быў і муж Сібіль Хэсавэй.
 
== Палітычная сыстэма ==
Радок 71 ⟶ 69:
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Sark}}
* [http://www.gov.sark.gg/ Афіцыйны сайт Сарку]
 
{{Ізаляваны артыкул|сіраціна0}}
 
[[Катэгорыя:Нармандзкія астравы]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Сарк»