Магілёўская школа дойлідзтва: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д (GR) File renamed: File:Mahiloŭ, Škłoŭskaja. Магілёў, Шклоўская (1890).jpg → File:Mahiloŭ, Škłoŭskaja. Магілёў, Шклоўская (1901).jpg name unification by uploader |
дапаўненьне |
||
Радок 4:
[[Файл:Пакроўская царква ў Магілёве (А. Вантух, А. Ларры).jpg|значак|Пакроўская царква (рэканструкцыя), Магілёў]]
== Фармаваньне ==
[[Файл:Траецкая царква. Орша.jpg|значак|Траецкая царква, [[Ворша]]]]
Зьяўленьню самастойнай школы ў Магілёве паспрыялі высокі ўзровень эканамічнага разьвіцьця места, пэўная палітычная незалежнасьць, наяўнасьць значнай колькасьці дойлідаў, маляроў, сьніцараў і іншых майстроў (апрача архітэктурнай, сфармаваліся таксама самабытныя [[Магілёўская школа малярства|малярская]] і [[Магілёўская школа гравюры|гравёрная школы]]). Магілёўская школа дойлідзтва ўзьнікла ў выніку сынтэзу ўсходніх і заходніх плыняў, іх спалучэньня зь мясцовымі мастацкімі традыцыямі.
Радок 10:
Сьпярша пад уплывам стылю [[рэнэсанс]] у [[XVII стагодзьдзе|XVII ст.]] выпрацаваліся найважнейшыя прыёмы стварэньня кампазыцыі і дэкараваньня. У [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]] стыль [[барока]] узбагаціў сродкі выразнасьці, яшчэ больш павысіў ролю дэкору ў аздабленьні фасадаў і інтэр'ераў будынкаў. У 2-й палове [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]] школа заняпала.
У [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]] магілёўскія майстры прынесьлі арыгінальны стыль зь земляў Вялікага Княства Літоўскага на Кіеўшчыну і левабярэжную Ўкраіну, дзе ён стаў асновай мазепінскага барока. У Расейскай імпэрыі архітэктар [[Барталямэа Растрэлі]] выкарыстаў матывы магілёўскага дэкору пры будваньні Прачысьценскай саборнай царквы ў [[Смаленск|Смаленску]].
Найбольш адметныя помнікі магілёўскага барока — мураваныя цэрквы. Яны звычайна будаваліся крыжова-цэнтрычнымі, з [[купал]]ам над [[сяродкрыжжа]]м ([[Царква Покрыва Прасьвятой Багародзіцы (Магілёў)|Пакроўская]] і [[Царква Прачыстай Багародзіцы (Магілёў)|Прачысьценская]] цэрквы). Характэрная рыса сакральных збудаваньняў — сынтэз структуры старажытных рускіх 3-[[апсыда|апсыдных]] [[крыжова-купальны храм|крыжова-купальных храмаў]] і заходне-эўрапейскіх 3-нэфных [[базыліка|базылік]]. Найбольш выразна традыцыі школы ўвасобіліся ў [[Царква Яўленьня Гасподняга (Магілёў)|Богаяўленскай]], [[Царква Сьвятога Мікалая (Магілёў)|Мікольскай]] і [[Царква Сьвятога Спаса (Магілёў)|Спаскай]] цэрквах, у якіх крыжова-цэнтрычная кампазыцыя спалучалася з асымэтрычнай базылікальнай, а 2-вежавы галоўны фасад аздабляўся паярусна разьмешчанымі нішамі рознай формы. Асноўная мастацкая роля ў інтэр'еры надавалася разным [[іканастас]]ам, [[алтар]]ам, [[ківот]]ам і іншым элемэнтам у традыцыях [[беларуская рэзь|беларускай рэзі]]<ref>Якімовіч Ю. Магілёўская школа дойлідства // {{Літаратура/Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік|к}} С. 284.</ref><ref>Якімовіч Ю. Магілёўская школа дойлідства // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 249.</ref>.▼
== Асаблівасьці ==
Многія помнікі Магілёўскага барока страцілі аўтэнтычнае аблічча ў выніку перабудоваў [[XIX стагодзьдзе|XIX ст.]], што праводзіліся ўладамі Расейскай імпэрыі. Аднак большасьць зь іх зьнішчаная за савецкім часам. Адзіны захаваны помнік — царква Сьвятога Мікалая ў Магілёве.▼
▲Найбольш адметныя помнікі магілёўскага барока — мураваныя цэрквы. Яны звычайна будаваліся крыжова-цэнтрычнымі, з [[купал]]ам над [[сяродкрыжжа]]м ([[Царква Покрыва
Асноўная мастацкая роля ў інтэр'еры надавалася разным [[іканастас]]ам, [[алтар]]ам, [[ківот]]ам і іншым элемэнтам у традыцыях [[беларуская рэзь|беларускай рэзі]]<ref>Якімовіч Ю. Магілёўская школа дойлідства // {{Літаратура/Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік|к}} С. 284.</ref><ref>Якімовіч Ю. Магілёўская школа дойлідства // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 249.</ref>.
▲Многія помнікі Магілёўскага барока страцілі аўтэнтычнае аблічча ў выніку перабудоваў [[XIX стагодзьдзе|XIX ст.]], што [[Сьпіс помнікаў архітэктуры Вялікага Княства Літоўскага, зруйнаваных уладамі Расейскай імпэрыі|праводзіліся ўладамі Расейскай імпэрыі]]. Аднак большасьць зь іх [[Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных уладамі СССР|зьнішчаная за савецкім часам]]. Адзіны захаваны помнік — царква Сьвятога Мікалая ў Магілёве.
У наш час [[Беларускае добраахвотнае таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры]] распрацавала навукова абгрунтаваны праект аднаўленьня Пакроўскай царквы ў яе аўтэнтычным архітэктурным абліччы<ref>[http://www.svaboda.org/content/ci-adrodziac-pravaslaunyja-mahiliouskaje-baroka/27510583.html Ці адродзяць праваслаўныя магілёўскае барока?], [[Радыё Свабода]]</ref>. Таксама існуе праект аднаўленьня царквы ў выглядзе па перабудове [[1863]]—[[1866]] гадоў, вынікам якой стала зьнішчэньне арыгінальных рысаў магілёўскага барока<ref>[http://www.belaruspartisan.org/blogs/astapovicz/17898/ Ці адродзіцца традыцыя магілёўскага барока?], [[Белорусский партизан]]</ref>.
== Галерэя ==
Радок 21 ⟶ 27:
Mahiloŭ, Pakroŭskaja. Магілёў, Пакроўская.jpg|Пакроўская царква, Магілёў
Mahiloŭ, Pračyścienskaja. Магілёў, Прачысьценская.jpg|Прачысьценская царква, Магілёў
Vorša, Kuciejna. Ворша, Куцейна (XIX)..jpg|Прачысьценскі манастыр, [[Ворша]]
Vorša, Kuciejna. Ворша, Куцейна (D. Strukov, XIX) .jpg|Траецкая царква, Ворша
Škłoŭ, Zamkavaja. Шклоў, Замкавая (1940)..jpg|Уваскрасенская царква, [[Шклоў]]
Максаківський монастир.jpg|Максакаўскі манастыр каля [[Мена|Мены]]
</gallery></center>
| |||
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}