Аляска (штат): розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне |
афармленьне, артаграфія |
||
Радок 31:
|Паводле заснаваньня = 49
|Дата заснаваньня = [[3 студзеня]] [[1959]]
|Губэрнатар = Біл Ўокер
|Сэнатары =
|Часавы пас = Аляскінскі: [[Унівэрсальны каардынаваны час|UTC]]-9/[[Летні час|-8]]<br />Алеуцкі: [[Унівэрсальны каардынаваны час|UTC]]-10/[[Летні час|-9]]<br /> (заходняй даўгаты 169° 30')
|Скарачэньні =
|Бачына =
}} '''Аля́ска''' ({{мова-en|Alaska}}) — найвялікшы паводле тэрыторыі [[Штат ЗША|штат]] [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]], на паўночна-заходняй ускраіне [[Паўночная Амэрыка|Паўночнай Амэрыкі]]. Улучае [[Алеуцкія абтокі]].
Радок 41 ⟶ 42:
Штат разьмешчаны на крайнім паўночным захадзе кантынэнту, аддзелены ад [[Чукоцкі паўвостраў|Чукоцкага паўвострава]] ([[Расея]]) [[Бэрынгаў праліў|Бэрынгавым пралівам]], на ўсходзе мяжуе з [[Канада]]й. Складаецца з мацерыковай часткі і вялікай колькасьці абтокаў: [[Аляксандра архіпэляг|архіпэляг Аляксандра]], [[Алеуцкія абтокі]], [[Абтокі Прыбылава]], [[Кадзяк (абток)|абток Кадзяк]], [[Сьвятога Ляўрына (абток)|абток Сьвятога Ляўрына]]. Абмываецца [[Паўночны Ледавіты акіян|Паўночным Ледавітым]] і [[Ціхі акіян|Ціхім акіянамі]]. На Ціхаакіянскім узьбярэжжы — [[Аляскінскі хрыбэт]]; унутраная частка — [[плято]] вышынёй ад 1200 м на ўсходзе да 600 м на захадзе; пераходзіць у нізіну. На поўначы — [[Брукс (хрыбэт)|хрыбэт Брукс]], за якім разьмешчаная Арктычная нізіна.
У [[1912]] годзе ў выніку вывяржэньня вулькана паўстала [[Даліна дзесяці тысячаў дымоў]]. Паўночную частку штату пакрывае [[тундра]]. У паўднёвай разьмешчаныя лясы. У склад штату ўваходзіць [[Абтокі Дыяміда|абток Малы Дыямід]] у Берынгавай пратоцы, разьмешчаны на адлегласьці 4 км ад [[Абтокі Дыяміда|абтокі Вялікі Дыямід]] (
На Ціхаакіянскім узьбярэжжы [[умераны клімат|клімат умераны]], марскі, адносна мяккі; у астатніх раёнах — [[арктычны клімат|арктычны]] і [[субарктычны кантынэнтальны клімат|субарктычны кантынэнтальны]], з суровымі зімамі.
Радок 53 ⟶ 54:
* [[Анкорыдж]]
'''Гарады з насельніцтвам 10
* [[Фэрбэнкс]]
* [[Джуна]] (сталіца штату)
Радок 69 ⟶ 70:
== Адміністрацыйны падзел ==
[[Файл: Alaska administrative units - ru.svg |міні|500пкс|[[Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел]] Аляскі]]
У
== Гісторыя ==
Радок 85 ⟶ 86:
На поўначы здабыча нафты-сырцу (у раёне затокі [[Прудо]] і паўвыспы [[Кінай]]; нафтаправод [[Аліеска]] даўжынёй 1250 км да порта [[Валдзез]]), прыроднага газу, вуглю, медзі, жалеза, золата, [[цынк]]у; рыбалоўства; гадоўля паўночных аленяў; лесанарыхтоўка і паляўніцтва; авіятранспарт; вайсковыя авіябазы. Турызм.
Здабыча нафты пачала граць вялізную ролю з 1970-х
== Насельніцтва ==
Радок 93 ⟶ 94:
* 1990 год — 550 000 жыхароў;
* 2004 год — 648 818 жыхароў;
* 2005 год — 663 661
У [[2005]] годзе насельніцтва Аляскі павялічылася ў параўнаньні з папярэднім годам на 5906 чалавек, або 0,9%. У параўнаньні з 2000 годам насельніцтва павялічылася на 36 730 чалавек (5,9%). Гэтая лічба ўлучае натуральны прырост насельніцтва на 36 590 чалавек (53 132 нараджэньні мінус 16 542 сьмерці) з моманту апошняга перапісу, а таксама павелічэньне дзякуючы міграцыі на 1181 чалавекі. Іміграцыя з-за межаў Злучаных Штатаў павялічыла колькасьць насельніцтва Аляскі на 5800 чалавек, у той час як унутраная міграцыя паменшыла яе на 4619 чалавек. Шчыльнасьць насельніцтва на Алясцы самая нізкая з усіх штатаў ЗША.
Радок 100 ⟶ 101:
== Адукацыя ==
У [[1917]] годзе быў заснаваны [[Унівэрсытэт Аляскі|Ўнівэрсытэт Аляскі]]. Установа
== Крыніцы ==
{{
== Вонкавыя спасылкі ==
| |||